Η αυτοδιοίκηση στον καιρό των μνημονίων

Πολλά χρόνια τώρα οι Δήμοι κατηγορούνται (συχνά όχι άδικα) ως κέντρα διαφθοράς και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που πράγματι αιρετοί καταχράστηκαν χρήματα των Δημοτών ή κατηγορήθηκαν για παράνομες πράξεις και διοικητικές παραλήψεις. Σε ένα γενικότερο κλήμα ανομίας και παραβατικότητας η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορούσε φυσικά να αποτελεί την εξαίρεση. Και όταν οι κάθε λογής υπεύθυνοι ή ανεύθυνοι πολιτευτές βρισκόντουσαν στα τηλεοπτικά παράθυρα δεν έχαναν την ευκαιρία να κατακεραυνώσουν Δήμαρχους και Νομάρχες για τις παρανομίες τους.

Απ` το 2009 και μετά μάλιστα, αυτό έγινε καθεστώς και οι Τοπική Αυτοδιοίκηση αναδείχθηκε σε κύριο υπαίτιο της κατρακύλας και της χρεοκοπίας της χώρας.

Τότε το κράτος αποφάσισε και  έπραξε τα ακόλουθα ώστε να σταματήσει η «ρεμούλα»:

1. Μείωσε την κρατική επιχορήγηση σε βαθμό τέτοιο που να καλύπτει, σχεδόν αποκλειστικά, μόνο τη μισθοδοσία των υπαλλήλων.

2.  Ελαχιστοποίησε, επί της ουσίας εξάλειψε, κάθε μορφή έκτακτης χρηματοδότησης (ΣΑΤΑ κλπ).

3. Τους ενέταξε στο καθεστώς 1-10 ως προς την υπαλληλική τους στελέχωση. Δηλαδή, για να γίνει μία πρόσληψη πρέπει πρώτα να έχουν αποχωρήσει δέκα υπάλληλοι, είτε συνταξιοδοτούμενοι, είτε με άλλες μορφές.

4. Τους στέρησε τη δυνατότητα να λειτουργούν διάφορα εταιρικά σχήματα. Ενώ, ταυτόχρονα, παραχωρεί καθημερινά σημαντικές δραστηριότητες (σκουπίδια, ανακύκλωση, νερό κ.α.) σε ιδιώτες.

5. Αφού έκανε όλα αυτά, τους φόρτωσε με νέες αρμοδιότητες και τους είπε ότι τώρα πρέπει να καλύψετε τις ανάγκες σας αποκλειστικά με δικούς σας πόρους. Και μάλιστα το κράτος θα σας ελέγχει για την αποτελεσματικότητα σας στη συλλογή φόρων σε μηνιαία βάση, αλλιώς θα έρθετε στην «αγκαλιά» του «Παρατηρητηρίου» και θα χάσετε το δικαίωμα να καταρτίζετε προϋπολογισμό και να διαχειρίζεστε τα του τόπου σας όπως εσείς θέλετε.

Πέντε χρόνια μετά αυτή η πολιτική έχει ξεκάθαρα και αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα:

1. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχασε τον προσανατολισμό της. Από κοιτίδα δημοκρατίας, αλληλεγγύης και μια μορφή αναπτυξιακού εργαλείου στα χέρια των Δημοτών, μετατράπηκε σε μία κρατική υπηρεσία που ως μοναδικούς σκοπούς έχει την συλλογή φόρων και την εξυπηρέτηση των δημοσιονομικών στόχων του Υπουργείου Οικονομικών.

2. Οι Δήμοι μετατράπηκαν σε «πειραματικά εργαστήρια» όπου δοκιμάζονται νέες μορφές ελαστικής απασχόλησης, όπως αυτό το νέο «φρούτο» της «κοινωφελούς εργασίας», αποτελώντας έτσι τον προμαχώνα του εργασιακού μεσαίωνα που βιώνει σήμερα ολόκληρη η Ελληνική κοινωνία και κυρίως τα νέα παιδιά. Και μάλιστα μετατρέψαμε τους Δημάρχους σε κύριους εκφραστές του ρουσφετιού.

3. Κάτοικοι και Δήμαρχοι, στην προσπάθεια να αντιμετωπίσουν την έλλειψη πόρων και την υποστελέχωση, άρχισαν να αναπτύσσουν στρεβλές πτυχές του «εθελοντισμού» και της συμμετοχής στα κοινά του τόπου τους, μεταφέροντας βασικές λειτουργίες ενός οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης στις πλάτες «εθελοντών». Μάλιστα αφού αυτό «πέτυχε» στους Δήμους ο κ. Λοβέρδος ανακοίνωσε ότι θα το εφαρμόσει τώρα και στους δάσκαλους που θα πηγαίνουν για δουλειά χωρίς να πληρώνονται και σε αντάλλαγμα θα παίρνουν μόρια.

4. Κάθε έννοια της αρχής της ανταποδοτικότητας, αφετηρία ενός δίκαιου φορολογικού συστήματος ειδικά όταν μιλάμε για Αυτοδιοίκηση, χάθηκε. Και πώς να μην συμβεί αυτό όταν οι Δήμοι καλούνται να καλύψουν το σύνολο των δαπανών τους αποκλειστικά και μόνο απ` τα τέλη που εισπράττουν απ` τους Δημότες. Για παράδειγμα, η συζήτηση για την υποχρέωση που έχουν οι Δήμοι και μην χρησιμοποιούν τα έσοδα τους από τα τέλη ύδρευσης για κανέναν άλλο σκοπό πλην της συντήρησης και βελτίωσης των υπηρεσιών ύδρευσης που παρέχουν προς τους Δημότες, σταματά όταν αυτό το τέλος είναι σχεδόν το αποκλειστικό τους έσοδο.

5. Την ίδια στιγμή φυσικά, τα ίδια έσοδα μειώνονται διαρκώς εξαιτίας της αδυναμίας των Δημοτών να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.

Θα μου πει κάποιος ότι όλα αυτά είναι διαπιστώσεις και το ζήτημα είναι να βρούμε τις λύσεις που θα επιτρέψουν στους Δήμους να λειτουργήσουν όπως πρέπει. Σε επόμενο σημείωμα μου θα μπω στον πειρασμό να καταθέσω σχετικές προτάσεις που όμως δεν θα είναι τίποτα περισσότερο παρά «ασπιρίνες στον άρρωστο». Γιατί πρέπει να κατανοήσουμε όλοι ότι η μοναδική λύση είναι η πραγματική ανατροπή αυτών των πολιτικών και των αντιλήψεων.

Αν αυτό δε συμβεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν πρόκειται να επιτελέσει κανέναν διαφορετικό ρόλο πλην αυτού της διαιώνισης των ρουσφετολογικών πολιτικών, του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και δεν θα απεμπλακεί ποτέ πραγματικά (και όχι στα λόγια, προεκλογικά) απ` τις κομματικές της δεσμεύσεις και των «εναγκαλισμό» των όποιων τοπικών Βουλευτών πουλάνε εκδούλευση. Και αυτή είναι μια αποστολή που οφείλουν να επιτελέσουν με την αντίθεση τους και την καθημερινή χρήση διαφορετικών πρακτικών οι αιρετοί.

Παπαλυμπέρης Δ. Ισίδωρος

http://www.eviaportal.gr