Πολιτισμός 2014: Οι 10 + 1 Top ειδήσεις της χρονιάς
Τα πολιτιστικά γεγονότα που κυριάρχησαν στην επικαιρότητα το 2014. Οι μεγάλες ειδήσεις, οι εκπλήξεις, οι ανατροπές, οι απώλειες, τα πρόσωπα.
Το 2014 ήταν μία ιδιαίτερη χρονιά για τον Πολιτισμό. Πέρα από τις πολλές και αιφνίδιες απώλειες, εντός και εκτός συνόρων – και δη, απώλειες προσώπων ιδιαιτέρως χαρισματικών- το ρεπορτάζ γνώρισε μία πρωτόγνωρη για τα δεδομένα του επικαιρότητα, η οποία οφείλεται βεβαίως, στο «φαινόμενο Αμφίπολη».
Πρώτη είδηση, εκτός συναγωνισμού
Ανεξάρτητα από τους υπότιτλους που θα μπορούσε να δώσει κανείς -όπως για παράδειγμα, η υστερία της Αμφίπολης, η τρέλα της Αμφίπολης, η πολιτική εκμετάλλευση της Αμφίπολης, ο «πόλεμος» των αρχαιολόγων, ή ό,τι άλλο- το σίγουρο είναι ότι, η ανασκαφή στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη, η οποία είναι ακόμη σε εξέλιξη, ήταν μακράν, η πρώτη είδηση.
Όχι «πρώτη είδηση» στον Πολιτισμό, αλλά πρώτη είδηση εν γένει. Και όχι μόνο στα ελληνικά ΜΜΕ, αλλά διεθνώς.
Πέρα από τις εξαιρετικά πολύτιμες πληροφορίες που το ταφικό μνημείο μέχρι στιγμής έχει δώσει, επαναπροσδιορίζοντας όλα όσα γνωρίζαμε για τους μακεδονικούς τάφους, ο «τάφος της Αμφίπολης» -παρά την έλλειψη μέτρου που χαρακτήρισε τη διαχείριση του θέματος- έγινε αφορμή να στραφούν τα φώτα της δημοσιότητας στους αρχαιολόγους, στο δύσκολο και πολυδιάστατο έργο τους.
Επιπλέον, τα ευρήματα χάρισαν μια σταγόνα χαράς σε ένα «τοπίο» που κατά τα άλλα, ήταν και παραμένει άνυδρο -έστω και με το απατηλό όνειρο του Μέγα Αλέξανδρου– ενώ τα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων «πήραν φωτιά»: Οι φοιτητές Κλασικής Αρχαιολογίας, όπως μας έλεγαν οι καθηγητές τους, επέστρεψαν το φθινόπωρο γεμάτοι ενθουσιασμό και θέρμη.
Η αρχαιολογία έγινε πάλι «μόδα», όπως συνέβη μετά το 1977 με την ανακάλυψη του τάφου του Φιλίππου στη Βεργίνα από τον Μανόλη Ανδρόνικο (οι έφηβοι απέκτησαν αίφνης την ευκαιρία να διαπραγματευτούν με τους γονείς τους την πιθανότητα επιλογής των κλασικών σπουδών χωρίς τις «ενοχές» που επιφέρει η οικονομική κρίση).
Η Αμφίπολη -όπως κάθε σταρ- είναι εκτός «συναγωνισμού». Στην ανασκόπηση του 2014 κατέχει την πρώτη θέση, εκτός αρίθμησης.
Αμφίπολη: Ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος;
«Τάφος ιστορικής σημασίας στην Αρχαία Αμφίπολη». Είναι 10 Αυγούστου και η είδηση κάνει τον γύρο του κόσμου. Δύο ημέρες μετά, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς επισκέπτεται την ανασκαφή.
Η Ελλάδα είναι πρώτη είδηση, αυτή τη φορά για «καλό». Είναι μόλις τα δύο πρώτα επεισόδια της πολύκροτης ιστορίας: Στις 7 Σεπτεμβρίου αποκαλύπτονται οι Καρυάτιδες, 30 Σεπτεμβρίου τις αντικρίζουμε στα βάθρα τους, 12 Οκτωβρίου έρχεται στο φως το ψηφιδωτό δάπεδο, 16 Οκτωβρίου φανερώνεται η Περσεφόνη, 21 Οκτωβρίου βρίσκεται το μαρμάρινο κεφάλι της μίας από τις δύο Σφίγγες (από την είσοδο του τάφου), 25 Οκτωβρίου τα δύο θραύσματα των φτερών … Μετά πολλών ενδιάμεσων σταθμών, αλλά και διαφωνιών -κυρίως, ως προς τη χρονολόγηση του μνημείου- φθάνουμε στη αποκάλυψη ενός «ταπεινού», υπόγειου κιβωτιόσχημου τάφου και ενός σκελετού.
Στις 30 Νοεμβρίου δίνεται στη δημοσιότητα η φωτογραφία του σκελετού, ο οποίος είναι «διαταραγμένος» (σπασμένος) κατόπιν επέμβασης τυμβωρύχων.
Ποιός είναι ο επιφανής -άγνωστος- νεκρός που μπήκε ξαφνικά στη ζωή μας; Η επικεφαλής της ανασκαφής, αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, είναι το «πρόσωπο της ημέρας».
Η ανθρωπολογική ανάλυση που πιθανώς, δώσει απαντήσεις για την ταυτότητα του νεκρού, μόλις ξεκίνησε. Η γεωφυσική διασκόπηση για την πιθανότητα ύπαρξης και άλλων ταφικών μνημείων στον λόφο, επίσης…
Το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης περιλαμβάνεται στη λίστα του Top 10 της ιστοσελίδας archaeology.org. Μάλιστα, το αφιέρωμα ξεκινά από την Αμφίπολη.
Για το NBC η Αμφίπολη είναι η κορυφαία αποκάλυψη της χρονιάς στη λίστα με τα σπουδαιότερα ζητήματα του 2014 που σχετίζονται με τον χώρο της επιστήμης. Είναι αναμενόμενο, η ανασκαφή έχει τύχει τεράστιας προβολής από όλα τα ειδησεογραφικά δίκτυα του πλανήτη, μηδενός εξαιρουμένου.
1. Γλυπτά Παρθενώνα: Unesco, Αμάλ Κλούνεϊ, Βρετανοί, Ερμιτάζ
Κι ενώ το σίριαλ της Αμφίπολης είναι σε εξέλιξη, ανοίγει ξανά ο «φάκελος» των Γλυπτών του Παρθενώνα, η υπόθεση που άνοιξε η Μελίνα Μερκούρη. Η ιστορία πυροδοτείται από μία ταινία (Μνημείων Ανδρες) και μία δήλωση του Τζορτζ Κλούνεϊ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Στις 6 Οκτωβρίου, γίνεται συνάντηση Ελλήνων και Βρετανών στο Παρίσι. Αποφασίζεται η διαμεσολάβηση της Unesco. Η Βρετανία έχει περιθώριο 6 μηνών για να απαντήσει εάν την κάνει δεκτή (μέχρι τέλος Μαρτίου 2015). Είναι η πρώτη φορά που κράτος καλείται να προχωρήσει θεσμικά σε διαμεσολάβηση στο πλαίσιο της UNESCO, δεδομένου ότι η διαδικασία θεσμοθετήθηκε μόλις το 2010 και είναι η πρώτη φορά που υπάρχει χρονικό πλαίσιο.
Στις 13 Οκτωβρίου η Αμάλ Αλαμουντίν -νυν Κλούνεϊ- καταφθάνει στην Αθήνα. Συναντάται με τον Αντώνη Σαμαρά. Η ομάδα του δικηγορικού γραφείου Doughty Street Champers, αποτελούμενη από τους Τζόφρι Ρόμπερτσον, Νόρμαν Πάλμερ και τη σύζυγο του Τζορτζ Κλούνεϊ, βρίσκεται στο Μέγαρο Μαξίμου. Γίνεται διερεύνηση των νομικών λύσεων.
Ξαφνικά, προς έκπληξη όλων, στις 6 Δεκεμβρίου, για πρώτη φορά μετά από 200 χρόνια, το Βρετανικό Μουσείο δανείζει τα Γλυπτά στο Μουσείο Ερμιτάζ. Το άγαλμα του ποτάμιου θεού Ιλισσού, δανείζεται στο μουσείο της Ρωσίας με αφορμή τον εορτασμό των 250 ετών από τη δημιουργία του και την προοπτική να παραμείνει εκεί μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου 2015. Η Ελλάδα είναι θυμωμένη -δικαίως.
2. Αντικύθηρα: Ο Τιτανικός του αρχαίου κόσμου
Ένα από τα πιο μυστηριώδη ναυάγια όλων των εποχών, το ναυάγιο των Αντικυθήρων, ανεβαίνει στην ατζέντα -παράλληλα με τη Αμφίπολη και τα Γλυπτά του Παρθενώνα. «Δεν πρόκειται για ένα καθημερινό εμπορικό πλοίο. Είναι πιθανότατα ένα από τα μεγαλύτερα, τα πιο ακριβά πλοία που σαλπάρισαν τον 1ο αιώνα π.Χ.
Το 1901 οι σφουγγγαράδες είχαν αναφέρει πως τα έργα τέχνης ήταν απλωμένα σε μια έκταση περίπου 52 μέτρα κατά μήκος του πυθμένα. Και αυτό ταιριάζει με τις μέχρι τώρα καταδυτικές παρατηρήσεις μας».
Στις 7 Οκτωβρίου, η περίφημη στολή Exosuit φτάνει στα 60 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Η, αξίας 1,5 εκατομμυρίου, στολή που έχει δυνατότητα παραμονής πολλών ωρών έως και 300 μέτρα στο βυθό της θάλασσας δεν είχε χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα στη νέα ενάλια έρευνα για το ναυάγιο του 1ου αιώνα π. Χ. Η έρευνα φέρνει στο φως σημαντικά ευρήματα.
3. Είκοσι χρόνια χωρίς τη Μελίνα και τον Μάνο
«Έφυγαν» την ίδια χρονιά –η Μελίνα λίγους μήνες νωρίτερα, στις 6 Μαρτίου 1994. Μουσικές (δικές τους) πειραγμένες από τους νεότερους, τα Γλυπτά του Παρθενώνα που ήρθαν ξανά στην επικαιρότητα, μια έκθεση, στην πραγματικότητα μία νοσταλγία διάχυτη. Εξαιτίας της απουσία τους.
Όσο μεγαλύτερη η παρακμή της πολιτικής ζωής, της αντίληψης και ουσίας του δημόσιου λόγου, τόσο μεγαλύτερη η νοσταλγία.
Ο Μάνος Χατζιδάκις έφυγε 15 Ιουνίου 1994. Η «Faccia di Spia» του, παρουσιάζεται στο Ηρώδειο και κυκλοφορεί δισκογραφικά, μετά από 40 χρόνια και στο TheTOC.gr η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Μανώλης Μητσιάς, ο Γιώργος Στεφανάκης, ο Θάνος Μικρούτσικος θυμούνται τον Μάνο.
4. Έτος Γκρέκο
400 χρόνια από τον θάνατο του κορυφαίου ζωγράφου. Το 2014 είναι η χρονιά του Έλληνα. Δυο σημαντικές εκθέσεις για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο και ένα διεθνές επιστημονικό συνέδριο δεν είναι καθόλου εύκολο να συμβούν στην Ελλάδα τον καιρό της κρίσης. Κι όμως, στο Μουσείο Μπενάκη – κόντρα στις οικονομικές και άλλες αντιξοότητες – δίνει ηχηρό «παρών» στο έτος El Greco με ποικίλες εκδηλώσεις, οι οποίες ξεκίνησαν τον Νοέμβριο 2014 και θα διαρκέσουν έως τον Μάρτιο 2015.
5. Ρόμπιν Γουίλιαμς και Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν: «Έφυγαν» νωρίς
Δύο εξαιρετικά ταλαντούχοι ηθοποιοί, που χάρισαν μέσα από τις ερμηνείες τους το «φως», αλλά βυθίστηκαν στο σκοτάδι. Δύο ειδήσεις που έσκασαν σαν «βόμβα», προκαλώντας θλίψη, αλλά και πολλά ερωτηματικά, κυρίως επειδή επρόκειτο για ιδιαιτέρως ευφυείς ανθρώπους (έξω από το στερεότυπο στυλ των σταρ του Χόλιγουντ).
Στις 2 Φεβρουαρίου, ο Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, βρίσκεται νεκρός στο μπάνιο του διαμερίσματός του στο Μανχάταν. Ήταν μόλις 46 ετών. Εκπρόσωπος της αστυνομίας της Νέας Υόρκης ανακοινώνει ότι πιθανότατα ο θάνατος προήλθε από υπερβολική δόση ναρκωτικών. Τα αμερικανικά δίκτυα μεταδίδουν ότι στο χέρι του Χόφμαν βρέθηκε μια σύριγγα, ενώ γύρω του υπήρχαν σακούλες που πιστεύεται ότι περιείχαν ηρωίνη. Ο Χόφμαν είχε τιμηθεί με το Όσκαρ Καλύτερου ηθοποιού το 2005 για την ερμηνεία του στην ταινία – βιογραφία «Capote». Πρόσφατα είχε γίνει γνωστό ότι ετοιμαζόταν να σκηνοθετήσει τη δεύτερη ταινία του.
Στις 11 Αυγούστου, ο Ρόμπιν Γουίλιαμς βρίσκεται νεκρός στο σπίτι του στην Καλιφόρνια -είχε χρησιμοποιήσει τη ζώνη του για να κρεμαστεί. Στις 8 Νοεμβρίου, η αυτοκτονία είναι και επισήμως η αιτία θανάτου, αφού η ιατροδικαστική έκθεση αναφέρει «ασφυξία λόγω απαγχονισμού». Ο πληθωρικός Ρόμπιν, με τις σουρεαλιστικά κωμικές ερμηνείες -και τις εξίσου υπέροχες δραματικές- έπασχε από τη νόσο Πάρκινσον, πάλευε να απεξαρτηθεί από το αλκοόλ και είχε κατάθλιψη… Ο Captain, my captain έφερε δάκρυα στα μάτια, για μία τελευταία φορά.
6. Δολοφονία Μένη Κουμανταρέα
Ξημερώματα της 6ης Δεκεμβρίου, ο συγγραφέας Μένης Κουμαντερέας βρίσκεται νεκρός στο διαμέρισμά του επί της οδού Ζακύνθου στην Κυψέλη. Έφερε εκδορές και τραύματα στο πρόσωπο και στο κεφάλι και οι πρώτες πληροφορίες από αξιωματικούς της Ασφάλειας έκαναν λόγο για εγκληματική ενέργεια. Στο διαμέρισμα δεν βρέθηκαν ίχνη παραβίασης, ωστόσο φαίνεται ότι κάποιος ή κάποιοι είχαν ψάξει τον χώρο.
Συγγραφέας έργων όπως «Η Φανέλα με το νούμερο εννιά» (που έγινε και ταινία με τον Στράτο Τζώρτζογλου), «Βιοτεχνία υαλικών», «Κυρία Κούλα», «Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω», και «Δύο φορές Έλληνας» (που του χάρισε το 2002 για 2η φορά το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος), ο Μένης Κουμανταρέας πρόλαβε να «μιλήσει» για τη διττή ζωή του, στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Ο Θησαυρός του Χρόνου». Η δολοφονία του δεν έχει ακόμη εξιχνιαστεί.
7. Οι «αφίξεις»: Από τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς στη Lady Gaga
Είχαμε επισκέψεις το 2014. Ανοίξαμε λίγο το σπίτι, βάλαμε τα καλά μας -σε κάποιες περιπτώσεις το παρακάναμε, αλλά δεν πειράζει, έτσι είναι αυτά.
Από τη διάσημη εικαστικό περφόρμερ Μαρίνα Αμπράμοβιτς, που έφερε την Τέχνη στα όρια της (ό,τι και αν σημαίνει αυτό) και τη Lady Gaga (κατά σύμπτωση, οι δύο κυρίες έχουν συνεργαστεί) μέχρι τη συναυλία του Μπομπ Ντίλαν στη Θεσσαλονίκη, τους Simple Minds, Boy George, Μανού Τσάο, Μορισέι, Buena Vista Social Club, Pink Martini, 2Cellos. Οι αφίξεις ήταν πολλές και ενδιαφέρουσες και από τον χώρο της λογοτεχνίας: Πολ Όστερ, Χάουαρντ Τζέικομπσον, Αβραάμ Γεοσούα, Χόρχε Μπουκάι, George Pelecanos, Μάργκαρετ Ατγουντ, Φραντσέσκο Πίκκολο, Έντγκαρ Κέρετ, Φάνια Οζ, αλλά και ο «δικός μας», διάσημος στην Αυστραλία και όχι μόνο, Χρήστος Τσιόλκας…
8. Νέοι καλλιτέχνες παραβιάζουν το… άβατο σε Ηρώδειο και Επίδαυρο
Μπορεί να μοιάζει θέμα «ειδικού ενδιαφέροντος», αλλά το καλοκαίρι συζητήθηκε εντόνως.
Το Φεστιβάλ Επιδαύρου, από την ανεπίσημη έναρξη του οποίου συμπληρώθηκαν εφέτος, 60 χρόνια, άνοιξαν δύο νέοι σκηνοθέτες. Η αρχή έγινε από τον 26χρονο Δημήτρη Καραντζά, ο οποίος με έναν εξίσου νεανικό θίασο, παρουσίασε στις 5 Ιουλίου, την «Ελένη» του Ευριπίδη. Τη σκυτάλη πήρε ο Έκτορας Λυγίζος (γνωστός ευρύτερα από την εξαιρετική ταινία του, με τη διεθνή επιτυχία, «Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού»), που έκανε επίσης, το ντεμπούτο του στο Αργολικό Θέατρο με τον «Προμηθέα Δεσμώτη», στις 12 Ιουλίου. Στις 16 Ιουλίου, η 29χρονη τραγουδοποιός Μόνικα γεμίζει ασφυκτικά το Ηρώδειο, σε μία συναυλία που όσοι παρακολούθησαν θα θυμούνται με χαρά. Η απόφαση του Γιώργου Λούκου, διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών, να «ανοίξει» Ηρώδειο και Επίδαυρο σε νέους δημιουργούς, απασχόλησε έντονα τον Τύπο. Ζητήματα που άλλα, ευρωπαϊκά φεστιβάλ έχουν «λύσει» από χρόνια, όπως το «νεαρόν της ηλικίας», το «άβατο» και το «ειδικό βάρος» που φέρουν οι εμβληματικοί χώροι και οι μεγάλες διοργανώσεις, φάνηκε ότι εδώ, παραμένουν ακόμη ανοιχτά. Βεβαίως, όπως έδειξαν τα γεγονότα, ο Λούκος κέρδισε το στοίχημα.
9. Απώλειες που πόνεσαν
Στις 21 Φεβρουαρίου, ο Σάκης Μπουλάς «φεύγει» σε ηλικία 60 χρονών. Το πρόβλημα που αντιμετώπιζε με την υγεία του ήταν γνωστό, αλλά από την αιφνίδια διακοπή των εμφανίσεων του στην Ακτή Πειραιώς, ο χρόνος μέτρησε αντίστροφα. Ηθοποιός, στιχουργός, ερμηνευτής – σόουμαν- και πριν από όλα, ροκάς, ο Σάκης Μπουλάς υπήρξε ένας εξαιρετικά τρυφερός άνθρωπος. «Το φλασάκι» του αστράφτει ακόμη.
Ο συνθέτης Αντώνης Βαρδής «φεύγει» στις 2 Σεπτεμβρίου -επίσης από καρκίνο. Και στις δύο περιπτώσεις, τα social media γίνονται «σημείο συνάντησης» και αποχαιρετισμού.
Ήταν 108 ετών -ο γηραιότερους «σοφός» του τόπου. Ο πανεπιστημιακός, ερευνητής, μαχητικός δημοτικιστής, πολυγραφότατος, με αγάπη για τη ζωή και χιούμορ, Εμμανουήλ Κριαράς πεθαίνει πλήρης ημερών στις 22 Αυγούστου, στο σπίτι του στη Θεσσαλονίκη. Τάφηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του, στη γενέθλια γη του, Κρήτη.
Το 2014 η Ελλάδα αποχαιρέτησε πολλά πρόσωπα:Τζένη Βάνου, Οδυσσέας Χατζόπουλος, Ντένη Βαχλιώτη, Μιχαήλ Σακελλαρίου, Κώστας Πανιάρας, Βύρων Λεοντάρης, Νέλλη Αγγελίδου, Γιώργος Δεσπίνης, Δήμος Σκουλάκης, Κώστας Λαχάς, Μπάμπης Αλατζάς, Τάκης Μενδράκος, Δημήτρης Γιαννόπουλος, Σπύρος Ζαγοραίος, Σάσα Καστούρα, Τόνι Αντονι, Εκάλη Σώκου, Κώστας Λούστας…
10. Ο «εμφύλιος» του ΕΜΣΤ
Σίριαλ μετά πολλών (εκρηκτικών) επεισοδίων γίνεται το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, με κύριο πρόβλημα την αργοπορία μετεγκατάστασης στο νέο κτίριο του Φιξ.
Στις 9 Μαρτίου, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο επισκέπτεται το κτίριο του Φιξ. Όπως είχε πει τότε, ο Πάνος Παναγιωτόπουλος από τη θέση του υπουργού Πολιτισμού «Η ολοκλήρωση της κατασκευής του δεν θα ήταν δυνατή αν το κόστος του δεν είχε καλυφθεί στο μεγαλύτερο ποσοστό του από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία».
Στις 23 Απριλίου, η Άννα Καφέτση δηλώνει στo theTOC.gr «ευτυχισμένη» για τη δωρεά των 3 εκατομμυρίων ευρώ από το Ίδρυμα Νιάρχος. Θεωρητικά, η δωρεά λύνει το πρόβλημα με τις λεγόμενες «εργασίες προαίρεσης», δηλαδή τα έργα εγκατάστασης του Μουσείου, ο προϋπολογισμός των οποίων ανέρχεται περίπου σε 3,5 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό αυτό δεν ήταν εύκολο να αναζητηθεί στα δημόσια ταμεία.
Όμως, πάλι ο χρόνος των εγκαινίων παραμένει ασαφής.
Στις 16 Οκτωβρίου ο «εμφύλιος» στο ΕΜΣΤ είναι γεγονός. Οι κουβέντες που ανταλλάσσουν η διευθύντρια Άννα Καφέτση και τα μέλη του ΔΣ – της «χρεώνουν»προσωποπαγή και συγκεντρωτική διάθεση- είναι «βαριές». Η αντιπρόεδρος Σοφία Στάικου υποβάλλει την παραίτηση της. Το ΔΣ ζητά από το ΥΠΠΟΑ να μην γίνει δεκτή. Στις 24 Οκτωβρίου 250 προσωπικότητες από τον χώρο των Γραμμάτων και των Τεχνών ζητούν να ανοίξει άμεσα το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στου Φιξ.
Στις 6 Νοεμβρίου, ο υπουργός Πολιτισμού, Κώστας Τασούλας ζητά τις παραιτήσεις Καφέτση και ΔΣ. Η Καφέτση αρνείται.
Στις 25 Νοεμβρίου, η Καφέτση τίθεται με υπουργική απόφαση εκτός ΕΜΣΤ. «Επανέρχεται αυτοδικαίως στην οργανική θέση που κατείχε πριν τον διορισμό της» και η οποία παραμένει κενή. Δηλαδή, στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου ως ιστορικός τέχνης. Με το ίδιο ΦΕΚ ο υπουργός Πολιτισμού αποδέχεται την παραίτηση των προέδρου, αντιπροέδρου και μελών του Δ.Σ. του ΕΜΣΤ.
Ο δρόμος για τον διορισμό νέου διευθυντή και ΔΣ είναι ανοικτός. Στις 3 Δεκεμβρίου η θέση «κλειδώνει»: Αναλαμβάνει η Κατερίνα Κοσκινά.