Ερώτηση της Κατερίνας Μάρκου σχετικά με την εθνική πολιτική για τα ναρκωτικά και την εφαρμογή του ν. 4139/2013

Ερώτηση σχετικά με την εθνική πολιτική για το μείζον θέμα των ναρκωτικών και τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή του ν. 4139/2013 κατέθεσε η βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης με το Ποτάμι, Κατερίνα Μάρκου προς τους Υπουργούς Υγείας, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει στην ερώτησή της:
– Δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά των Ναρκωτικών, αφού δεν έχει συσταθεί ακόμα η αρμόδια διυπουργική επιτροπή για την έγκριση και εφαρμογή του,

– Εκκρεμεί η έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων αναγκαίων για την πλήρη εφαρμογή του νόμου, για θέματα όπως η καθιέρωση της αναλογικότητας των ποινών, για την αυστηρότερη αντιμετώπιση των μεγαλοδιακινητών και την ευνοϊκότερη μεταχείριση των εξαρτημένων μικροπαραβατών, η κατοχύρωση του δικαιώματος σε θεραπεία, η διεύρυνση των εναλλακτικών της φυλάκισης ποινών κ.ά.,

– Σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά του 2014, διαρκώς αυξάνεται ο αριθμός των νέων ουσιών που ανήκουν στην κατηγορία των ναρκωτικών. Όπως όμως σημείωσε η Εθνική Συντονίστρια για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών κ. Παπουτσοπούλου Διαμαντοπούλου σε εκδήλωση του ΚΕΘΕΑ για την παρουσίαση της Έκθεσης, «το Χημείο του Κράτους και η Αστυνομία δεν διαθέτουν πόρους για την αγορά των αντιδραστηρίων ανίχνευσης αυτών των νέων ουσιών» ενώ εκκρεμεί και η υπογραφή ΚΥΑ για την κατανομή εσόδων από χρηματικές ποινές στα πρώην Υπουργεία Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας και Αιγαίου,

– Παραμένει προβληματική η εφαρμογή των ευεργετικών προβλέψεων του νόμου σχετικά με την ποινική αντιμετώπιση των τοξικομανών, με αποτέλεσμα άνθρωποι οι οποίοι έχουν ήδη παρακολουθήσει προγράμματα αποτοξίνωσης και παραμένουν «καθαροί» να οδηγούνται στη φυλακή για πράξεις που είχαν τελέσει ενώ ήταν εξαρτημένοι, και μάλιστα σε φυλακές όπου δεν υπάρχουν προγράμματα αποτοξίνωσης, με πιο πρόσφατο περιστατικό που αφορά απόφοιτο του Κέντρου στον οποίο επεβλήθη ποινή 8ετούς κάθειρξης για αδίκημα που διέπραξε την περίοδο που ήταν χρήστης, γιατί δεν του αναγνωρίστηκε το προβλεπόμενο από το νόμο ελαφρυντικό της ολοκλήρωσης του θεραπευτικού προγράμματος.

– Παραμένει σε ισχύ η υγειονομική διάταξη ΥΓ/39Α η οποία, με το αιτιολογικό του περιορισμού της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων, εισήγαγε ρυθμίσεις που στοχοποιούσαν τους χρήστες ναρκωτικών, τα εκδιδόμενα άτομα, τα θύματα trafficking, τους μετανάστες και τους άστεγους και είχε οδηγήσει σε δημόσια διαπόμπευση εξαρτημένων οροθετικών γυναικών το 2012.
Το Ποτάμι έχει εκφράσει την ανησυχία του για τη καθυστέρηση που παρατηρείται ως προς την έγκριση και υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου δράσης για τα ναρκωτικά και έχει επισημάνει την ανάγκη στήριξης του θεσμού του Εθνικού Συντονιστή, ώστε να υπάρξει ο απαιτούμενος συντονισμός που θα προωθήσει μια αποτελεσματικότερη πολιτική και πρακτική αντιμετώπισης του φαινομένου των ναρκωτικών, και ενδυνάμωσης των οργανισμών πρόληψης, απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης.

Η βουλευτής ρωτά τους αρμόδιους υπουργούς πότε αναμένεται η έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά των Ναρκωτικών από τη σχετική διυπουργική επιτροπή καθώς και σε ποιες ενέργειες θα προβούν για την ολοκληρωμένη εφαρμογή του ν. 4139/2013, την ετοιμότητα των αρμοδίων υπηρεσιών και τον επαρκή εφοδιασμό τους με τα κατάλληλα μέσα ανίχνευσης των νέων ουσιών, την διασφάλιση της εφαρμογής των διατάξεων για την ποινική μεταχείριση τοξικομανών και απεξαρτημένων ατόμων, με σεβασμό στην ανεξαρτησία της ελληνικής δικαιοσύνης και την κατάργηση της υγειονομικής διάταξης ΥΓ/39α .

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
10 Μαρτίου 2015
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς: α) τον Υπουργό Υγείας, β) τον Υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και γ) τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
ΘΕΜΑ: Εθνική πολιτική για τα ναρκωτικά και εφαρμογή του ν. 4139/2013

Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του ν. 4139/2013 «περί εξαρτησιογόνων ουσιών και άλλες διατάξεις», η εθνική πολιτική για το μείζον θέμα των ναρκωτικών παραμένει στάσιμη, με σοβαρές επιπτώσεις στην κοινωνία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Συγκεκριμένα:

– Δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά των Ναρκωτικών, αφού δεν έχει συσταθεί ακόμα η αρμόδια διυπουργική επιτροπή για την έγκριση και εφαρμογή του,

– Εκκρεμεί η έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και υπουργικών αποφάσεων αναγκαίων για την πλήρη εφαρμογή του νόμου. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ, σε πρόσφατη εκδήλωση του Κέντρου για την παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης της Επιτροπής του ΟΗΕ για τον έλεγχο των Ναρκωτικών, σημείωσε ότι απαιτούνται τουλάχιστον οκτώ υπουργικές αποφάσεις και θεσμικές παρεμβάσεις ώστε να μπουν σε εφαρμογή σημαντικά θέματα, όπως η καθιέρωση της αναλογικότητας των ποινών, για την αυστηρότερη αντιμετώπιση των μεγαλοδιακινητών και την ευνοϊκότερη μεταχείριση των εξαρτημένων μικροπαραβατών, η κατοχύρωση του δικαιώματος σε θεραπεία, η διεύρυνση των εναλλακτικών της φυλάκισης ποινών κ.ά.,

– Σύμφωνα με την ως άνω ετήσια Έκθεση του 2014, διαρκώς αυξάνεται ο αριθμός των νέων ουσιών που ανήκουν στην κατηγορία των ναρκωτικών. Συγκεκριμένα, το 2014 εντοπίστηκαν 388 διαφορετικές νέες ουσίες, έναντι 348 που είχαν αναφερθεί το 2013, αύξηση της τάξης του 11%. Όπως όμως σημείωσε η Εθνική Συντονίστρια για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών κ. Παπουτσοπούλου Διαμαντοπούλου στην ίδια εκδήλωση, «το Χημείο του Κράτους και η Αστυνομία δεν διαθέτουν πόρους για την αγορά των αντιδραστηρίων ανίχνευσης αυτών των νέων ουσιών» ενώ εκκρεμεί και η υπογραφή ΚΥΑ για την κατανομή εσόδων από χρηματικές ποινές στα πρώην Υπουργεία Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και Ναυτιλίας και Αιγαίου,

– Παραμένει προβληματική η εφαρμογή των ευεργετικών προβλέψεων του νόμου σχετικά με την ποινική αντιμετώπιση των τοξικομανών, με αποτέλεσμα άνθρωποι οι οποίοι έχουν ήδη παρακολουθήσει προγράμματα αποτοξίνωσης και παραμένουν «καθαροί» να οδηγούνται στη φυλακή για πράξεις που είχαν τελέσει ενώ ήταν εξαρτημένοι, και μάλιστα σε φυλακές όπου δεν υπάρχουν προγράμματα αποτοξίνωσης. Πρόσφατα, όπως αναφέρεται σε δελτίο τύπου του ΚΕΘΕΑ, επεβλήθη ποινή 8 ετών κάθειρξης και 10.000 ευρώ πρόστιμο σε απόφοιτο του Κέντρου για κατοχή και πώληση ινδικής κάνναβης, αδίκημα που διέπραξε την περίοδο που ήταν χρήστης, γιατί δεν του αναγνωρίστηκε το προβλεπόμενο από το νόμο ελαφρυντικό της ολοκλήρωσης του θεραπευτικού προγράμματος. Το γεγονός αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ως τώρα προσπάθειά του ίδιου αλλά και της οικογένειάς του να απεξαρτηθεί και να κάνει μια νέα αρχή. Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος προβλέπει ότι η ολοκλήρωση θεραπευτικού προγράμματος απεξάρτησης, μεταξύ άλλων, αποτελεί υποχρεωτικό λόγο αναστολής της εκτέλεσης των ποινών, αναγνωρίζοντας το θετικό αποτέλεσμα της θεραπείας και για το άτομο και για την κοινωνία.

– Παραμένει σε ισχύ η υγειονομική διάταξη ΥΓ/39Α η οποία, με το αιτιολογικό του περιορισμού της διάδοσης λοιμωδών νοσημάτων, εισήγαγε ρυθμίσεις που στοχοποιούσαν τους χρήστες ναρκωτικών, τα εκδιδόμενα άτομα, τα θύματα trafficking, τους μετανάστες και τους άστεγους και είχε οδηγήσει σε δημόσια διαπόμπευση εξαρτημένων οροθετικών γυναικών το 2012. Επισημαίνεται ότι τη συμφωνία του με το αίτημα για άμεση κατάργηση της υγειονομικής διάταξης 39Α εξέφρασε ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος στις 20 Φεβρουαρίου 2015 κατά τη διάρκεια εκδήλωσης.

Το Ποτάμι έχει εκφράσει την ανησυχία του για τη καθυστέρηση που παρατηρείται ως προς την έγκριση και υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής και του Σχεδίου δράσης για τα ναρκωτικά και έχει επισημάνει την ανάγκη στήριξης του θεσμού του Εθνικού Συντονιστή, ώστε να υπάρξει ο απαιτούμενος συντονισμός που θα προωθήσει μια αποτελεσματικότερη πολιτική και πρακτική αντιμετώπισης του φαινομένου των ναρκωτικών, και ενδυνάμωσης των οργανισμών πρόληψης, απεξάρτησης και κοινωνικής επανένταξης.

Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάστε:
1) Πότε αναμένεται η έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης κατά των Ναρκωτικών από τη σχετική διυπουργική επιτροπή;

2) Σε ποιες ενέργειες θα προβείτε για την ολοκληρωμένη εφαρμογή του ν. 4139/2013; Πόσα προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις εκκρεμούν για την πλήρη εφαρμογή του νόμου όπως ισχύει σήμερα και πότε αναμένεται η έκδοσή τους;

3) Δεδομένης της αυξανόμενης παρουσίας νέων ουσιών που εμπίπτουν στο πλαίσιο εφαρμογής του ν. 4139, σε ποιες ενέργειες έχετε προβεί για την ετοιμότητα των αρμοδίων υπηρεσιών και τον επαρκή εφοδιασμό τους με τα κατάλληλα μέσα ανίχνευσης π.χ. αντιδραστήρια;

4) Ενόψει των αναφορών για προβληματική εφαρμογή των διατάξεων του νόμου που αφορούν στην ποινική μεταχείριση τοξικομανών και απεξαρτημένων ατόμων, σε ποιες ενέργειες σκοπεύετε να προβείτε για την διασφάλιση της εφαρμογής του, με σεβασμό στην ανεξαρτησία της ελληνικής δικαιοσύνης;
5) Σκοπεύετε να προχωρήσετε στην κατάργηση της υγειονομικής διάταξης ΥΓ/39α και πότε;