Μεγάλη Τετάρτη: «Του Δείπνου Σου του Μυστικού…»
Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην μεταστροφή της πόρνης που άλειψε με τα μαλλιά της τα πόδια του Χριστού καθώς και στην προδοσία του Ιούδα.
Νωρίς το απόγευμα ψάλλεται η Ακολουθία του Ευχελαίου όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «δεινόν η ραθυμία, μεγάλη η μετάνοια».
Το βράδυ ψάλλεται ο Όρθρος της Μεγάλης Πέμπτης με κεντρικό θέμα τη νίψη των ποδών των Αποστόλων από τον Ιησού, τον Μυστικό Δείπνο, την προσευχή στον Κήπο της Γεσθημανή και την προδοσία του Ιούδα.
Από τα πιο γνωστά τροπάρια της ημέρας είναι το «Του Δείπνου Σου του Μυστικού, σήμερον Υιέ Θεού…» και το «Ότε οι ένδοξοι μαθητές…» που έχει γραφτεί από τον Ρωμανό τον Μελωδό.
Ο Μυστικός δείπνος σύμφωνα με την Χριστιανική πίστη, διεξήχθη ανάμεσα στον Ιησού και τους Δώδεκα Αποστόλους στην Ιερουσαλήμ μία μέρα πριν τη Σταύρωσή του. Σήμερα, η μέρα αυτή ονομάζεται Μεγάλη Πέμπτη.
Κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου ο Χριστός έπλυνε στους μαθητές του τα πόδια τους και τους κοινώνησε το Σώμα και το Αίμα του, λέγοντάς τους: Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά καθώς και: Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον.
Θεωρείται ως η πρώτη στην Ιστορία της Τέχνης τοιχογραφία που απεικονίζει τους Αποστόλους να αντιδρούν ο καθένας με διαφορετικό τρόπο στην αποκάλυψη του Ιησού ότι κάποιος θα τον προδώσει.
Η “ΑΜΑΡΤΩΛΗ” ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΙΑΚΟΝΤΑ ΑΡΓΥΡΙΑ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ
Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στην αμαρτωλή γυναίκα (Λουκ. 7,47), που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με πολύτιμο μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματα της, καθώς μετανόησε ειλικρινά. Η τιμή του μύρου ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια και γι’ αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς τους φτωχούς. Ο Χριστός όμως την υπερασπίσθηκε, επισημαίνοντας ότι τον προετοιμάζει για την ταφή του. Άλλωστε, είπε στους μαθητές, “εμένα θα με έχετε για λίγο ακόμα κοντά σας, τους φτωχούς θα τους βοηθάτε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής σας”.
Ο Ιούδας αποχώρησε δυσαρεστημένος και πήγε στους Αρχιερείς, όπου και διαπραγματεύτηκε την παράδοση του Διδασκάλου του έναντι 30 αργυρίων.
Η υμνογραφική παράδοση συγκρίνει την μετάνοια της πόρνης με το φοβερό ολίσθημα του Ιούδα και παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις.
Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται απ’ το Θεό.
Ο Χρυσόστομος υποστηρίζει ότι δύο ήταν οι γυναίκες που άλειψαν με μύρο τον Κύριο. Οι τρεις πρώτοι Ευαγγελιστές αναφέρουν μια και την ίδια γυναίκα, που πήρε την ονομασία πόρνη. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης όμως κάνει λόγο για άλλη γυναίκα, αξιοθαύμαστη και σεμνή, τη Μαρία την αδελφή του Λαζάρου, που άλειψε τα άχραντα πόδια Του σκουπίζοντας τα με τις τρίχες των μαλλιών της.
Το Μυστήριο του Ευχελαίου: δεινόν η ραθυμία, μεγάλη η μετάνοια
Το απόγευμα της Μεγάλης Τετάρτης, τελείται στις Εκκλησίες το Μυστήριο του Μεγάλου Ευχελαίου, κατά τη διάρκεια του οποίου διαβάζονται επτά Ευαγγέλια και επτά Ευχές. Ευλογείται με αυτό το τρόπο το λάδι με το οποίο ο ιερέας «σταυρώνει» τους πιστούς στο μέτωπο, στο πηγούνι, στα μάγουλα και στις παλάμες, προσφέροντας έτσι τη χάρη και την ευλογία του Ιησού και του Αγίου Πνεύματος.
Το Ευχέλαιο θεωρείται ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, οι γυναίκες πηγαίνουν στο Μεγάλο Ευχέλαιο, έχοντας μαζί τους μια σουπιέρα με αλεύρι. Σε αυτό στερεώνουν τρία κεριά, τα οποία καίνε κατά την τέλεση του Μυστηρίου. Το αλεύρι αυτό, το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν τα πασχαλινά κουλούρια την επόμενη ημέρα.
