Εθελοντισμός: Προσφορά ή εκμετάλλευση;
Τι επιδιώκουν με τον «εθελοντισμό»:
Πρόκειται για μια ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση στην νεολαία με στόχο να διαμορφώσουν μέσα από τον «εθελοντισμό», την δήθεν «εθελοντική συνείδηση», της δήθεν ενασχόλησης με τα κοινά και γίνεται προσπάθεια να απορροφηθούν οι πολιτικές ευαισθησίες των νέων σε ανώδυνη κατεύθυνση για το υφιστάμενο σύστημα διοίκησης .
Να αποδεχτούν την ευθύνη για την λύση των κοινωνικών προβλημάτων στα όρια του υπάρχοντος συστήματος, να αποδεχτούν την μειωμένη ευθύνη και την ανικανότητα του Δήμου στην επίλυση των προβλημάτων.
Γενικά
Εξετάζοντας γενικά το περιεχόμενο του εθελοντισμού δεν μπορούμε να πούμε ένα ναι, ή ένα όχι, αν δεν απαντήσουμε στο ερώτημα «για πιο σκοπό» και «σε ποια κοινωνία». Το ζήτημα είναι σε ποια κατεύθυνση συμμετέχεις εθελοντικά.
Υπάρχουν εθελοντισμοί, όπως υπάρχουν και δρόμοι ανάπτυξης της κοινωνίας.
Ο ένας μιλάει για «αλληλεγγύη» αλλά στην πραγματικότητα εννοεί συναίνεση στην πολιτική που ακολουθείται. Μιλάει δηλαδή για ατομική ευθύνη του καθενός, και τον καλεί να γίνει νεροκουβαλητής και υπηρέτης του παρηκμασμένου του συστήματος
Ο άλλος δρόμος μιλάει για το νόημα της αλληλεγγύης, που το βρίσκει στην πάλη για το δικαίωμα να ζει κανείς σε έναν δήμο, σε μία κοινωνία που αξίζει.
Ποιος είναι σήμερα ο «εθελοντισμός» τον οποίο επιδιώκουν οι δήμοι;
Εμφανίστηκε και ο λεγόμενος «εθελοντισμός» που είναι κομμένος και ραμμένος στα μέτρα του συστήματος, που ουσιαστικά ζητεί από τους δημότες να μείνουν ουδέτεροι στις όποιες αρνητικές αλλαγές γίνονται και που είναι σε βάρος τους, αλλά παράλληλα να συμβάλουν οι ίδιοι ενεργά στην παρακμή που επιβάλλεται δια της πολιτικής που δέχονται. Με λίγα λόγια, μια Δημοτική αρχή επιδιώκει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση στην ανύπαρκτη πολιτική της, από τα ίδια τα θύματά της, δηλαδή τους δημότες και την νεολαία.
Ο δήμος Βόλβης με την προσπάθεια δημιουργίας ομάδων «εθελοντισμού» έρχεται να δώσει λύση, μέσα από την ατομική ευθύνη, για την λύση των προβλημάτων που δεν μπορεί να επιλύσει ο ίδιος λόγο της ανυπαρξίας και της ανικανότητας ορισμένων υπευθύνων Αντιδημάρχων. Θέλουν δηλαδή, να μετατοπίσουν την αποκλειστική ευθύνη τους για την απαράδεκτη κατάσταση που μαστίζει όλες τις περιοχές του Δήμου, στους ίδιους τους δημότες.
Η ενέργεια αυτή του δήμου, η οποία εκμεταλλεύεται την διάθεση του κόσμου για αλληλεγγύη και προσφορά, οδηγεί σε μια συνδιαχειριστική αυταπάτη. Καλλιεργεί τον αποπροσανατολισμό του κόσμου από τα προβλήματα, που όχι μόνο δεν θα λύσει, αλλά αντίθετα θα βοηθήσει στην διαιώνισή του και την διόγκωσή του.
Τι είναι εθελοντισμός
- Εθελοντισμός είναι πάνω από όλα ξεπέρασμα του εγωισμού, του ωχαδερφισμού και της παχυδερμίας μας, άρα πνευματικό θέμα.
- Ο εθελοντισμός είναι αυθόρμητη, ενσυνείδητη πράξη ανθρώπων οι οποίοι θέλουν να προφέρουν ανιδιοτελώς στη κοινωνία γιατί αυτό τους επιβάλλει η συνείδηση τους, οι αξίες τους, οι αρχές τους.
- Εθελοντισμός είναι το κάτι παραπάνω από την προσφορά του ατόμου στο σύνολο, όχι η εκμετάλλευση του ατόμου από μία ομάδα βολεμένων καιροσκόπων.
- Ο εθελοντισμός δεν αυτοπροβάλλεται, δεν φωνασκεί, δεν επιδεικνύεται γιατί τότε χάνει το βαθύτερο νόημα του που είναι η ανιδιοτέλεια.
- Ο εθελοντισμός καλλιεργείται στη βάση και διακρίνεται από την αυτοοργάνωση του.
- Ο εθελοντισμός σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να υποκαθιστά το κράτος η τις Δημοτικές αρχές και να αναλαμβάνει δράσεις και λειτουργίες που είναι αποκλειστική ευθύνη του Δήμου, καλύπτοντας την απουσία των κρατικών δομών.
Η αρνητική μας άποψη
Η αρνητική μας άποψη απέναντι στον εθελοντισμό δεν μπορεί να αφορά και δεν αφορά όλους εκείνους:
- οι οποίοι χρόνια τώρα προσφέρουν από το χρόνο τους αλλά και από το εισόδημα τους, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, για να βοηθήσουν, να συμπαρασταθούν, να ενισχύσουν συνανθρώπους τους.
- που χρόνια τώρα καθαρίζουν παραλίες, μονοπάτια, αναστηλώνουν μνημεία.
- που βρίσκονται στη πρώτη γραμμή για την υπεράσπιση και προστασία του μοναδικού φυσικού τοπίου.
- που δίνουν αγώνες και μάχες για να συντηρηθεί και να αναπτυχθεί η πολιτιστική δραστηριότητα του τόπου μας,
- που τρέχουν να σώσουν και να φροντίσουν τα αδέσποτα
- που κάνουν ολόκληρο ταξίδι για να δώσουν μια μπουκάλα αίμα σε όποιον βρεθεί στην ανάγκη να το ζητήσει.
Η αρνητική μας άποψη αφορά τη προσπάθεια χειραγώγησης και εκμετάλλευσης της ανιδιοτελούς προσφοράς των εθελοντών από μία κρατική δομή όπως είναι ο Δήμος
Βλέποντας τις κινήσεις του Δημάρχου και τους τομείς που προσπαθούν να καλύψουν (καθαριότητα, κ,α.) δε μπορεί να μην περάσουν από το μυαλό σκέψεις που έχουν να κάνουν με τους απώτερους στόχους σκοπούς και προθέσεις τέτοιου είδους πρωτοβουλιών.
Δεν αμφισβητούμε τις καλές προθέσεις της Ε.Ο.Σ (Εθελοντική Ομάδα Σταυρού).
Επικροτούμε την προσπάθεια του Επικεφαλή του Τοπικού Συμβουλίου Σταυρού που πρωτοστάτησε στην δημιουργία της Ε.Ο.Σ. Αν μη τι άλλο αποτελεί φωτεινό παράδειγμα Αιρετού, που έχει την διάθεση, την όρεξη και τον τρόπο να εμπνεύσει τους συντοπίτες του που αποτελούν την ομάδα που δραστηριοποιείται στον Σταυρό, και πραγματικά η δράση τους είναι αξιέπαινη.
Προκύπτουν όμως κάποια ερωτηματικά:
- Γιατί δεν συμβαίνει κάτι ανάλογο και στις υπόλοιπες Δημοτικές ή τοπικές Κοινότητες;
- Γιατί οι Δημότες των υπολοίπων κοινοτήτων αδυνατούν να εμπνευστούν με παρόμοιο τρόπο από τους επικεφαλής των κοινοτήτων;
Η απάντηση έρχεται δια της πραγματικότητας. Έχει να κάνει αποκλειστικά με την ανύπαρκτη ηγεσία, την έλλειψη ικανοτήτων και του κύρους.
Κανείς δεν πρόκειται να ‘’σηκώσει τα μανίκια αν δεν μπει ο αρχηγός μπροστά, ο μπροστάρης’’ και δυστυχώς δεν υπάρχουν ηγέτες σ’ αυτόν τον τόπο.
Κανείς δεν είναι διατεθειμένος να θυσιάσει το παραμικρό ίχνος ιδρώτα για κάποιον που κάθεται αναπαυτικά στην καρεκλίτσα του και φοβάται να την αφήσει μήπως και κρυώσει για να πιάσει φτυάρι στα χέρια του.
Αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να προβληματίσει πολύ σοβαρά τον Δήμαρχο.
Δεν μπορεί η ευταξία, η καθαριότητα και η καλαισθησία να επαφίεται στην καλή πρόθεση και την δράση των εθελοντών, εν μέσω τουριστικής περιόδου.
Γι’ αυτό λοιπόν η κάθε πράξη δεν κρίνεται μεμονωμένα αλλά μέσα στην ολότητα της και μέσα στο γενικότερο πλαίσιο στο οποίο έρχεται να λειτουργήσει. Μέσα στο γενικότερο πλαίσιο κρίνεται και τι υπηρετεί κάθε πρωτοβουλία και κάθε απόφαση, γιατί πολλές φορές για άλλο πράγμα πας και άλλο σου βγαίνει στο δρόμο.
Τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ
Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι επιτακτική η ανάγκη να δημιουργήσουμε δίκτυα αυτοοργάνωσης και αλληλεγγύης για να επανασυστήσουμε τον διαλυμένο κοινωνικό ιστό με νέες αξίες και νέες αντιλήψεις. Όχι στη βάση του ατομικισμού, της καταναλωτικής αποβλάκωσης και της τηλεοπτικής αποχαύνωσης αλλά στη βάση της συλλογικότητας, της ανθρώπινης επικοινωνίας, της συνεισφοράς, του μοιράσματος, της αλληλοβοήθειας, της κοινότητας ανθρώπων, αγαθών και αξιών με ισότιμη συμμετοχή, χωρίς ιεραρχίες και κηδεμονίες.
Λέμε ένα μεγάλο ΝΑΙ στον αυθόρμητο, ανιδιοτελή και αυτοοργανωμένο εθελοντισμό που χρόνια τώρα λειτουργεί με επιτυχία, λέμε ΝΑΙ στην κοινωνική προσφορά, λέμε ΝΑΙ στις πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης, αλλά λέμε ΟΧΙ στη χειραγώγηση και εκμετάλλευση από το Κράτος και το Δήμο, του υγιούς μοντέλου αυτοοργάνωσης και κοινωνικοποίησης των εθελοντικών ομάδων, λέμε ΟΧΙ στη δημιουργία «φιλανθρωπικών μαγαζιών» που εκμεταλλεύονται τον πόνο και την φτώχεια που δημιούργησε η πολιτική των τελευταίων χρόνων.
Επίλογος
Οι καιροί είναι πονηροί και επιβάλλεται να είμαστε όλοι προσεκτικοί. Οι σκέψεις αυτές τίθενται σε δημόσια κριτική προκειμένου να διαμορφωθούν κοινές απόψεις και να αντιμετωπισθούν φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής που μπορεί να πάρουν χαρακτηριστικά βαρύτατης πολιτικής και ανίατης (δημοτικής) κατάπτωσης.
Δυστυχώς, η Πολιτεία δεν έχει μεριμνήσει να θέσει ασφαλιστικές δικλείδες.
Αλλά, ούτε διαθέτει τον μηχανισμό εκείνο που μπορεί να αποτρέψει καταστάσεις διαπλοκής και συναλλαγής.
Για τους εθελοντές, ικανοποίηση δεν είναι να παραλάβουν ένα μπλουζάκι που θα γράφει «Ήμουν και εγώ εκεί», αλλά να προσφέρουν οτιδήποτε είτε σε άτομα και φορείς που έχουν ανάγκη είτε να συμβάλλουν στην πρόοδο του κοινωνικού συνόλου.
Υ.Σ. Είμαστε υπέρ του υγιούς εθελοντισμού. Δείτε παλαιότερες δημοσιεύσεις μας:
Συντακτική ομάδα volvipress.gr
Με αφορμή άρθρο που δημοσιεύθηκε στη «Volvipress» και αφορά την Εθελοντική Ομάδα Σταυρού και τον εθελοντισμό ως “οικουμενική”, “συμπαντική” και επαναστατικο-ανατρεπτική αξία θέλω να παραθέσω μερικές σκέψεις ως μέλος της ΕΟΣ.
Ανάμεσα σε γενικολογίες περί συναίνεσης, νεροκουβαλητών και πάλης, εθελοντές και εθελόντριες παρουσιάζονται ως θύματα κακών δημάρχων, κακών καιρών και κακών κυβερνήσεων.
Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Ο εθελοντισμός είναι εθελοντισμός και δεν έχει διαβαθμίσεις, πονηρά κίνητρα, απώτερους στόχους και ούτε μπορεί να αποτελέσει θύμα βάναυσης εκμετάλλευσης.
Πώς είναι δυνατόν να κρύβει ένας Δήμος τις αδυναμίες του, όταν ο ίδιος ο Δήμος τις φέρνει στο προσκήνιο ζητώντας από τους δημότες του να συμβάλουν ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα, στο επίπεδο που αυτό είναι δυνατόν να συμβεί. Πως μπορεί να αποπροσανατολίσει κάποιος όταν δεν κρύβει το πρόβλημα, αλλά το δημοσιοποιεί;
Η χειραγώγηση δε γίνεται με το να παραδέχεσαι το πρόβλημα, αλλά με το να προσπαθείς να θολώσεις τα νερά με ασυναρτησίες του τύπου «ναι μεν αλλά», «ναι δεν μου αρέσει αλλά μου αρέσει», «ναι είσαι κακός αλλά είσαι καλός» και «τέλος πάντων θα πω ότι με βολεύει μη σε χρειαστώ και δε μου κάνεις και το χατίρι».
Κλείνοντας, η προβολή του εθελοντισμού είναι επιτακτική ανάγκη προκειμένου να αποδείξει ποιος δραστηριοποιείται πραγματικά, ποιος ευθύνεται για μια καθαρή παραλία και για ένα βαμμένο θεατράκι και ποιος δεν κρύβεται πίσω από το δάχτυλο του. Άραγε θα ήταν προτιμότερο η δράση της εθελοντικής ομάδας Σταύρου να είναι κρυφή και οι τουρίστες και οι κάτοικοι να θεωρούν ότι οι εθελοντές είναι υπάλληλοι της καθαριότητας του δήμου;
Βούλα Κολιτσιδάκη