Οι παραλίες, οι Δήμοι και η νέα γενιά καταπατητών

Με τρία νομοσχέδια  εκτός από την τάξη που μπαίνει στο ζήτημα του αιγιαλού κι από την τακτοποίηση των αυθαιρετούχων, καλούνται όλοι όσοι έχουν περιουσίες (Δήμοι και ιδιώτες) στη λωρίδα αυτή της γης να εξαγοράσουν (δηλαδή να ξαναπληρώσουν) την περιουσία τους!

Τρία νομοσχέδια αλλάζουν τα πάντα στην καθημερινότητα των παραλιακών περιοχών της χώρας. Πώς κινδυνεύουν χιλιάδες πολίτες να ξαναπληρώσουν τα ακίνητά τους. Κι ένα ΤΑΙΠΕΔ που περιμένει στη γωνία…

Σήμερα θα ήθελα να θίξω ένα θέμα, το οποίο θεωρώ εξαιρετικά σοβαρό και δεν έτυχε της απαιτούμενης προσοχής ούτε από πολίτες, ούτε από δημάρχους, ούτε από πολιτικούς. Αφορμή πήρα από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, που «διάβασαν» με μάλλον διαφορετικό τρόπο τρία νομοσχέδια του υπουργείου Οικονομικών, τα οποία ετέθησαν σε διαβούλευση μέχρι τις 2 Μαΐου. Διευκρινίζω ότι με τα νομοσχέδια αυτά γίνεται μια απίστευτα μεγάλης έκτασης ανακατάταξη στα περιουσιακά στοιχεία εκατομμυρίων Ελλήνων και πολλών Δήμων της χώρας.

Στην ηλεκτρονική σελίδα του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, στη λεγόμενη «Ανοιχτή Διακυβέρνηση» (opengov.gr), είναι σε διαβούλευση μέχρι την επόμενη Παρασκευή τρία νομοσχέδια, που αφορούν στον επανακαθορισμό του αιγιαλού σε όλη τη χώρα και των παρόχθιων εκτάσεων σε ποτάμια και λίμνες.

Ψιλά γράμματα; Πιο χοντρά δε γίνονται σας πληροφορώ. «Παράθυρο για τα αυθαίρετα στον αιγιαλό», λέει το πρωτοσέλιδο των Νέων, που είναι και το πιο πρόσφατο χτυπητό παράδειγμα για το πώς αντιμετωπίζονται τα τρία συγκεκριμένα νομοσχέδια.

Να ξεκαθαρίσουμε ότι η τακτοποίηση των ζητημάτων του αιγιαλού είναι προφανώς θετική, διότι κανείς δε γνωρίζει σε ποια έκταση υπάρχουν φαινόμενα καταπατήσεων, αυθαιρεσιών και γενικότερα αδικιών. Η πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομικών να βάλει νέους κανόνες και να προχωρήσει στη διευθέτηση του μείζονος αυτού θέματος (βλέπετε η Ελλάδα έχει μήκος θαλάσσιων ακτών όσο όλη η Αφρική…) είναι πολύ σημαντική. Εξάλλου, η ιστορία ξεκίνησε το 2001, όταν η Πολιτεία αποφάσισε να επανακαθορίσει τη ζώνη του αιγιαλού, η οποία μέχρι τότε καθοριζόταν από Γενικό Επιτελείο Ναυτικού! Ο τρόπος όμως με τον οποίο γίνεται αυτό δημιουργεί μείζον κοινωνικό πρόβλημα (αφήνω στην άκρη το οικονομικό όπου γίνεται… πάρτι).

Όσοι θεωρούν ότι η μια παράμετρος, που έχει επισημανθεί από τον Τύπο, είναι η μόνη γελιούνται. Η παράμετρος αυτή λέει ότι σε όσους έχουν αυθαίρετα και είναι καταπατητές στην παραλιακή ζώνη δίνεται η ευκαιρία να νομιμοποιήσουν την παρανομία τους και να ξεμπερδέψουν μια και καλή, πληρώνοντας ένα σημαντικό αντίτιμο στην Πολιτεία. Οι καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου δεν μπορούσαν να υπαχθούν στην τακτοποίηση κι έτσι οι αυθαιρετούχοι στις παραλίες είχαν μείνει…ατακτοποίητοι. Να η ευκαιρία λοιπόν. Το αντίτιμο της εξαγοράς δεν είναι γι’ αυτούς (και για την αξία της περιουσίας τους) απαγορευτικό, ενώ είναι τόσοι πολλοί που με τα προσδοκώμενα έσοδα η Πολιτεία μπορεί να ελπίζει ότι θα εμφανίσει και πρωτογενές και δευτερογενές και τριτογενές πλεόνασμα.

Αυτή είναι η μια ανάγνωση. Υπάρχει όμως κι άλλη, η πιο επικίνδυνη…

Από το μακρινό 2001 ο παλαιός αιγιαλός (η λωρίδα της γης ανάμεσα στον παλιό των ναυάρχων και στο νέο όριο) περιέρχεται στο Δημόσιο (ως ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου). Οι Δήμοι όμως στα σχέδια πόλης που έκαναν δεν έλαβαν υπόψη τα νέα όρια και έτσι δημιουργήθηκαν σ’ αυτή τη ζώνη μια σειρά από δημοτικές υποδομές (παιδικές χαρές, αναψυκτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, δρόμοι κτλ.), αλλά και μια σειρά από ιδιωτικές ιδιοκτησίες (οικόπεδα, σπίτια, καταστήματα, χώροι εστίασης κτλ.). Λάβετε υπόψη και τις αγροτικές καλλιεργούμενες εκτάσεις στις παρόχθιες περιοχές (ζώνη μεταξύ νέας και παλιάς όχθης) και έχετε μια εικόνα του μεγέθους του ζητήματος που δημιουργείται.

Η έκταση αυτή πέρασε πλέον στο ΤΑΙΠΕΔ. Προηγήθηκε (το 2011 και 2012) το ξεκαθάρισμα ότι οι συγκεκριμένες εκτάσεις ανήκουν στο Δημόσιο, ανεξάρτητα από τα γενικά πολεοδομικά σχέδια των Δήμων.

Με τα τρία νομοσχέδια λοιπόν εκτός από την τάξη που μπαίνει στο ζήτημα του αιγιαλού κι από την τακτοποίηση των αυθαιρετούχων, καλούνται όλοι όσοι έχουν περιουσίες (Δήμοι και ιδιώτες) στη λωρίδα αυτή της γης να εξαγοράσουν (δηλαδή να ξαναπληρώσουν) την περιουσία τους!

Ουσιαστικά δημιουργείται μια νέα γενιά καταπατητών, οι οποίοι έχουν τις ιδιοκτησίες, τις υποδομές, τα σπίτια και τις επιχειρήσεις τους εντός του νέου ορίου του αιγιαλού. Και μιλάμε για εκατοντάδες χιλιάδες αν όχι για εκατομμύρια περιπτώσεων.

Ως γνωστόν οι εκτάσεις περιέρχονται στο ΤΑΙΠΕΔ για να τις αξιοποιήσει. Δηλαδή για να φέρει έσοδα στα ταμεία της Πολιτείας. Τα τρία νομοσχέδια («Ρυθμίσεις κατεχόμενων ακινήτων του Δημοσίου και άλλες διατάξεις», «Οριοθέτηση, διαχείριση και προστασία αιγιαλού και παραλίας» και «Επίλυση διαφορών μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών») αλληλοσυμπληρώνονται.

Στο πρώτο νομοσχέδιο αναφέρεται ότι παρέχεται το δικαίωμα «εξαγοράς από ιδιώτες αυθαιρέτως κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ανερχόμενων σε είκοσι οκτώ (28) περίπου χιλιάδες ανά την επικράτεια».

Στο δεύτερο νομοσχέδιο αναφέρεται: «Η οικονομική σημασία της παράκτιας ζώνης είναι τεράστια και απαιτείται να απελευθερωθούν οι τεράστιες δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης που παρέχει. Επιδίωξη του προτεινόμενου σχεδίου νόμου είναι, εκτός από την συνολική οριοθέτηση του αιγιαλού, που απλουστεύει από μόνη της τις διαδικασίες αξιοποίησης, η περαιτέρω απλούστευση των διαδικασιών διαχείρισης και αξιοποίησης των παράκτιων, παραλίμνιων και παραποτάμιων κοινοχρήστων εκτάσεων, της έκδοσης των αδειών παραχώρησης της χρήσης για την οικονομική αξιοποίηση των κοινοχρήστων πραγμάτων, καθώς και της εκτέλεσης έργων αναγκαίων για την εθνική οικονομία, με σεβασμό στο ευαίσθητο περιβάλλον της παράκτιας ζώνης και με διασφάλιση στον απαραίτητο βαθμό της κοινής χρήσης».

Το ίδιο το υπουργείο παραδέχεται ότι μέχρι σήμερα έχει οριοθετηθεί (και μάλιστα αποσπασματικά) μόλις το 8% της συνολικής ζώνης των αιγιαλών στη χώρα.

Και το τρίτο νομοσχέδιο προβλέπει ότι αν ο ιδιώτης καταβάλει το μισό της εμπορικής αξίας ή της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου που έχει στη συγκεκριμένη ζώνη σε χρήμα το νομιμοποιεί (λεπτομέρειες στο νομοσχέδιο). Σε εξαγορά θα υποχρεωθούν ακόμη κι εκείνοι που κατέχουν τίτλους ιδιοκτησίας, αλλά και οι Δήμοι για τις υποδομές τους. Και επιπλέον η εξαγορά είναι δυνατή μόνο εφόσον δε συντρέχουν κάποιοι πολύ συγκεκριμένοι λόγοι, μεταξύ των οποίων εθνική ασφάλεια, δημόσια υγεία και αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας. Συνεπώς για να γίνει η εξαγορά πρέπει να γνωμοδοτήσει το ΤΑΙΠΕΔ. Κι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί σε περιπτώσεις φιλέτων, όπως εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κάποιος…

Σκεφτείτε λίγο τα παραθαλάσσια στρατόπεδα, τις κατασκηνώσεις και τις παραθεριστικές κατοικίες των Ενόπλων Δυνάμεων. Για τους χώρους αυτούς που έδωσαν μάχη οι Δήμοι ώστε να περιέλθουν στην κατοχή τους, πλέον περνούν στο ΤΑΙΠΕΔ με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και δόξα τω Θεώ στη Θεσσαλονίκη και στην Κεντρική Μακεδονία έχουμε δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις.

Εκτός όμως όλων αυτών των οικονομικών βαρών που έρχονται υπάρχει και η παράμετρος της αξιοποίησης της συγκεκριμένης ζώνης από το ΤΑΙΠΕΔ. Οι… θεωρίες περί προστασίας του περιβάλλοντος, του αιγιαλού, της παραλίας κτλ. δεν αποτελούν συνήθως παρά ένα ωραίο αμπαλάζ στις ασχήμιες που ακολουθούν.

Θα έχει το ΤΑΙΠΕΔ στα χέρια του τέτοια παραλιακά φιλέτα και δε θα επιχειρήσει (με τις ανάγκες εσόδων που έχει η Πολιτεία) να τα μοσχοπουλήσει σε εκείνους που θα θελήσουν να χτίσουν ξενοδοχεία και τουριστικές υποδομές; Κι από τη μια καλή η ανάπτυξη (κι ακόμη καλύτερες οι νέες θέσεις εργασίας), από την άλλη είμαστε έτοιμοι (και κυρίως εκείνοι που είχαν το παραλιακό ακίνητο) να αποκτήσουμε λιγότερη πρόσβαση στις παραλίες (να μην ξεχάσω ότι είναι ανοιχτές για… όλους) και να δούμε να σηκώνονται πεντάστερα ξενοδοχεία δίπλα στο κύμα;

Μακάρι όλες οι προβλέψεις αυτές να έχουν γίνει και να μην πρόκειται για την… αρπαχτή όπως την καταλαβαίνω εγώ. Ωστόσο, έχω κι άλλο ένα θέμα. Γίνεται διαβούλευση εν μέσω προεκλογικής περιόδου για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα, ειδικά για τους Δήμους και λήγει στις 2 Μαΐου; Τι σόι διαβούλευση είναι αυτή αν δεν καταθέσουν τις απόψεις τους οι δημοτικές αρχές; Και πώς να τις καταθέσουν μέχρι την επόμενη Παρασκευή όταν δε συνεδριάζουν ούτε τα δημοτικά συμβούλια;

Ναι στην οριοθέτηση και προστασία του αιγιαλού. Ναι στην τακτοποίηση (αν και είμαι υπέρ της απελευθέρωσης) της ζώνης. Ναι στη διευθέτηση των αυθαιρεσιών. Ναι και στη λελογισμένη αξιοποίηση και στα περισσότερα έσοδα στην Πολιτεία και στην ανάπτυξη και στις θέσεις εργασίας και στις τουριστικές υποδομές. Σε όλα αυτά λέω ναι.

όμως σε ένα νέο χαράτσι, όχι στο ξεπούλημα, όχι στην καταστροφή περιουσιών, υποδομών και πρωτίστως ενός εκ των πολυτιμότερων πόρων αυτής της χώρας, του θαλασσίου μετώπου της.

Εύχομαι οι αρμόδιοι του υπουργείου Οικονομικών να έχουν προβλέψει για όλα αυτά και τα κίνητρά τους να εξυπηρετούν πραγματικά το συλλογικό συμφέρον. Θα μπορούσαν πάντως να κάνουν καλύτερη διαβούλευση. Όπως θα περίμενα για ένα τόσο σημαντικό θέμα να έχουν δείξει περισσότερη προσοχή και οι δημοτικοί άρχοντες. Από το 2001 που είναι ανοιχτό όμως το ζήτημα δε γνωρίζω αν και ποιος ασχολήθηκε. Αλλά, ξέχασα, αυτοί ασχολούνται με το… άλας της Γης: τις εκλογές.

του Τάσου Τασιούλα

Μεταφορά από http://voria.gr