To μέλλον ανήκει στους Δήμους και στους πολίτες
Ήρθε η στιγμή της ανάδειξης των δήμων ως βασικών πυλώνων εύρυθμης λειτουργίας του ελληνικού κράτους. Έφθασε η στιγμή της σχεδόν πλήρους αποδέσμευσής και ανεξαρτητοποίησής τους από τον κεντρικό πυρήνα του κράτους.
Το γεγονός ότι οι δήμοι στην Ελλάδα λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση χρόνια τώρα, καθιστά τη φύση και λειτουργία τους εν γένει προβληματική. Η οικονομική εξάρτηση και η σχέση δοσοληψίας μεταξύ κράτους και δήμων αποτελούν τις γενεσιουργές αιτίες των αρρυθμιών και ασθενειών τους. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό; Διότι μία σχέση εξάρτησης σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής,εκτός της βρεφονηπιακής ή παιδικής ηλικίας, λειτουργεί επιβαρυντικά, ασφυκτικά και αρνητικά στον εξαρτημένο.
Στην περίπτωση των δήμων, όχι μόνον η ανάπτυξη πελατειακών σχέσεων, αλλά σε πλείστες όσες περιπτώσεις η αναγωγή της πελατείας ως μοναδικού τρόπου της πόλης, έχουν δημιουργήσει ένα ριζωμένο, σάπιο κατεστημένο, το οποίο λειτουργεί ως τροχοπέδη σε οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής. Η διαπλοκή αυτή προκαλεί αλληλουχία δυσλειτουργιών.
Τα κόμματα, με στόχο την υφαρπαγή όσον το δυνατόν μεγαλύτερου μεριδίου του εκλογικού σώματος, διορίζουν απευθείας πολιτικά στελέχη ως υποψηφίους δημοτικούς «άρχοντες», απροσδιορίστων ικανοτήτων, αμφισβητούμενων κινήτρων, με μοναδικό κριτήριο την λαϊκίστικη επικοινωνιακή τους (αν)επάρκεια. Με τη σειρά τους, αρκετοί ευτυχώς όχι όλοι οι αιρετοί «άρχοντες», γνωρίζοντας πως η κεντρική εξουσία δεν θα επιτρέψει την χρεωκοπία των δήμων τους, χρησιμοποιούσαν τα χρήματα του κράτους με μόνο σκοπό την τροφοδότηση και εγκαθίδρυση ενός τοπικού υποσυνόλου πελατείας. Διορισμοί, κτίσιμο καινοφανών σταδιοδρομιών, ανούσιες «πολιτιστικές» εκδηλώσεις, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση χρεών στους δήμους και τη μεταφορά βαρών τόσο στους δημότες όσο και στους επόμενους αιρετούς.
Η αλλαγή και το νέον, το υγιές, νομοτελειακά θα αναδυθεί από τον εαυτό μας, την οικία, την αυλή, το δήμο μας.Για να αλλάξει η χώρα, πρέπει να αλλάξουμε και εμείς. Το να είμαι πολίτης, σημαίνει να είμαι ενεργός συμμέτοχος στα κοινά. Δεν έχω μόνον δικαιώματα αλλά και πολλές υποχρεώσεις. Το δικαίωμα στην κριτική για τα κακώς κείμενα δεν ανακτάται εκ γεννήσεως, αλλά κερδίζεται καθημερινά, μέσα από προσωπικό ιδρώτα και θυσίες, με μοναδικό στόχο την υπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Η καθυπόταξη του εγώ στο εμείς, χωρίς την απώλεια βέβαια της ταυτότητός μας, είναι το Α και το Ω της αλλαγής. Η περίφημη αλλαγή, που ευαγγελίζονται πολλοί, πρωτίστως είναι συνδεδεμένη με την εσωτερική αλλαγή και στη συνέχεια με τον αγώνα ενάντια στις χρόνιες αγκυλώσεις, στο σάπιο κατεστημένο, στις βδέλλες που λυμαίνονται τη ζωή μας τόσα χρόνια. Τότε μόνον θα είναι νικηφόρος η μάχη ενάντια στους ανθρώπους και τις πρακτικές, που πολεμούν με κάθε δυνατό τρόπο όσους επιθυμούν να προσφέρουν κάτι διαφορετικό, ποιοτικό, πραγματικά ωφέλιμο για την κοινωνία. Ενάντια σε όσους με την αντίληψη του τσιφλικά, την αστείρευτη ιδιοτέλειά τους και την απύθμενη άρνηση για όποια αλλαγή στο «καθεστώς» που έχουν επιβάλει, περιφρονούν, υπονομεύουν και αυθαιρέτως κρατούν δέσμιους τους δήμους της χώρας.
Η κατάθεση σοβαρών προτάσεων στα προγράμματα ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, η οργάνωση των κοινωνικών δομών για την παροχή φροντίδας στις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, η ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε δήμου, ειδικά ως προς τον πολιτισμό και τουρισμό, η συνεργασία και η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών συνθέτουν τους κύριους άξονες. Μέσα από τη συνειδητή ενεργοποίηση και υπευθυνότητα των πολιτών σε κάθε δήμο, θα επέλθει και ο αληθής εκδημοκρατισμός της κοινωνίας μας. Οι δήμοι αποτελούν το κατάλληλο περιβάλλον για την εφαρμογή δημοκρατικότερων διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Εργαλεία όπως ο συμμετοχικός προϋπολογισμός, τα δημοψηφίσματα, η πλατφόρμα του Yourule, καλούν τους πολίτες να αναλάβουν την ευθύνη για την άμεση καθημερινότητά τους και κατ’ επέκταση τη βελτίωση της κρίσης τους σχετικά με την απόκτηση συνείδησης του συλλογικού συμφέροντος. Ενεργοποιώντας τους πολίτες, τους μετατρέπεις σε ενεργά όντα, τα οποία επιζητούν την ποιότητα, τη λύση των προβλημάτων, συμμετέχοντας και οι ίδιοι στην εύρεση λύσεως. Με αυτόν τον τρόπο, οι ικανότεροι διακρίνονται και το αισθητήριο των πολιτών βελτιώνεται,ανακόπτεται ο συμβιβασμός με τη μετριότητα, η εφαρμογή των λύσεων διευκολύνεται.
Προτάσεις για τη διάρρηξη της εξάρτησης μεταξύ κράτους και δήμων υπάρχουν πολλές. Η πρόταση κατάργησης των φόρων στα ακίνητα ( 3δις) και η ταυτόχρονη κατάργηση της ισόποσης επιδότησης προς τους Δήμους είναι μια αρχή. Βασική προϋπόθεση είναι να δοθεί η ευθύνη στους Δήμους για τα του οίκου των, δίχως να υπάρχει η δυνατότητα στο Κράτος να «κατάσχει» τα αποθεματικά των δήμων, όποτε το ίδιο αποτυγχάνει στη διαχείριση. Οι δήμοι μέσα από συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες δύνανται να διαμορφώσουν τη φορολογία των πολιτών τους, να συναποφασίσουν για τα αναγκαία έργα, την κατάρτιση του προϋπολογισμού με βάση τις ανάγκες τους και την πορεία που θα χαράξουν ως πολιτικές οντότητες.
Η ευθύνη διαμοιράζεται σε όλους. Ο πολίτης αναβιβάζεται σε ενεργό μέλος και αποκτά διαφορετική ματιά και για τα δρώμενα στη χώρα. Οι αιρετοί πρώτοι πολίτες αναβαθμίζονται και δεν αποτελούν ανδρείκελα της κεντρικής εξουσίας. Αποκτούν κύρος, αναγνωρίζουν πως για να εκλεγούν, φέρουν την υποχρέωση να αφήσουν ως παρακαταθήκη αξιόλογο έργο. Κατανοούν πως δεν είναι αρκετό να αναλώνονται σε επικοινωνιακά τεχνάσματα, σε προγράμματα για νέους ανέργους ολίγων μηνών κατασπαταλώντας τα χρήματα του ΕΣΠΑ.
Η γνωστή ρήση του Τζων Κέννεντυ υπενθυμίζει: ‘Μη ρωτάς τι μπορεί να κάνει η χώρα σου για σένα, αλλά τι μπορείς να κάνεις εσύ για τη χώρα σου.’ Η αλλαγή θα επέλθει από την τοπική αυτοδιοίκηση. Η ενίσχυση της κοινότητας ως ζωογόνο κύτταρο του δήμου, όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά, αποτελεί θεμέλιο λίθο επιβίωσης.Το τρίπτυχο είναι: Ανάληψη ευθύνης, συνδιαμόρφωση και πράξη!
Οπότε ναι. Όπως πολύ εύστοχα διάβασα κάπου: Πορευόμαστε με δύο νότες. Με ΡΕ και ΦΑ: Ρεαλισμό και Φαντασία. Γιατί το μέλλον ανήκει στους Δήμους και στους πολίτες…
Σκιαδόπουλος Σούλης Ερμής
Πολιτικός Επιστήμων και Διεθνολόγος. Συγγραφέας του βιβλίου: ΕλληνοΡωσικές Σχέσεις- Από την αδράνεια στην ενσυνείδητη επιλογή αναθέρμανσης (εκδόσεις Ινφονγώμων)
marketnews.gr