Συμφωνία με Σκόπια – Επιπτώσεις στις εξαγωγές
Του Σωτήρη Αργυρόπουλου (*)
Η επικαιρότητα για την πρόσφατη συμφωνία της κυβέρνησης της Ελλάδος, η οποία έχει σημασία να σημειωθεί ότι συναποτελείται από τα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, με την κυβέρνηση του κρατιδίου των Σκοπίων, της Π.Γ.Δ.Μ. (F.Y.R.O.M.) δηλαδή, επικεντρώνεται και πολύ σωστά, στα ζητήματα του ονόματος, της ιθαγένειας και γλώσσας κυρίως.
Όμως, θα υπάρξουν πολλές άλλες αλλαγές και επιπτώσεις σε πολλούς τομείς της ζωής μας, είτε ως απλών πολιτών της Ελληνικής Δημοκρατίας, είτε με τις δραστηριότητές μας μέσα από τις επί μέρους ιδιότητές μας σε επαγγελματικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο.
Σήμερα, εστιάζουμε στις επιπτώσεις που παράγει η συμφωνία στους τομείς της παραγωγής και μεταποίησης προϊόντων στην Ελλάδα (με προέλευση την περιοχή Μακεδονίας) που μέχρι σήμερα έχουν κατοχυρωμένο διεθνώς τον χαρακτηρισμό «Μακεδονικό» και μάλιστα ως προϊόντα Π. Γ. Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη).
Η συμφωνία στο Άρθρο 1 παράγραφος 3θ (Άρθρο 1 παράγραφος 3h στο Αγγλικό κείμενο) προβλέπει την σύσταση μεικτής Επιτροπής Ειδικών, η οποία θα επιλύσει όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με τα προβλήματα που προκύπτουν όσον αφορά τα εμπορικά σήματα (trade marks), τις επωνυμίες (brand names) και εμπορικές ονομασίες (commercial names).
Χαρακτηριστικά παραδείγματα προϊόντων Π. Γ. Ε. Μακεδονία είναι ο γνωστός Μακεδονικός Χαλβάς, αλλά ο κατάλογος είναι μεγάλος και αξίζει να παραθέσουμε όλα τα προϊόντα που έχουν κατοχυρωθεί σχετικά και είναι:
Ελαιόλαδο Θάσου, Ελιές Θάσου Θρούμπες (και Π. Ο. Π.), Αγουρέλαιο Χαλκιδικής (και Π. Ο. Π.), Πράσινες ελιές Χαλκιδικής (και Π. Ο. Π.), Γαλανό Μεταγγιτσίου Χαλκιδικής (και Π. Ο. Π.),
Πατάτες και Φασόλια Κάτω Νευροκοπίου,
Μήλο Καστοριάς,
Φασόλια Γίγαντες-Ελέφαντες Καστοριάς και Πρεσπών Φλώρινας,
Κρόκος Κοζάνης,
Τυροκομικά όπως Φέτα, Κασέρι, Μανούρι, Μπάτζος, Ανεβατό, Κεφαλογραβιέρα που παράγονται από γάλα προέλευσης από την Μακεδονία και τα οποία είναι επιπλέον Π. Ο. Π.,
Κεράσια τραγανά Ροδοχωρίου (και Π. Ο. Π.),
Ροδάκινα Νάουσας (και Π. Ο. Π.),
Ακτινίδιο Πιερίας (και Π. Ο. Π.),
Στα κρασιά και αποστάγματα, εκτός του ότι υπάρχει κατοχυρωμένη Π. Γ. Ε. Μακεδονία (Μακεδονικός Τοπικός Οίνος) από το 1989, είναι πολυάριθμα τα προϊόντα Π. Γ. Ε. όπως Οίνοι Γρεβενά, Οίνοι Θεσσαλονίκης, Οίνοι Νέα Μεσήμβρια, Οίνοι Πλαγιές Βερτίσκου, Οίνοι Χαλκιδικής, Οίνος Σιθωνία, Οίνος Άγιο Όρος, Οίνοι Πέλλας, Οίνοι Καστοριά, Οίνοι Πιερίας, Οίνος Βελβεντό, Οίνος Σιάτιστα, Οίνοι Κοζάνης, Οίνος Θάσος, Οίνος Παγγαίο, Οίνος Καβάλα, Οίνοι Σέρρες, Οίνοι Ημαθία, Οίνοι Δράμα, Οίνοι Φλώρινα, Οίνος Θάσου, Οίνος Αδριανή & Αγορά (Δράμα), Οίνοι Επανωμής.
Χαρακτηριστικά αποστάγματα Π. Γ. Ε. είναι το Τσίπουρο Μακεδονίας (από το 2001) και το Ούζο Μακεδονίας ή Μακεδονικό (από το 2011).
Όμως, δεν είναι μόνο τα κατοχυρωμένα προϊόντα Π. Γ. Ε.
Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν ήδη στις διεθνείς αγορές οι γνωστές στο εξωτερικό ως Μακεδονικές Πιπεριές, δηλαδή οι πιπεριές Φλωρίνης και το πράσινο μακεδονικό πιπεράκι.
Ήδη, εδώ και χρόνια, οι Έλληνες εξαγωγείς των παραπάνω προϊόντων έρχονται αντιμέτωποι με την σύγχυση που δημιουργείται από την αναγνώριση του κρατιδίου των Σκοπίων με το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και πολύ συχνά οι πελάτες τους στο εξωτερικό τους ζητούν να αλλάξουν την ονομασία Μακεδονικό ή Μακεδονίας, με την ονομασία Ελληνικό ή Ελλάδας.
Η Επιτροπή Ειδικών, που προβλέπεται στην συμφωνία, είναι από αδύνατο έως απίθανο να επιλύσει τα προβλήματα με αντικειμενικά κριτήρια και πιθανότατα θα ανοίξει ένα νέο κύκλο αθέμιτου ανταγωνισμού όπως συνέβη με την φέτα και το γιαούρτι.
Εδώ, είναι απαραίτητο να αναφερθεί ότι, το Ελληνικό κράτος και οι κλαδικοί συλλογικοί φορείς των παραγωγών και τυποποιητών, δεν κατόρθωσαν μέχρι σήμερα να συνεργαστούν για το κοινό συμφέρον, ώστε να εξασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση και να υπάρξει ένα Εθνικό σχέδιο μάρκετινγκ ανά κλάδο (branding).
Το παρελθόν και οι χειρισμοί που επιλέχθηκαν σε διάφορες διενέξεις με διεθνή χαρακτήρα από την Ελληνική πολιτεία και αφορούσαν Εθνικής σημασίας συμφέροντα, κάθε άλλο παρά αισιοδοξία εμπνέει για την επίλυση των διαφόρων θεμάτων που θα προκύψουν από την συμφωνία, προς το συμφέρον μας.
Παρά το ότι, χρονικά, προηγείται η κατοχύρωση πολλών προϊόντων Π. Γ. Ε. Μακεδονία με πρωτοβουλία Ελληνικών φορέων, είναι αμφίβολο αν η Επιτροπή που προβλέπει η συμφωνία, θα λειτουργήσει αντικειμενικά και όχι συμβιβαστικά και θα υποστούμε πολλές ακόμη ήττες.
Σαν επίλογο, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στο άρθρο 13 της συμφωνίας, προβλέπεται η παραχώρηση αυτόνομου χώρου στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, τουλάχιστο (!), για ελλιμενισμό πλοίων του γειτονικού κρατιδίου και ανάπτυξη ναυτικών δραστηριοτήτων (εμπορικών και όχι μόνο) και το χειρότερο, όπως ισχυρίζονται ειδικοί στο δίκαιο της θάλασσας, παρεπόμενη συνέπεια θα είναι η απόκτηση δικαιωμάτων και στην Ελληνική ΑΟΖ!
(*) Ο Σωτήρης Αργυρόπουλος είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων με εστίαση στους τομείς Εξαγωγών και Επενδύσεων. Ειδικότερα, η επαγγελματική δραστηριότητά του εξειδικεύεται στις Εξαγωγές Αγρο-διατροφικών προϊόντων και στην προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα, κυρίως στον πρωτογενή τομέα (Αγροδιατροφικός και ορυκτός πλούτος). Email: sargyropoulos@gmail.com.