Φάμπρικες εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο

“Από της ισχύος του παρόντος νόμου απαγορεύονται οι πάσης φύσεως έρανοι και λαχειοφόροι ή φιλανθρωπικαί αγοραί, ως και η διά παντός άλλου τούτου συλλογή χρημάτων ή αντικειμένων”. Ιούλιος 1931, νόμος 5101 “περί εράνων”.

Φάμπρικες που εκμεταλλεύονται την αλληλεγγύη των πολιτών έχουν στηθεί σε όλη την Ελλάδα, διοργανώνοντας δήθεν λαχειοφόρες αγορές ή οικονομικές ενισχύσεις “υπέρ απόρων και οικονομικά αδύνατων”. Στην πραγματικότητα πρόκειται για επιτήδειους, οι οποίοι φτάνουν σε σημείο να ιδρύουν “μη κερδοσκοπικές” εταιρείες ή συλλόγους, μοιράζοντας τα έσοδα οι ίδιοι και καταβάλλοντας ποσοστά σε υπαλλήλους. Ποτέ δεν λογοδοτούν για την απόδοση των εισπράξεων από τα λαχεία ή την οικονομική ενίσχυση και θησαυρίζουν.
Οι συλλήψεις της αστυνομίας σε όλη τη χώρα, αλλά ειδικά το τελευταίο διάστημα στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα, αυξάνονται. Κυρίως την περίοδο αυτή αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση περιπλανώμενων “εκπροσώπων” συλλόγων ή μη κερδοσκοπικών σωματείων. Όσο πλησιάζουν οι γιορτές, το αίσθημα αλληλεγγύης για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα, ειδικά την περίοδο της κρίσης, γίνεται εντονότερο, όπως εντονότερη είναι η εκμετάλλευση απατεώνων.
Σύλλογοι “απόστρατων αστυνομικών”, “αλληλεγγύης για το παιδί”, “συγγενών ασθενών με HIV” και μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που αναφορά τους έχουν ομάδες της κοινωνίας που αντιμετωπίζουν πραγματικά προβλήματα, υπάρχουν μόνο ως “σφραγίδες” στα κατά τόπους πρωτοδικεία της χώρας, καθώς, πέραν των εράνων και των οικονομικών ενισχύσεων που οργανώνουν, δεν αποδίδουν ποτέ και πουθενά λογαριασμό.Οι εμπνευστές τέτοιων σωματείων εκμεταλλεύονται το αδιέξοδο που υπάρχει στο νόμο, καθώς οι έρανοι και οι λαχειοφόρες αγορές απαγορεύονται ρητά με νόμο που ισχύει από το 1931, ωστόσο οι απανωτές αλλαγές του στα χρόνια έφτασαν σε σημείο να καταργήσουν τα αρμόδια όργανα που έκαναν ελέγχους και χορηγούσαν άδειες.

Σήμερα οι μοναδικοί αναγνωρισμένοι έρανοι είναι όσοι έχουν άδεια από τα αρμόδια υπουργεία και αφορούν τόσο μεγάλες εκστρατείες, όπως της αντικαρκινικής εταιρείας, του Ερυθρού Σταυρού και του εράνου αγάπης της Εκκλησίας, όσο και ειδικές περιπτώσεις ενίσχυσης οικονομικά αδύνατων, οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υγείας και για την ενίσχυση των οποίων ανοίγονται, πάλι με υπουργική άδεια, τραπεζικοί λογαριασμοί.

“Οι παράνομοι έρανοι είναι ένα πρόβλημα που κι εμείς αντιμετωπίζουμε”, σημείωσε ο α’ αντιπρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας Ευάγγελος Φιλόπουλος. Παρατήρησε πως ακόμη και για τον μεγάλο αντικαρκινικό έρανο απαιτείται μία σειρά διαδικασιών αδειοδότησης. “Πρόκειται περί ενός πολυδαίδαλου μηχανισμού, για να διασφαλιστεί η εγκυρότητά του”, πρόσθεσε.
Το καθεστώς όμως με τους μικρούς συλλόγους και μη κερδοσκοπικά σωματεία περιβάλλεται μόνο από τη φορολογική προστασία. Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε στη “ΜτΚ” ο αντιπρόεδρος του συλλόγου εφοριακών Θεσσαλονίκης, Κιλκίς και Χαλκιδικής, Θωμάς Σιαμπίρης, μετά την απόφαση που ισχύει από τις αρχές του χρόνου να μη θεωρείται κανένα βιβλίο και στοιχείο, “οι αποδείξεις οικονομικής ενίσχυσης νομικών προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δεν είναι διάτρητες”. Ο έλεγχος αφορά μόνο την απαλλαγή τους από τον ΦΠΑ. Σύμφωνα με το φορολογικό καθεστώς που ισχύει, κάθε σύλλογος έχει δικαίωμα οργάνωσης εκδηλώσεων οικονομικής ενίσχυσης (χοροί, λαχειοφόρες αγορές, εκστρατείες οικονομικής ενίσχυσης) και δύο φορές τον χρόνο απαλλάσσεται από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, και μάλιστα πρέπει η απαλλαγή να δοθεί εγγράφως από την εφορία. “Ο κόσμος δεν μπορεί να καταλάβει εάν τα σωματεία που χτυπούν την πόρτα του πολίτη έχουν πάρει αυτήν την απαλλαγή, εκτός αν ο ίδιος ζητήσει το έγγραφο της απαλλαγής”, σημειώνει ο κ. Σιαμπίρης.
Από την άλλη, η ποινική μεταχείριση τέτοιων υποθέσεων, που αφορούν παράνομους εράνους, διέπεται από το νόμο του 1931, ο οποίος έχει υποστεί πολλές αλλαγές στα χρόνια και αντιμετωπίζεται ως αδίκημα αρμοδιότητας μονομελούς πλημμελειοδικείου, δηλαδή σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ύστερα από υποτροπή ανώτερη ποινή είναι τα 2 χρόνια φυλάκισης. Ωστόσο, από πουθενά δεν μπορεί να αποδειχτεί η εμπλοκή ολόκληρων κυκλωμάτων που έχουν στήσει “εργοστάσια” και οργανώνουν λαχειοφόρες αγορές υπέρ της… τσέπης τους.

Για τον κύριο… Βαγγέλη
Ακόμη κι έτσι όμως, ο πολίτης που θέλει να ενισχύσει ομάδες οι οποίες αντιμετωπίζουν προβλήματα δεν έχει δυνατότητα να ελέγξει τη νομιμότητα της κίνησης οποιουδήποτε συλλόγου. Ούτε οι διωκτικές αρχές φαίνεται πως μπορούν να ελέγξουν τις κινήσεις των εξόδων τέτοιων σωματείων, σε βάρος εκπροσώπων των οποίων σχηματίζονται δικογραφίες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση συλληφθέντα που διοργάνωνε έρανο με… συγκάλυψη. Δηλαδή πουλούσε περιοδικά, που δεν απαγορεύεται, όμως επειδή είναι δύσκολο να εισπράξει ποσό 5 ευρώ, πάσαρε παράλληλα την οικονομική ενίσχυση, που είναι παράνομη. Στην έρευνα που έγινε προέκυψε ότι στη λογοδοσία του συλλόγου, μέσα μάλιστα στο περιοδικό, γινόταν αναφορά στην οικονομική ενίσχυση ενός προσώπου που αντιμετώπιζε πρόβλημα υγείας. “Δόθηκε το ποσό αυτό στον κ. Βαγγέλη που είχε μεγάλη ανάγκη για εγχείρηση”, αναφερόταν συγκεκριμένα, χωρίς άλλα στοιχεία του ατόμου που βοηθήθηκε. Η “παροχή” αυτή δεν είχε αποτυπωθεί όμως σε κανένα βιβλίο του σωματείου ούτε στη γραμματεία των πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου, το οποίο μάλλον δεν συνεδρίασε ποτέ. Ο κύριος Βαγγέλης ήταν ανύπαρκτος.

Το πιο ανησυχητικό που προβληματίζει τις διωκτικές αρχές αφορά όσους έχουν στήσει ολόκληρες εταιρείες “μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα” και πραγματοποιούν παράνομους εράνους.

Χαρακτηριστική είναι η αυτόφωρη δικογραφία που είχε σχηματιστεί από το τμήμα προστασίας περιουσιακών δικαιωμάτων της ασφάλειας Θεσσαλονίκης, μέλη της οποίας είχαν συλλάβει πέντε νεαρές στη δυτική πλευρά της πόλης, σε σταθμό μέσων μαζικής μεταφοράς. Είχε στηθεί ένα σταντ, η βοήθεια που ζητούνταν από τους πολίτες αφορούσε την ενίσχυση του παιδιού, όμως η οργάνωση είχε… παρασκήνιο.
Εκτός των τριών νεαρών που συγκέντρωναν χρήματα, άλλες δύο ήλεγχαν το περιβάλλον. Από την έρευνα προέκυψε ότι οι μισές κοπέλες εργάζονταν κανονικά και με ασφάλιση στην εταιρεία και οι άλλες είχαν καταχωρηθεί ως εθελόντριες, λαμβάνοντας όμως μισθό 400 – 500 ευρώ, ανάλογα με τις… αποδόσεις τους στις εισπράξεις. Στην κατάσχεση των αποδείξεων όλα αφορούσαν ποσά ενίσχυσης ενός ή δύο ευρώ. Όμως ήταν πολλά. Ο δε εκπρόσωπος του σωματείου, παρότι προθυμοποιήθηκε να καταθέσει στοιχεία, δεν εμφανίστηκε ποτέ στις διωκτικές αρχές.
Πρόσφατα πολίτες είδαν αντίστοιχα σταντ έξω από μεγάλα σουπερμάρκετ της Θεσσαλονίκης. Το σκηνικό ακριβώς το ίδιο. Δύο κοπέλες συγκέντρωναν τα χρήματα και μάλιστα μία ομολόγησε σε περαστικό ότι κερδίζει τα μισά χρήματα απ’ όσα εισπράττει!

Κώστας Καντούρης

Πηγή: Makthes.gr