Η «βόμβα» της Βόλβης και οι ποινικές διώξεις για κακούργημα
Το γράψαμε σαν πρωταπριλιάτικο ψέμα αλλά προβλέπουμε ότι θα γίνει πραγματικότητα. Επίσης γράψαμε πάρα πολλά σχετικά άρθρα όπως το «Ποιος θα πληρώσει το πρόστιμο των 60.000.000 ευρώ, κύριοι;» 
Οι τελευταίες εξελίξεις λοιπόν έχουν ως εξής:
Ποινικές διώξεις για κακουργηματική απιστία για ζημιά άνω των 1,5 εκατ.ευρώ προβλέπονται στη δικογραφία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης για την περιβόητη υπόθεση των συμπληρωματικών συμβάσεων για τις επεκτάσεις του σχεδίου πόλης της Αρέθουσας και της Εγνατίας του δήμου Βόλβης.
Οι διώξεις αγγίζουν παράγοντες του δήμου Θεσσαλονίκης και κυρίως στελέχη της πολεοδομίας, ενώ με το θέμα που «σέρνεται» εδώ και έξι χρόνια έχει ασχοληθεί μέχρι την επιβολή προστίμων εκατομμυρίων ευρώ η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπεραπλουστευμένα, η υπόθεση αφορά στους πρώην δήμους Αρέθουσας και Εγνατίας, που με τον Καλλικράτη ενώθηκαν στον νυν δήμο Βόλβης. Οι δήμοι έκαναν επεκτάσεις των σχεδίων πόλης τους και ακολούθησαν συμπληρωματικές συμβάσεις (χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι πρώτες μελέτες). Η Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό δεν το θεώρησε σύννομο και κάλεσε την Ελλάδα να συμμορφωθεί, επειδή οι μελέτες κτηματογράφησης και πολεοδόμησης χρηματοδοτούνταν από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Πού εμπλέκεται ο δήμος Θεσσαλονίκης; Ο δήμος Βόλβης δεν είχε πολεοδομική υπηρεσία και με τα σχετικά ζητήματα ασχολούνταν ως επιβλέπουσα η πολεοδομία της Θεσσαλονίκης…
Από το 2009!
Όταν «έσκασε» η προειδοποίηση της ΕΕ (η Κομισιόν είχε προειδοποιήσει από το 2009!), ο δήμος κλήθηκε να συμμορφωθεί και να ανακαλέσει τις επίμαχες συμβάσεις. Ο προϊστάμενος της πολεοδομίας τις ανακάλεσε, αλλά το θέμα «κόλλησε» με εντολή του δήμου.
Με τα χρόνια η ΕΕ προχώρησε στο δεύτερο στάδιο (αιτιολογημένη γνώμη) και ακολούθως αφού δεν υπήρχε συμμόρφωση η υπόθεση φτάνει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (καταδίκασε τη χώρα το 2011, με προθεσμία τελικής συμμόρφωσης ως το 2014), με τα πρόστιμα να… έρχονται και να είναι τσουχτερά.
Την ίδια ώρα, ο δήμος είχε πρόβλημα ανάκλησης των συμβάσεων, διότι ο ανάδοχος ζητούσε αποζημίωση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Το θέμα πήγε και στα ελληνικά δικαστήρια και έφτασε ήδη μέχρι το Συμβούλιο της Επικρατείας και τον Άρειο Πάγο.
Κι άλλοι δήμοι
Χαρακτηριστικό της έκτασης που έχει η υπόθεση είναι ότι προκύπτει να είναι πάγια η πρακτική των συμπληρωματικών συμβάσεων («συμπτωματικά» με τον ίδιο ανάδοχο) για τις επεκτάσεις στην περιοχή. Η υπόθεση της Βόλβης δεν αγγίζει μόνο το συγκεκριμένο δήμο, αλλά ανάλογοι φάκελοι υπάρχουν για τα Βασιλικά του δήμου Θέρμης και για την Κασσάνδρα Χαλκιδικής.
Οι δυο αυτές υποθέσεις συζητήθηκαν μετά τις πρόσφατες ευρωεκλογές στο ΣτΕ, ενώ ήδη ο ανάδοχος έχει κερδίσει δικαστικές αποφάσεις και έχει προχωρήσει σε ικανοποίηση των απαιτήσεών του ύψους εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος των δήμων (μόνο για το δήμο Θέρμης η ιστορία κόστισε 2,5 εκ. ευρώ). Ο ίδιος εργολάβος διεκδικεί από το δήμο Θεσσαλονίκης αποζημίωση δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ επειδή δεν του επετράπη να ολοκληρώσει τα έργα των επίμαχων συμβάσεων!
Οι δήμοι από την πλευρά τους διεκδικούν δικαστικά επιστροφή των χρημάτων των αποζημιώσεων, καθώς ο ανάδοχος δικαιώνεται δικαστικά…
«Φωτογραφία» υπευθύνων
Το μεγάλο ζήτημα όμως επικεντρώνεται στην υπόθεση της Βόλβης, ακριβώς επειδή η ανάκληση των συμβάσεων δεν έγινε εγκαίρως και εκεί μπαίνει στο… κάδρο των ευθυνών και η δημοτική αρχή της Θεσσαλονίκης.
Για την ελληνική Δικαιοσύνη το θέμα άνοιξε με εμφατικό τρόπο τον προηγούμενο Μάιο (δικογραφία υπήρχε από τον Απρίλιο του 2013). Μια από τις πέντε δικογραφίες παραπέμφθηκε στον ειδικό ανακριτή, ο οποίος ανέλαβε να διερευνήσει τυχόν ευθύνες του δημάρχου και των υπηρεσιών του δήμου Θεσσαλονίκης σχετικά με παραλείψεις στη συμμόρφωση με την απόφαση που είχε λάβει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Το πρόστιμο είχε προσδιοριστεί στα 50.000 ευρώ ημερησίως (με έναρξη από τον Οκτώβριο του 2011), όμως η υπόθεση είναι ακόμη σε εκκρεμότητα και η χώρα επιχειρεί να αποφύγει την πληρωμή του. Επίσης, στο θέμα παρενέβησαν και οι Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης.
Ο δήμος Θεσσαλονίκης από την πλευρά του αμφισβήτησε το θέμα της αρμοδιότητας και προσπάθησε να αποφύγει την εξέλιξη της υπόθεσης σε αποζημίωση του αναδόχου από πλευράς του (ο ανάδοχος δικαιώθηκε δικαστικά).
Οι επεκτάσεις των σχεδίων πόλης γινόταν με τη διαδικασία των ΣΧΟΟΑΠ (Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης) και οι καταγγελίες αφορούν σε «διπλές αναθέσεις». Οι υπερβάσεις συμβάσεων για τις οποίες κατηγορεί τη χώρα μας η ΕΕ ανέρχονται στο 120%.
Πλέον η Εισαγγελία άσκησε ποινική δίωξη κατά παντός υπευθύνου για κακουργηματική απιστία… δείχνοντας υπαλλήλους της Πολεοδομίας (την υπηρεσία «κληρονόμησε» ο δήμος Θεσσαλονίκης από την πρώην νομαρχία), με τη ζημιά μόνο για την υπόθεση της Βόλβης (κτηματογραφήσεις – πολεοδομήσεις Αρέθουσας και Εγνατίας) να ξεπερνά τα 1,5 εκ. ευρώ.
Οι υπερβάσεις στους προϋπολογισμούς των έργων προέκυψε επειδή προχωρούσαν οι επεκτάσεις, χωρίς καν να έχουν ολοκληρωθεί οι αρχικές συμβάσεις για τα ΣΧΟΟΑΠ, ενώ καταγράφηκαν και υπερβάσεις στα όρια των πολεοδομήσεων, αφού περιλάμβαναν ακόμη και προστατευόμενες περιοχές, που τις χαρακτήριζαν οικιστικές, όπως αναφέρεται.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέτασε την υπόθεση, διαπίστωσε το βάσιμο των καταγγελιών και το 2011 καταδίκασε τη χώρα μας, καλώντας τη να συμμορφωθεί ανακαλώντας τις συμπληρωματικές συμβάσεις. Οι διαδικασίες κράτησαν μέχρι πέρσι και το τελευταίο όριο για συμμόρφωση ήταν το τέλος του 2014.
Αιτιολογημένη γνώμη, σύμφωνα με πληροφορίες, εστάλη από τη χώρα μας, όμως τα πρόστιμα είναι προ των πυλών…
Οι ποινικές διώξεις αγγίζουν πρώην υπαλλήλους της νομαρχίας Θεσσαλονίκης, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι δικαστικές διαδικασίες και για τις άλλες περιπτώσεις δήμων, όπου πάντα φαίνεται να συμμετέχει ο ίδιος ανάδοχος (έστω και δια της συμπράξεως με τρίτους).
Επίσης, για το αδίκημα της απιστίας αναμένεται να διωχθούν υπάλληλοι της πολεοδομίας του δήμου Θεσσαλονίκης και από τη δικαστική έρευνα θα προκύψει αν ανάλογες κατηγορίες θα απευθυνθούν και σε στελέχη της διοίκησης του δήμου. Ο δήμος επίσης κατηγορείται ότι δεν επέβαλε εγκαίρως τις προβλεπόμενες κυρώσεις.
Ο ανακριτής έχει τη δικογραφία και αρχίζει η κλήση μαρτύρων, ώστε να συντάξει στη συνέχεια τα κατηγορητήρια.
Έριδες
Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι η υπόθεση απασχόλησε και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σε Θεσσαλονίκη και Βόλβη, με αποτέλεσμα να βγουν «μαχαίρια» με δηκτικές ανακοινώσεις μεταξύ τους και ακόμη να υπάρχει ανοιχτή κόντρα.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, τον προηγούμενο Ιούλιο, γνωρίζοντας την έκταση της υπόθεσης, ανακοίνωσε ότι θα καταθέσει μήνυση στον Άρειο Πάγο, κατηγορώντας τα υπουργεία Εξωτερικών και Εσωτερικών ότι αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, ενώ είχε χαρακτηρίσει και «δικομανή» τον δικηγόρο του δήμου Βόλβης.
Η κόντρα ανάμεσα στους δυο δήμους προέκυψε επειδή ο εργολάβος ζητεί αποζημιώσεις δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ (κέρδισε την υπόθεση) αλλά ο μεν δήμος Βόλβης θεωρεί ότι πρέπει να τις πληρώσει ο δήμος Θεσσαλονίκης (η αρμοδιότητα επίβλεψης των μελετών ήταν στη δική του πολεοδομία, αφού η Βόλβη δεν έχει ανάλογη υπηρεσία), ο δε δήμος Θεσσαλονίκης θεωρεί ότι έχει ανακαλέσει τα σχέδια καθορισμού συμβατικής αμοιβής για τις επίμαχες μελέτες.
Την απόφαση ωστόσο του δημάρχου είχε ακυρώσει ο γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας – Θράκης, κάνοντας δεκτές τις προσφυγές του δήμου Βόλβης και του αναδόχου…
Το κουβάρι αυτό των ευθυνών καλείται πλέον να λύσει η Δικαιοσύνη, ενώ άγνωστο παραμένει αν τα πρόστιμα (το ύψος τους είναι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ) επιβλήθηκαν ή θα επιβληθούν και ποιος θα τα πληρώσει…
του Τάσου Τασιούλα
voria.gr