Νέα Μάδυτος

Η Νέα Μάδυτος είναι χωριό του Δήμου Βόλβης. Βρίσκεται ανατολικά της Θεσσαλονίκης στο 65ο χιλιόμετρο της παλαιάς εθνικής οδού Θεσσαλονίκης-Καβάλας. Ο πληθυσμός της είναι 1.989 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 υπάρχει μια μικρή μείωση.

Ο οικισμός διαθέτει κέντρο υγείας, γυμνάσιο ,λύκειο, αγορά και τακτική συγκοινωνία. Έχει πρότυπο αποχετευτικό σύστημα βιολογικού καθαρισμού. Τα τελευταία χρόνια, μετά και την ολοκλήρωση της επέκτασης σχεδίου πόλης υπάρχει μεγάλη ανοικοδόμηση.

Το παλαιότερο όνομα της Νέας μαδύτου ήταν Στρόλογγος και καταστράφηκε κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 μετά τηΜάχη του Εγρί Μπουτζάκ, καθώς οι κάτοικοι επαναστάτησαν.

Ο σύγχρονος οικισμός χτίστηκε από πρόσφυγες που ήρθαν το 1923 από την ομώνυμη πόλη της ανατολικής Θράκης. Διαθέτει δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις και η ποδοσφαιρική ομάδα Ελλήσποντος Νέας Μαδύτου αγωνίζεται στην Β’ ερασιτεχνική κατηγορία.

Ιστορικό

Η Μάδυτος ήταν αρχαία ελληνική πόλη της Θράκης. Βρισκόταν στη θέση του σημερινής κωμόπολης Eçeabat της επαρχίας Τσανάκκαλε, στην σημερινή Τουρκία και άκμασε κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο.

Η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά ως Μάδυτος ή Μάδις από τον Πτολεμαίο κατά τον οποίο ήταν αποικία των Αθηναίων, ιδρυμένη κατά τον 6ο αιώνα π.Χ. Κατά τον Σκύμνο, ο οποίος έζησε τον 2ο αιώνα μ.Χ., ήταν αποικία των Λέσβιων (περιηγήσεις 709). Από την Μάδυτο κατάγονταν η οικογένεια των Φιλαϊδών απόγονος της οποίας ήταν ο ιστορικός Θουκυδίδης.

Ήταν χτισμένη στα νερά του Ελλήσποντου και έγινε γρήγορα σημαντικό λιμάνι. Λόγω της εύφορης κοιλάδας που υπάρχει στην περιοχή, η Μάδυτος ξεχώρισε αμέσως. Δεύτερη σημαντική πόλη της περιοχής ήταν η Σηστός. Άλλες πόλεις της περιοχής ήταν η Χερρόνησος, η Κριθωτή η Ελαιούς και μαζί με άλλες μικρότερες συνιστούσαν ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο και κόμβο ανταλλαγής προϊόντων.

Η Μάδυτος διοικητικά υπάγονταν στο Βιλαέτι Αδριανουπόλεως και στο Σαντζάκι της Καλλιπόλεως. Ήταν έδρα του ομώνυμου Καζά. Εκκλησιαστικά άνηκε στην Μητρόπολη Καλλιπόλεως (μέχρι το 1901 στην Επισκοπή Καλλιπόλεως και Μάδυτου που υπάγονταν στην Μητρόπολη Ηρακλείας) Η Μάδυτος βρίσκεται απέναντι από τα Δαρδανέλια επί της παραλίας της Θρακικής Χερσονήσου.

Ασχολούνταν οι κάτοικοι κυρίως με την γεωργία, την αλιεία, την ναυτιλία και το εμπόριο. Κυριότερα προϊόντα το βαμβάκι, η κριθή, ο σίτος, σταφύλια, οίνος, έλαια κλπ. Τα προϊόντα εξάγονταν στα λιμάνια της Κων/πόλης, Μασσαλία, Βουκουρεστίου, Πάτρα, Αίγιο, Μυτιλήνης. Σμύρνης. Είχε 65 παντοπωλεία, 12 υποδηματοποιεία, 15 καφενεία, 5 σιδηρουργία, 20 αρτοποιεία, 3 αλευρομηχανές, 2 ελαιοτριβεία και 5 σισαμελαιοτριβεία.

Το πρώτο Δημοτικό σχολείο στη Μάδυτο υπήρξε το 1599 δίπλα από την εκκλησία της Κάτω Παναγιάς. Που καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1760 Στη Μάδυτο υπήρχε ένα Αρρεναγωγείο οκτατάξιον και ένα εξατάξιο Παρθεναγωγείο καθώς και Νηπιαγωγείο τριτάξιο. Τα σχολεία εκτίσθησάν υπό τον μεγάλο ευεργέτη της Μάδυτου Χατζή Στεφανή Γαϊατανάκη και γι’ αυτό η ονομασία τους από το 1857 ως Γαϊτανάκεια.

Στη Μάδυτο λειτουργούσε ο Φιλολογικός Σύλλογος «Ο Ελλήσποντος» (1880) καθώς επίσης και βιβλιοθήκη στην οποία βρίσκονταν 5.000 τόμοι. Υπήρχαν 7 Εκκλησίες: του Αγ. Δημητρίου, του Αγ. Ιωάννου, Της Κάτω Παναγιάς της Φανερωμένης, της Γεννήσεως του Χριστού, των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, της Επάνω Παναγιάς ή Χρυσής Μαρμαρινής και του Αγ. Σπυρίδωνος.

Κατελήφθη το 1357 από τους Οθωμανούς υπό τον Ορχάν. Το 1414 οι Ενετοί βοηθούμενοι από τους Βυζαντινούς καταλαμβάνουν την πόλη με ναυτική δύναμη. Το 1424 γίνεται ανακατάληψη της πόλης από τους Οθωμανούς. Πριν το 1915 αριθμούσε 8.500 Έλληνες κατοίκους και 2.011 σπίτια.

Τον Απρίλιο του 1915 αγγλικά αεροπλάνα έριξαν προκηρύξεις στα ελληνικά που καλούσαν του κατοίκους να την εγκαταλείψουν. Ο βομβαρδισμός σημειώθηκε στις 16 Απριλίου από τα στρατεύματα της Αντάντ με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να καταφύγουν στην Πάνορμο, την Πέραμο, την Αρτάκη και στα ενδότερα, Το 1918 μετά την ανακωχή οι κάτοικοι επιστρέφουν. Στις 1 Αυγούστου του 1920 εισήλθαν τα Ελληνικά Στρατεύματα και στις 8 Νοεμβρίου του 1922 με την ανταλλαγή οι κάτοικοι την εγκαταλείπουν οριστικά.

Οι περισσότεροι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στην λίμνη Βόλβη του Νομού Θεσσαλονίκης όπου και έκτισαν την Νέα Μάδυτο, αλλά και στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα.

Με το πρόγραμμα Καποδίστριας το 1999 δημιουργήθηκε ο Δήμος Μαδύτου ο οποίος συμπεριελάμβανε τα χωριά: Απολλωνία, Κοκκαλού και Μόδι, με έδρα τη Νέα Μάδυτο.

Το 2011 με το πρόγραμμα Καλλικράτης η Νέα Μάδυτος (μαζί με τα χωριά που συμπεριελάμβανε με το σχέδιο Καποδίστριας ) είναι πλέον ενότητα ( μία από τις έξι συνολικά ) του Δήμου Βόλβης και πρωτεύουσα το Σταυρό.