Γιατί βάφουμε κόκκινα τα αυγά τη Μ.Πέμπτη
Ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα είναι το βάψιμο των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη. Τα χρωματιστά αυγά τα συναντάμε στην αρχαιότητα, στη Ρώμη, στην Ελλάδα, στην Κίνα, στην Αίγυπτο, ως δώρα στις ανοιξιάτικες γιορτές μαζί με κουνέλια τα οποία είναι σύμβολο της γονιμότητας.
Πώς ακριβώς όμως, καταλήγουμε στην επιλογή του κόκκινου χρώματος, δεν είναι ξεκάθαρο. Οι εξηγήσεις που υπάρχουν είναι πολλές. Μία από τις πιο αποδεκτές είναι πως το κόκκινο συμβολίζει το αίμα και τη θυσία του Ιησού. Οι άλλες ερμηνείες, έχουν πρωταγωνίστριές τους, τρεις γυναίκες: Την Παναγία, τη Μαγδαληνή και μία δύσπιστη ανώνυμη γυναίκα.
Μία εξήγηση που δίνεται συχνά, λέει ότι η Παναγία πήρε ένα καλάθι αυγά και τα πρόσφερε στους φρουρούς Του Υιού της, ικετεύοντάς τους να του φέρονται καλά. Όταν τα δάκρυά της έπεσαν πάνω στα αυγά, αυτά βάφτηκαν κόκκινα!
Μία άλλη ιστορία συνδέει το κόκκινο χρώμα με τη Μαρία Μαγδαληνή. Όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ενημερώθηκε για την Ανάσταση του Χριστού, τη θεώρησε τόσο απίθανη «όσο και το να βαφτούν τα αυγά κόκκινα». Η Μαρία Μαγδαληνή τότε, χρωμάτισε μερικά αυγά κόκκινα και του τα πήγε για να του επιβεβαιώσει το γεγονός.
Μία παραλλαγή της παραπάνω ιστορίας, θέλει μία γυναίκα να μην πιστεύει την είδηση της Ανάστασης Του Ιησού και να λέει: «Όταν τα αυγά που κρατώ θα γίνουν κόκκινα, τότε θα αναστηθεί και ο Χριστός». Και τότε αυτά έγιναν κόκκινα.
Το έθιμο του τσουγκρίσματος των αυγών ξεκίνησε μάλλον στη Βόρεια Αγγλία ως παιχνίδι: Ο κάτοχος του πιο γερού αυγού, ήταν ο νικητής. Κανονικά πάντως το πρώτο αυγό που βάφεται σε κάθε σπίτι ανήκει στην Παναγία και δεν πρέπει να το τσουγκρίζουμε.
Πολλές νοικοκυρές ακόμα και σήμερα το φυλάνε στο εικονοστάσι όλο το χρόνο μέχρι το επόμενο Πάσχα, αφού λένε πως δεν χαλάει όλη τη χρονιά.
Τα κόκκινα αυγά στις ορθόδοξες βαλκανικές χώρες
Το Πάσχα έχει την τιμητική του ωστόσο και στις άλλες χώρες της Βαλκανικής, όπου επίσης το βάψιμο των αυγών ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης αποτελεί κοινή πρακτική και παράδοση. Αλλά οι συμβοιλισμοί είναι σχεδόν κοινοί.
Ρουμανία
Ξεχωριστή θέση στη ρουμανική παράδοση έχει το βάψιμο αβγών ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας, οι νοικοκυρές παίρνουν ένα από τα βαμμένα αβγά στην εκκλησία για να το «διαβάσει» ο παπάς μαζί με τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Με το πέρας της λειτουργίας, θάβουν το αβγό στο αμπέλι τους προκειμένου να τους προστατεύσει ο Θεός από χαλαζοθύελλες και να έχουν καλή σοδειά. Στη λαϊκή συνείδηση, ένα αβγό που έχει διαβαστεί στην Εκκλησία τη Μεγάλη Πέμπτη, μπορεί να αντέξει χωρίς να χαλάσει ολόκληρη τη χρονιά!
Η ρουμανική παράδοση θέλει την Παναγία να είχε τοποθετήσει ένα καλάθι με αβγά στα πόδια του εσταυρωμένου Χριστού, τα οποία βάφτηκαν κόκκινα από το αίμα που έτρεχε από τις πληγές Του. Μόλις ο Χριστός είδε τα αβγά να γίνονται κόκκινα, ζήτησε από τους πιστούς να βάφουν κόκκινα αβγά σε ανάμνηση της θυσίας Του, κατά τη ρουμανική παράδοση.
Κροατία
Στην Κροατία, οι νοικοκυρές χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να βάψουν τα αβγά του Πάσχα -«pisanice», όπως τα αποκαλούν οι Κροάτες. Σε ό,τι αφορά δε τη διακόμηση, το κυρίαρχο μοτίβο στο νότο της Κροατίας είναι το κόκκινο αβγό με έναν άσπρο σταυρό στη μέση, ενώ στην υπόλοιπη χώρα κυριαρχούν τα σχέδια με λουλούδια και γεωγραφικά μοτίβα, εμπνευσμένα κυρίως από τη φύση.
Σερβία
Στη Σερβία, το πρώτο αβγό που βγαίνει από το σκεύος της βαφής φυλάσσεται έως το επόμενο Πάσχα στο σπίτι του νοικοκύρη, για να του παράσχει ασφάλεια και υγεία.
Σε όλες τις βαλκανικές χώρες, όπου η παράδοση των βαμμένων αβγών καλά κρατεί, το τσούγκρισμα έχει… διαγωνιστικό χαρακτήρα.
thetoc.gr, iefimerida.gr