Αστικές νησίδες αγοράς παραγωγών και αλληλέγγυες δομές σίτισης στον δήμο Βόλβης
Με αφορμή το άρθρο του Volvipr Ξεκίνησαν τα Σχολικά Γεύματα στους Δήμους Βόλβης και Νεάπολης» παραθέτουμε δελτίο τύπου της τεχνικής ομάδος του συνδυασμού “Μένουμε Δήμο Βόλβης – Ούτε Φυγή / Ούτε υποταγή”. Μια διαφορετική προσέγγιση για το σοβαρό θέμα αντιμετώπισης της αστικής φτώχειας και γενικότερα της κοινωνικής πολιτικής & αλληλεγγύης σε συνδυασμό με την αναπτυξιακή προοπτική στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Βόλβης.
PROJECT “FARMERS MARKETS”
ΑΣΤΙΚΕΣ ΝΗΣΙΔΕΣ ΑΓΟΡΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ & ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΙΤΙΣΗΣ
“ΤΡΟΦΙΜΑ ΧΩΡΙΣ ΜΕΣΑΖΟΝΤΕΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΟΥΖΙΝΑ”
Ο Δήμος παράγει την Κοινωνική Πολιτική που καλύπτει τα κενά της κεντρικής εξουσίας. Στόχος του είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου πλαισίου κοινωνικής πολιτικής με αξιοποίηση των βέλτιστων διεθνών πρακτικών. Το αντικείμενο της πρότασης μας στα πλαίσια της Κοινωνικής Πολιτικής & Αλληλεγγύης είναι η δημιουργία ΑΣΤΙΚΩΝ ΝΗΣΙΔΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ συνδυασμένες με ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΕΣ ΔΟΜΕΣ ΣΙΤΙΣΗΣ, που στοχεύουν στην ορθολογική αξιοποίηση μη ενεργών και υποβαθμισμένων δημόσιων χώρων που βρίσκονται εντός του δημοτικού ιστού, και αποτελεί «επένδυση ανταποδοτικού χαρακτήρα» με θετικά κοινωνικά-οικονομικά οφέλη.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΟΥ ΕΠΡΕΠΕ ΗΔΗ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΗΓΕΣΙΕΣ!!!
Το PROJECT FARMERS MARKETS μελετήθηκε και σχεδιάστηκε από την Ερευνητική τεχνική ομάδα SIP-TechTeam (αρχικά για τούς Δήμους Σκύρου & Παύλου Μελα, και τροποποιήθηκε στα δεδομένα του Δήμου Βόλβης) για να στηρίξει την ίδρυση & λειτουργία «Αγορών Παραγωγών» αγροτικών προϊόντων «Τοπικής προέλευσης», με την παράλληλη σύσταση «Ομάδων Παραγωγών-Ο.Π.», σύμφωνα με το άρθρο 56 του Ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/Α/2014) και της εγκυκλίου 13238/1997, στο πλαίσιο της διεπαγγελματικής συνεργασίας με επιχειρήσεις Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).
Στον ανωτέρω νόμο γίνεται σαφής διαχωρισμός μεταξύ «Αγροτών Παραγωγών» και «Επαγγελματιών πωλητών» (με τους τελευταίους να μην συμμετέχουν), και δικαίωμα συμμετοχής να έχουν μόνο οι αποκλειστικοί (κατά κύριο επάγγελμα) αγρότες ή όσων το κύριο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα (εγγεγραμμένοι σε μητρώα παραγωγών).
Δικαίωμα συμμετοχής επίσης έχουν οι τοπικοί παραγωγοί παραδοσιακών προϊόντων οικοτεχνίας , και οι παραγωγοί των “αστικών δημοτικών λαχανόκηπων”, μετά από προσυνεννόηση με τη διαχείριση, για να τους διασφαλίσει τον απαραίτητο χώρο (θέσεις κινητών Stands)) εντός της αγοράς.
Στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η λειτουργία εντός του αστικού ιστού ενός “σταθερού δικτύου διάθεσης τροφίμων χωρίς μεσάζοντες” προς τους δημότες-καταναλωτές, με την δημιουργία μιας “νέας γενιάς επαγγελματιών αγροτών”, ικανής, με οργανωμένη συλλογική δράση σε τοπικό επίπεδο, να προσφέρει αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένων προδιαγραφών και ανταγωνιστικού κόστους.
Οι αγορές παραγωγών “φυτεύονται” σε ανενεργούς δημοτικούς χώρους (εντός του αστικού ιστού), και αποτελούν “πλατφόρμες πώλησης” αγροτικών προϊόντων από τους αγρότες-παραγωγούς απευθείας στους δημότες-καταναλωτές με “κοινωνικές τιμές”, χαμηλότερες έως και 30%, χωρίς καμία απολύτως διαμεσολάβηση (μεσάζοντες).
Με βάση το ΔΗΜΟΤΙΚΟ MASTER PLAN οι αγορές αυτές θα τοποθετηθούν σε θέσεις της επικράτειας του Δήμου Βόλβης με στόχο να παίξουν ενοποιητικό ρόλο μεταξύ διαφορετικών περιοχών (τουριστικών & αγροτικών) με την δημιουργία μιας ζώνης διαρκούς επιρροής και”πόλο έλξης” των καταναλωτών.
1.Στην πρώτη θέση ανάμεσα σε Ν.Βρασνά & Ασπροβάλτα, όπου θα εξυπηρετούνται οι δημοτικές ενότητες και κοινότητες των τουριστικών περιοχών.
2.Στην δεύτερη θέση ανάμεσα σε Κοκκαλού & Απολλωνία (δηλ. δίπλα στην κατασκευή του μελλοντικού ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΔΙΑΜΕΤΑΚΟΜΙΣΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ) όπου θα εξυπηρετούνται οι δημοτικές ενότητες και κοινότητες της αγροτικής περιοχής.
Βασική προϋπόθεση είναι να εξασφαλίζεται η προσβασιμότητα στις περιοχές από το υφιστάμενο οδικό δίκτυο.
Οι αγορές παραγωγών θα λειτουργούν σε χωροθετημένους και ειδικά σχεδιασμένους χώρους, ανοικτές σε καθημερινή βάση (ουσιαστικά ως ανοιχτά σούπερ μάρκετ αγροτικών προϊόντων), σε αντίθεση με τις λαϊκές αγορές, οι οποίες λειτουργούν μια-δυο φορές την εβδομάδα σε μη μόνιμους χώρους (και είναι συνεχώς μετακινούμενες), προκαλώντας σωρεία περιβαλλοντικών προβλημάτων σε πολλαπλάσιο αστικό χώρο από όσον χρειάζονται.
Σκοπός των αγορών παραγωγών είναι να υποστηρίζουν και να ενισχύουν τις κοινωνικές δομές των δήμων, μειώνοντας την οικονομική πίεση που υφίστανται τα νοικοκυριά ως καταναλωτές, ανακουφίζοντας τα συρρικνωμένα εισοδήματά τους.
Η οικογενειακή δαπάνη για τρόφιμα έχει αγγίξει απογοητευτικά ύψη για την ελληνική οικογένεια, μεγάλο μέρος της οποίας αφορά (δυστυχώς) εισαγόμενα είδη, με «αμήχανη έως παράλυτη» την παρουσία του κράτους, «αδιάφορο έως αδύναμο» να ελέγξει την μεσάζουσα κερδοσκοπία και φοροδιαφυγή.
Το περιεχόμενο και η ιδέα «δημιουργίας» των «Αγορών Παραγωγών» εμπεριέχει την κοινωνική-οικονομική διάσταση του οικονομικού οφέλους υπέρ του παραγωγού και καταναλωτή, την δημιουργία συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού, την καλύτερη επόπτευση της δημόσιας υγείας, τον περιορισμό φαινομένων κερδοσκοπίας, και την ανάπτυξη πιο ουσιαστικής και στενότερης σχέσης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών. Αποτελούν “εργαλεία πρωτοποριακής κοινωνικής παρέμβασης” που μετατρέπουν εγκαταλειμμένες δημοτικές ιδιοκτησίες σε κέντρα διάθεσης τροφίμων, άμεσα συνδεδεμένα με την ποιότητα ζωής στις πιο οικονομικά υποβαθμισμένες περιοχές του δημοτικού ιστού .
ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ (32) ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ
1. Γενικές προδιαγραφές :
Εφαρμόζεται η κατασκευαστική μέθοδος (CPB /Containerized Prefab Blocks).
Η “σχεδιαστική καινοτομία” του project αυτού βρίσκεται στην κατασκευή της κτιριακής υποδομής της αγοράς, όπου δεν εφαρμόζονται συμβατικές κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα (beton), αλλά ως βασικό δομικό στοιχείο χρησιμοποιούνται Shipping Containers 40″ (standard type) μετασκευασμένα σε καταστήματα με βάση τους ισχύοντες εθνικούς κανονισμούς.
Ένα ολοκληρωμένο “βασικό μοντέλο αγοράς” αποτελείται από τα κατωτέρω containers
*(8) containers 40″, διαμορφωμένα να στεγάζουν (32) καταστήματα των (7,2 τ.μ).
*(1) container 40″ για την αποθήκευση νωπών αγροτικών προϊόντων.
*(1) container 40″ για την συντήρηση νωπών αγροτικών προϊόντων (ψυκτικός θάλαμος).
Την αγορά υποστηρίζουν φορητές χημικές τουαλέτες (WC), ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για την συλλογή και αποκομιδή απορριμμάτων, υποδομές ηλεκτροδότησης- υδροδότησης, και δίκτυο κυκλοφοριακής- συγκοινωνιακής προσέγγισης.
Η όλη εγκατάσταση λειτουργεί με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανακύκλωσης υδάτων & υγρών αποβλήτων, διεθνών τεχνικών προδιαγραφών, όπου θα υπάρχει μηδενική εκροή υδάτων- αποβλήτων (Biosecure Zero Exchange System) προς το περιβάλλον.
2. Επισκεψιμότητα & Διακινούμενες ποσότητες προϊόντων:
Βάση διεθνών ερευνών για τους παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση (όπως το μέγεθος και η σύνθεση πληθυσμού, η καταναλωτική δαπάνη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα, και των μετρήσεων επισκεψιμότητος) υπολογίζεται οτι μια τέτοιου μεγέθους υπαίθρια αγορά:
α) εξυπηρετεί σε καθημερινή βάση 1500- 1800 άτομα, με εβδομαδιαίο κύκλο επισκέψεων περίπου 11.000 καταναλωτών.
β) με μέσο όρο αγοράς (7κιλ/άτομο) φρούτων & οπωροκηπευτικών, η συνεχής ροή διακίνησης (απορρόφησης) νωπών αγροτικών προϊόντων στην αγορά υπολογίζεται σε (11-13τον/ανα εβδομάδα = 130-150τον/ετησίως).
ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ “ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΔΟΜΗΣ ΣΙΤΙΣΗΣ”
ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ (4) ΜΑΓΕΙΡΕΙΩΝ
1. Η ιδέα της Κοινωνικής κουζίνας αλληλεγγύης :
Παράλληλα με την αγορά παραγωγών λειτουργεί “κοινωνική κουζίνα”, με τα δύο στοιχεία μαζί να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους τροφοδοτώντας και ανατροφοδοτώντας το ένα το άλλο, κάνοντας την αλληλεγγύη πράξη.
Οι “κοινωνικές κουζίνες” εντάσσονται στο υπάρχον δίκτυο(δομές) προσφοράς κοινωνικού φαγητού του δήμου και είναι ικανές να προσφέρουν φθηνό και ποιοτικό φαγητό, και λειτουργούν από εθελοντικές ομάδες σίτισης. Δηλαδή ο δήμος εξασφαλίζει την υποδομή και οι εθελοντές μαγειρεύουν βάση προκαθορισμένου προγράμματος. Τα υλικά για το φαγητό προέρχονται από δωρεές ιδιωτών και από τους παραγωγούς της αγοράς.
Στις κοινωνικές κουζίνες μαγειρεύεται ζωντανά το φαγητό στον κόσμο, τρώγοντας όλοι μαζί, για να έρθουμε όλοι πιο κοντά και για να σπάσουμε την ντροπή που πιθανότατα ένιωθε κάποιος όταν του μοιράζουν μαγειρεμένο φαγητό.
Σε ζωντανό “κύτταρο αλληλεγγύης “ και στήριξης όσων χτυπιούνται από τις βάρβαρες συνθήκες της οικονομικής κρίσης, στοχεύει να αναδειχθεί η ιδέα της Κοινωνικής κουζίνας , η οποία ξεκίνησε όταν είδαμε στις λαϊκές αγορές ανθρώπους όλων των ηλικιών, εθνικοτήτων και κοινωνικών στρωμάτων, να ψάχνουν τα σκουπίδια για να μαζέψουν τρόφιμα που δεν μπορούν πια να αγοράσουν.
Παράλληλος στόχος της κοινωνικής κουζίνας είναι να καταφέρει μέσα από την δράση της, να ενισχύει χρηματικά τους άνεργους εθελοντές που ασχολούνται καθημερινά με την δράση της κουζίνας, από έσοδα που προέρχονται από διάφορα δρώμενα που θα γίνονται για την ενίσχυση του θεσμού.
2.Οργανικές θέσεις εθελοντικών ομάδων σίτισης – ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ (4) ΜΑΓΕΙΡΕΙΩΝ:
Στο κοινό πλάγιο όριο όμορων οικοπέδων των εγκαταστάσεων της αγοράς παραγωγών θα δημιουργηθούν ειδικές θέσεις “κοινωνικής κουζίνας” σε μετασκευασμένο container 40” παρασκευής φαγητού, με πρόβλεψη (4) καταστημάτων (μαγειρείων) των (7,2 τ.μ), με βάση τους ισχύοντες εθνικούς κανονισμούς.
Το container τοποθετείται σε στέγαστρο από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Στην οροφή του στεγάστρου λειτουργεί ένα υπαίθριο παρατηρητήριο , ένας εξώστης της αγοράς, για εσωτερική εποπτεία και ανεμπόδιστη μακρινή θέα, αποτελώντας έναν “ενοποιητή της αστικής νησίδας τοπικής αγοράς” με την “αλληλέγγυα δομή σίτισης “ (την κοινωνική κουζίνα).
Παράλληλα με τον εξοπλισμό μαγειρείου το container θα εφοδιαστεί με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανακύκλωσης υδάτων & υγρών αποβλήτων, διεθνών τεχνικών προδιαγραφών, όπου εγγυάται την μηδενική εκροή υδάτων- αποβλήτων (Biosecure Zero Exchange System) προς το περιβάλλον.
Η εγκατάσταση της “κοινωνικής κουζίνας” θα υποστηρίζεται από μια χειμερινή τραπεζαρία (κλειστού τύπου) κατασκευασμένη από οπλισμένο σκυρόδεμα , και από μια υπαίθρια τραπεζαρία σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
Δικαίωμα συμμετοχής για την χρήση των μαγειρείων θα εχουν μόνο οι “εθελοντικές ομάδες σίτισης”, βάση ενός προκαθορισμένου προγράμματος λειτουργίας του δήμου.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ “ΑΝΘΟΑΓΟΡΑΣ”
1.Οργανικές θέσεις Ανθοαγοράς :
Στις εγκαταστάσεις της αγοράς παραγωγών και συγκεκριμένα στην “οροφή των containers” θα δημιουργηθούν ειδικές θέσεις πώλησης ανθέων, με στόχο να προσφέρουν μία γκάμα από ποιοτικά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές ικανοποιώντας τις απαιτήσεις των καταναλωτών στο τομέα αυτόν.
Δικαίωμα συμμετοχής στην ανθοαγορά θα έχουν μόνο οι αποκλειστικοί (κατά κύριο επάγγελμα) παραγωγοί φυτών εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
2.Κατασκευαστική σύνθεση :
Για την δημιουργία των θέσεων αυτών απαιτούνται για κάθε container οι κατωτέρω εργασίας μετασκευής :
α) προσθήκη ξύλινου δαπέδου στην οροφή.
β) προσθήκη σκάλας με κεκλιμένο επίπεδο.
γ) προσθήκη προστατευτικού κιγκλιδώματος.
Σε κάθε container θα λειτουργεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανακύκλωσης υδάτων & υγρών αποβλήτων, διεθνών τεχνικών προδιαγραφών, όπου εγγυάται την μηδενική εκροή υδάτων- αποβλήτων (Biosecure Zero Exchange System) προς το περιβάλλον.
3.Διοργάνωση Φεστιβάλ δωρεάν διανομής παραδοσιακών σπόρων :
Ο χώρος μπορεί να φιλοξενεί Φεστιβάλ δωρεάν διανομής παραδοσιακών σπόρων, να γίνονται παρουσιάσεις, ενημερωτικές εκδηλώσεις και πρακτικά εργαστήρια, μέσα από τα οποία, οι παραγωγοί και μεταποιητές θα μοιράζονται με τους συμμετέχοντες δημότες τις γνώσεις και τις δεξιότητες τους.