“FARMERS MARKETS” & “OPEN MALL” Ο ιδανικός συνδυασμός για τον δήμο Βόλβης
Με αφορμή το δημοσίευμα του Volvipress για την ίδρυση του «OPEN MALL – “Ανοικτό Κέντρο Εμπορίου” όπου μέσα από αυτό επιδιώκεται η ενίσχυση και τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή, θα συμπληρώσουμε το φυσικό αντικείμενο της δράσης αυτής με την παράλληλη ίδρυση και λειτουργία των «FARMERS MARKETS – Αγορές Παραγωγών».
Το OPEN MALL υποστηρίζει το εμπορικό επιχειρηματικό δυναμικό, ενώ τα FARMERS MARKETS υποστηρίζουν το αγροτικό παραγωγικό δυναμικό της περιοχής.
Υπό αυτή την οπτική ο συνδυασμός και των δύο συνθέτει το κορυφαίο εγχείρημα αύξησης της τοπικής ανταγωνιστικότητας,εκμεταλλευόμενο πλήρως τα χωρικά πλεονεκτήματα που διαμορφώνουν οι αντίστοιχες παρεμβάσεις στοχεύοντας στην μείωση των τοπικών ανισοτήτων.
Ο συνδυασμός «OPEN MALL + FARMERS MARKETS» συνθέτει ένα βασικό στοιχείο της τοπικής οικονομίας που σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη του δημόσιου αστικού χώρου με την μορφή μιας οργανωμένης δομής στην περιοχή παρέμβασης, όπου εδραιώνει ένα νέο ρόλο ως θύλακας (hubs) οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας, εισάγοντας μια αναβαθμισμένη δυναμική ενδογενούς ανάπτυξης.
Το αντικείμενο της πρότασης μας είναι η δημιουργία «ΑΣΤΙΚΩΝ ΝΗΣΙΔΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ» που στοχεύουν στην ορθολογική αξιοποίηση μη ενεργών και υποβαθμισμένων δημόσιων χώρων που βρίσκονται εντός του δημοτικού ιστού, και αποτελεί «επένδυση ανταποδοτικού χαρακτήρα» με θετικά κοινωνικά-οικονομικά οφέλη.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ «FARMERS MARKETS»
Τα «FARMERS MARKETS» αποτελούν τις «Αγορές Παραγωγών» αγροτικών προϊόντων «Τοπικής προέλευσης» με στόχο την στήριξη «Ομάδων Παραγωγών-Ο.Π.», σύμφωνα με το άρθρο 56 του Ν. 4235/2014 (ΦΕΚ 32/Α/2014) και της εγκυκλίου 13238/1997, στο πλαίσιο της διεπαγγελματικής συνεργασίας με επιχειρήσεις Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).
Στον ανωτέρω νόμο γίνεται σαφής διαχωρισμός μεταξύ «Αγροτών Παραγωγών» και «Επαγγελματιών πωλητών» (με τους τελευταίους να μην συμμετέχουν), και δικαίωμα συμμετοχής να έχουν μόνο οι αποκλειστικοί (κατά κύριο επάγγελμα) αγρότες ή όσων το κύριο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα προέρχεται από αγροτική δραστηριότητα (εγγεγραμμένοι σε μητρώα παραγωγών).
Δικαίωμα συμμετοχής επίσης έχουν οι τοπικοί παραγωγοί παραδοσιακών προϊόντων οικοτεχνίας , και οι παραγωγοί των “αστικών δημοτικών λαχανόκηπων”, μετά από προσυνεννόηση με τη διαχείριση, για να τους διασφαλίσει τον απαραίτητο χώρο (θέσεις κινητών Stands)) εντός της αγοράς.
Στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η λειτουργία εντός του αστικού ιστού ενός “σταθερού δικτύου διάθεσης τροφίμων χωρίς μεσάζοντες” προς τους δημότες-καταναλωτές, με την δημιουργία μιας “νέας γενιάς επαγγελματιών αγροτών”, ικανής, με οργανωμένη συλλογική δράση σε τοπικό επίπεδο, να προσφέρει αγροτικά προϊόντα πιστοποιημένων προδιαγραφών και ανταγωνιστικού κόστους.
Οι αγορές παραγωγών “φυτεύονται” σε ανενεργούς δημοτικούς χώρους (εντός του αστικού ιστού), και αποτελούν “πλατφόρμες πώλησης” αγροτικών προϊόντων από τους αγρότες-παραγωγούς απευθείας στους δημότες-καταναλωτές με “κοινωνικές τιμές”, χαμηλότερες έως και 30%, χωρίς καμία απολύτως διαμεσολάβηση (μεσάζοντες).
ΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ
Οι αγορές αυτές θα τοποθετηθούν σε θέσεις της επικράτειας του Δήμου Βόλβης με στόχο να παίξουν ενοποιητικό ρόλο μεταξύ διαφορετικών περιοχών (τουριστικών & αγροτικών), με την δημιουργία μιας ζώνης διαρκούς επιρροής και”πόλο έλξης” των καταναλωτών.
1.Στην πρώτη θέση ανάμεσα σε «Ν.Βρασνα & Ασπροβάλτα» όπου θα εξυπηρετούνται οι τοπικές κοινότητες των τουριστικών περιοχών.
2.Στην δεύτερη θέση ανάμεσα σε «Ν.Μάδυτο & Απολλωνία» όπου θα εξυπηρετούνται οι τοπικής κοινότητες των αγροτικών περιοχών (παραλίμνιες και ορεινές).
Η χωροθέτηση των «Αγορών Παραγωγών» στις δύο περιοχές σηματοδοτεί μια δημοτική στρατηγική επιλογή επέκτασης και αναβάθμισης εμπορικών ζωνών, διαμορφώνοντας έτσι ενιαίους αυτόνομους προορισμούς αστικής κινητικότητος & ανθεκτικότητος.
Η ανάπτυξη επομένως των δύο«Αγορών Παραγωγών» αποτελεί εκ των πραγμάτων παράγοντα που επηρεάζει τη βιωσιμότητα του υπάρχοντος αγροτικού τοπικού δυναμικού (Γεωργικού & Κτηνοτροφικού).
Οι αγορές παραγωγών θα λειτουργούν σε χωροθετημένους και ειδικά σχεδιασμένους χώρους, ανοικτές σε καθημερινή βάση (ουσιαστικά ως ανοιχτά σούπερ μάρκετ αγροτικών προϊόντων), σε αντίθεση με τις λαϊκές αγορές, οι οποίες λειτουργούν μια-δυο φορές την εβδομάδα σε μη μόνιμους χώρους (και είναι συνεχώς μετακινούμενες), προκαλώντας σωρεία περιβαλλοντικών προβλημάτων σε πολλαπλάσιο αστικό χώρο από όσον χρειάζονται.
Σκοπός των αγορών παραγωγών είναι να υποστηρίζουν και να ενισχύουν τις κοινωνικές δομές των δήμων, μειώνοντας την οικονομική πίεση που υφίστανται τα νοικοκυριά ως καταναλωτές, ανακουφίζοντας τα συρρικνωμένα εισοδήματά τους.
Η οικογενειακή δαπάνη για τρόφιμα έχει αγγίξει απογοητευτικά ύψη για την ελληνική οικογένεια, μεγάλο μέρος της οποίας αφορά (δυστυχώς) εισαγόμενα είδη, με «αμήχανη έως παράλυτη» την παρουσία του κράτους, «αδιάφορο έως αδύναμο» να ελέγξει την μεσάζουσα κερδοσκοπία και φοροδιαφυγή.
Το περιεχόμενο και η ιδέα «δημιουργίας» των «Αγορών Παραγωγών» εμπεριέχει την κοινωνική-οικονομική διάσταση του οικονομικού οφέλους υπέρ του παραγωγού και καταναλωτή, την δημιουργία συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού, την καλύτερη επόπτευση της δημόσιας υγείας, τον περιορισμό φαινομένων κερδοσκοπίας, και την ανάπτυξη πιο ουσιαστικής και στενότερης σχέσης μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών.
Αποτελούν τα “εργαλεία πρωτοποριακής κοινωνικής παρέμβασης” που μετατρέπουν εγκαταλειμμένες δημοτικές ιδιοκτησίες σε κέντρα διάθεσης τροφίμων, άμεσα συνδεδεμένα με την ποιότητα ζωής στις πιο οικονομικά υποβαθμισμένες περιοχές του δημοτικού ιστού .
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ : ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ FARMERS MARKET (32) ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ
1.Γενικές προδιαγραφές:
Εφαρμόζεται η κατασκευαστική μέθοδος (CPB /Containerized Prefab Blocks), όπου στην κτιριακή υποδομή της αγοράς δεν χρησιμοποιούνται συμβατικές κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα (beton), αλλά ως βασικό δομικό στοιχείο χρησιμοποιούνται Shipping Containers 40″ (standard type) μετασκευασμένα σε καταστήματα με βάση τους ισχύοντες εθνικούς κανονισμούς.
Με την εφαρμογή της κατασκευαστικής μεθόδου (CPB /Containerized Prefab Blocks) εξασφαλίζουμε τα κατωτέρω πλεονεκτήματα :
α) Πλήρης έλεγχος του χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης του project.
β) Μεγάλη μείωση του κατασκευαστικού κόστους .
γ) Ευκολία στον τρόπο διαχείρισης υλικού (μεταφορά + συναρμολόγηση).
δ) Ευκολία στην συντήρηση του υλικού.
ε) Οι εγκαταστάσεις της αγοράς απαλλάσσονται από τους κανονισμούς δόμησης των κτηρίων.
ζ) Δημιουργούνται ευέλικτα συγκροτήματα με δυνατότητα μετεγκατάστασης σε νέες επιλεγμένες θέσεις (εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο από την δημοτική αρχή), συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος.
2.Διαστασιολόγηση αγοράς :
Τα «FARMERS MARKETS» χαρακτηρίζονται ως μικρού μεγέθους και χαμηλής όχλησης, οργανωμένες “ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ”, σε αντίθεση με τις λαϊκές αγορές (υψηλής όχλησης), σχεδιασμένες σε διαμήκη χωροταξική διάταξη, με τυπικές διαστάσεις :
- Μήκος – 107,00μ.
- Πλάτος – 23,00μ.
- Συνολική επιφάνεια – 2.261 τ.μ.
3.Μορφολογία αγοράς :
Ένα ολοκληρωμένο «βασικό μοντέλο αγοράς FARMERS MARKETS» αποτελείται από τα κατωτέρω τροποποιημένα containers:
- (8) containers 40″, διαμορφωμένα να στεγάζουν (32) καταστήματα των (7,2 τ.μ).
- (1) container 40″ για την αποθήκευση νωπών αγροτικών προϊόντων.
- (1) container 40″ για την συντήρηση νωπών αγροτικών προϊόντων (ψυκτικός θάλαμος).
Την αγορά υποστηρίζουν φορητές χημικές τουαλέτες (WC), ειδικά διαμορφωμένοι χώροι για την συλλογή και αποκομιδή απορριμμάτων, υποδομές ηλεκτροδότησης- υδροδότησης, και δίκτυο κυκλοφοριακής- συγκοινωνιακής προσέγγισης.
Η όλη εγκατάσταση λειτουργεί με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανακύκλωσης υδάτων & υγρών αποβλήτων, διεθνών τεχνικών προδιαγραφών, όπου θα υπάρχει μηδενική εκροή υδάτων- αποβλήτων (Biosecure Zero Exchange System) προς το περιβάλλον.
4.Επισκεψιμότητα & Διακινούμενες ποσότητες προϊόντων:
Βάση διεθνών ερευνών για τους παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση (όπως το μέγεθος και η σύνθεση πληθυσμού, η καταναλωτική δαπάνη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα, και των μετρήσεων επισκεψιμότητος) υπολογίζεται οτι μια τέτοιου μεγέθους υπαίθρια αγορά:
α) Μπορεί να εξυπηρετεί σε καθημερινή βάση 1500- 1800 άτομα, με εβδομαδιαίο κύκλο επισκέψεων περίπου 11.000 καταναλωτών, καλύπτοντας πλήρως τις ανάγκες του αυξημένου πληθυσμού κατά την διάρκεια της θερινής τουριστικής περιόδου.
Στην χειμερινή περίοδο λειτουργεί με βάση τις υπάρχουσες καταναλωτικές ανάγκες του μόνιμου πληθυσμού.
β) Με μέσο όρο αγοράς (7κιλ/άτομο) φρούτων & οπωροκηπευτικών, η συνεχής ροή διακίνησης (απορρόφησης) νωπών αγροτικών προιόντων στην αγορά υπολογίζεται σε (11-13τον/ανα εβδομάδα = 130-150τον/ετησίως).
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ FARMERS MARKET
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 2014 – 2020 ΜΕΤΡΟ 16 «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ»
Υπομέτρο 16.4 (Δράση 2) : Δημιουργία Τοπικών Αγορών Παραγωγών – Farmer’s Market.
Δικαιούχοι : Σχήματα συνεργασίας φορέων- Δήμοι & Ομάδες Παραγωγών (Ο.Π.)
Χρηματοδότηση : (100%) των επιλέξιμων δαπανών και μπορεί να φτάνει τις 150.000€/ανα αγορά.
Χρηματοδοτούνται τα άμεσα κόστη όπως διαμόρφωση κτηριακών και λοιπών εγκαταστάσεων, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός και λοιπός απαραίτητος εξοπλισμός για την εγκατάσταση.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ “ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΑΣ ΔΟΜΗΣ ΣΙΤΙΣΗΣ” – ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ (4) ΜΑΓΕΙΡΕΙΩΝ
1.Η ιδέα της Κοινωνικής κουζίνας αλληλεγγύης :
Παράλληλα με την αγορά παραγωγών λειτουργεί “κοινωνική κουζίνα”, με τα δύο στοιχεία μαζί να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους τροφοδοτώντας και ανατροφοδοτώντας το ένα το άλλο, κάνοντας την αλληλεγγύη πράξη.
Οι “κοινωνικές κουζίνες” εντάσσονται στο υπάρχον δίκτυο(δομές) προσφοράς κοινωνικού φαγητού του δήμου και είναι ικανές να προσφέρουν φθηνό και ποιοτικό φαγητό, και λειτουργούν από εθελοντικές ομάδες σίτισης. Δηλαδή ο δήμος εξασφαλίζει την υποδομή και οι εθελοντές μαγειρεύουν βάση προκαθορισμένου προγράμματος. Τα υλικά για το φαγητό προέρχονται από δωρεές ιδιωτών και από τους παραγωγούς της αγοράς.
Στις κοινωνικές κουζίνες μαγειρεύεται ζωντανά το φαγητό στον κόσμο, τρώγοντας όλοι μαζί, για να έρθουμε όλοι πιο κοντά και για να σπάσουμε την ντροπή που πιθανότατα ένιωθε κάποιος όταν του μοιράζουν μαγειρεμένο φαγητό.
Σε ζωντανό “κύτταρο αλληλεγγύης “ και στήριξης όσων χτυπιούνται από τις βάρβαρες συνθήκες της οικονομικής κρίσης, στοχεύει να αναδειχθεί η ιδέα της Κοινωνικής κουζίνας , η οποία ξεκίνησε όταν είδαμε στις λαϊκές αγορές ανθρώπους όλων των ηλικιών, εθνικοτήτων και κοινωνικών στρωμάτων, να ψάχνουν τα σκουπίδια για να μαζέψουν τρόφιμα που δεν μπορούν πια να αγοράσουν.
2.Οργανικές θέσεις εθελοντικών ομάδων σίτισης – ΒΑΣΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ (4) ΜΑΓΕΙΡΕΙΩΝ:
Στο κοινό πλάγιο όριο όμορων οικοπέδων των εγκαταστάσεων της αγοράς παραγωγών θα δημιουργηθούν ειδικές θέσεις “κοινωνικής κουζίνας” σε μετασκευασμένο container 40” παρασκευής φαγητού, με πρόβλεψη (4) καταστημάτων (μαγειρείων) των (7,2 τ.μ), με βάση τους ισχύοντες εθνικούς κανονισμούς.
Παράλληλα με τον εξοπλισμό μαγειρείου το container θα εφοδιαστεί με ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανακύκλωσης υδάτων & υγρών αποβλήτων, διεθνών τεχνικών προδιαγραφών, όπου εγγυάται την μηδενική εκροή υδάτων- αποβλήτων (Biosecure Zero Exchange System) προς το περιβάλλον.
Η εγκατάσταση της “κοινωνικής κουζίνας” θα υποστηρίζεται από μια χειμερινή τραπεζαρία (προκατασκευή κλειστού τύπου), και από μια υπαίθρια τραπεζαρία σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
Δικαίωμα συμμετοχής για την χρήση των μαγειρείων θα εχουν μόνο οι “εθελοντικές ομάδες σίτισης”, στην βάση ενός προκαθορισμένου προγράμματος λειτουργίας από τις κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ “ΑΝΘΟΑΓΟΡΑΣ”
1.Οργανικές θέσεις Ανθοαγοράς :
Στις εγκαταστάσεις της αγοράς παραγωγών και συγκεκριμένα στην “οροφή των containers” θα δημιουργηθούν ειδικές θέσεις πώλησης ανθέων, με στόχο να προσφέρουν μία γκάμα από ποιοτικά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές ικανοποιώντας τις απαιτήσεις των καταναλωτών στο τομέα αυτόν.
Δικαίωμα συμμετοχής στην ανθοαγορά θα έχουν μόνο οι αποκλειστικοί (κατά κύριο επάγγελμα) παραγωγοί φυτών εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
2.Κατασκευαστική σύνθεση :
Για την δημιουργία των θέσεων αυτών απαιτούνται για κάθε container οι κατωτέρω εργασίας μετασκευής :
α) προσθήκη ξύλινου δαπέδου στην οροφή.
β) προσθήκη σκάλας με κεκλιμένο επίπεδο.
γ) προσθήκη προστατευτικού κιγκλιδώματος.
Σε κάθε container θα λειτουργεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανακύκλωσης υδάτων & υγρών αποβλήτων, διεθνών τεχνικών προδιαγραφών, όπου εγγυάται την μηδενική εκροή υδάτων- αποβλήτων (Biosecure Zero Exchange System) προς το περιβάλλον.
3.Διοργάνωση Φεστιβάλ δωρεάν διανομής παραδοσιακών σπόρων :
Ο χώρος μπορεί να φιλοξενεί Φεστιβάλ δωρεάν διανομής παραδοσιακών σπόρων, να γίνονται παρουσιάσεις, ενημερωτικές εκδηλώσεις και πρακτικά εργαστήρια, μέσα από τα οποία, οι παραγωγοί και μεταποιητές θα μοιράζονται με τους συμμετέχοντες δημότες τις γνώσεις και τις δεξιότητες τους.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Με βάση τα κοινωνικοοικονομικά οφέλη που προσφέρουν οι αγορές παραγωγών μέσα από κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο, καλούνται οι ΟΤΑ να πάρουν πρωτοβουλίες και να γίνουν οι ίδιοι «κοινωνοί της ιδέας», και φορείς υλοποίησης – διαχειριστές του θεσμού.
Οι αγορές παραγωγών παρέχουν στους δήμους μια συμπληρωματική “κοινωνική στρατηγική” για τη μείωση της αστικής φτώχειας και της επισιτιστικής ανασφάλειας, με την διεύρυνση του αστικού διατροφικού συστήματος, και λειτουργούν ως πολλαπλασιαστής ισχύος στην κοινωνική πολιτική και τις δομές τους.
Συμπερασματικά στον Δ.Βόλβης έχουμε δύο δυναμικές παρεμβάσεις :
*Το «OPEN MALL» που υποστηρίζει το εμπορικό επιχειρηματικό δυναμικό…
*Τα «FARMERS MARKETS» που υποστηρίζουν το αγροτικό παραγωγικό δυναμικό της περιοχής.
Ο συνδυασμός και των δύο αποτελεί “εργαλείο πρωτοποριακής κοινωνικής παρέμβασης” στην περιοχή, και συνθέτει εγχείρημα αύξησης της τοπικής ανταγωνιστικότητας, εκμεταλλευόμενο πλήρως τα χωρικά πλεονεκτήματα που διαμορφώνουν οι αντίστοιχες παρεμβάσεις στοχεύοντας στην μείωση των τοπικών ανισοτήτων του ευρύτερου δημοτικού ιστού.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!!!
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ «ΜΕΝΟΥΜΕ ΔΗΜΟ ΒΟΛΒΗΣ – ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ»
*Μελέτη Σκοπιμότητος:
1.Νικόλαος Σάγος –Κανέλης/ Αρχιτέκτων-Μηχανικός
2.Νικόλαος Σαρόπουλος /Αρχιτέκτων-Μηχανικός
3.Παναγιώτης Τζιβελέκης /Πολιτικός Μηχανικός
4.Κωνσταντίνος Στεφάνου- Κυπαρίσσης /Μηχανολόγος Μηχανικός
5.Τολούδης Βασίλειος /Μηχανολόγος Μηχανικός
6.Δημήτριος Σαμαράς /Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος