Τι προβλέπει ο Κλεισθένης για τον ορισμό των Αντιδημάρχων και μεταγραφές συμβούλων από άλλες παρατάξεις

Οι πρώτες δημοτικές εκλογές με τον Νόμο του «Κλεισθένη» φέρνουν και μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα στην διοίκηση των Δήμων από την 1η Σεπτεμβρίου που αναλαμβάνουν καθήκοντα οι νέες δημοτικές αρχές.

Η απλή αναλογική στην κατανομή των εδρών από την πρώτη Κυριακή των εκλογών στις 26 Μαΐου – όπως αναμενόταν – είχε σαν αποτέλεσμα σε πολλούς Δήμους να αναδειχθούν Δήμαρχοι ως επικεφαλείς παρατάξεων οι οποίες θα έχουν την μειοψηφία των δημοτικών συμβούλων.

Σύμφωνα με κάποιους, αυτοί οι Δήμοι από την 1η Σεπτεμβρίου θα έρθουν αντιμέτωποι με πιθανή «ακυβερνησία» ή με φαινόμενα υπόγειων δοσοληψιών και εκβιασμών καθώς οι Δήμαρχοι θα εξαρτώνται από τις ισχυρές και ανίσχυρες παρατάξεις της αντιπολίτευσης προκειμένου να σχηματίσουν πλειοψηφίες και να εγκρίνουν όχι μόνο σημαντικά έργα αλλά ακόμα και επισκευές οδοστρώματος ή και γενικότερα θέματα εφαρμογής του προγράμματος το οποίο εξήγγειλαν προεκλογικά.

Σύμφωνα με άλλους και με το «πνεύμα» του νόμου του «Κλεισθένη», με τον τρόπο αυτό δίδεται ένα τέλος στο «Δημαρχοκεντρικό» σύστημα και ευνοούνται οι συνέργειες μεταξύ των παρατάξεων ή ακόμη και των δημοτικών συμβούλων.

Πως όμως ο Νόμος 4555 που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 5 Ιουλίου 2018 «ευνοεί» αυτές τις συνεργασίες;

Ορισμός αντιδημάρχων απ’ όλες τις δημοτικές παρατάξεις (Άρθρο 68)

Το δήμαρχο επικουρούν οι αντιδήμαρχοι. Αντιδήμαρχοι είναι οι σύμβουλοι που ορίζει ο δήμαρχος και στους οποίους μεταβιβάζει την άσκηση αρμοδιοτήτων καθ` ύλην και κατά τόπο. Οι κατά τόπον αρμοδιότητες ασκούνται στα όρια μιας ή περισσότερων δημοτικών ενοτήτων της παραγράφου 1 του άρθρου 2.
Αντιδήμαρχος δεν μπορεί να οριστεί σύμβουλος που ανήκει σε διαφορετική δημοτική παράταξη από αυτή του δημάρχου, εάν ο ορισμός δεν εγκριθεί από την πλειοψηφία των συμβούλων της παράταξης στην οποία ανήκει ο σύμβουλος αυτός.

Με απλά λόγια ο Δήμαρχος θα έχει την δυνατότητα να έρθει σε συμφωνία με τους επικεφαλείς άλλων παρατάξεων και να ορίσει ως Αντιδημάρχους, δημοτικούς συμβούλους και από αυτές τις παρατάξεις προκειμένου να εφαρμοστεί ένα κοινό πρόγραμμα άσκησης δημοτικής πολιτικής. Μόνη προϋπόθεση ο ορισμός των συγκεκριμένων Αντιδημάρχων να εγκριθεί από την πλειοψηφία των συμβούλων της παράταξης στην οποία ανήκουν.

Επίσης, αναμορφώνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων με βάση τον πληθυσμό κάθε Δήμου, ενώ προβλέπεται αύξηση του αριθμού των αντιδημάρχων σε Δήμους που προήλθαν από συνένωση, ανάλογα με τον αριθμό των Δημοτικών Ενοτήτων.

Αλλαγή παράταξης αλλά και συνένωση παρατάξεων (Άρθρο 73)

Και όμως ο «Κλεισθένης» δίνει την δυνατότητα σε δημοτικό σύμβουλο που ανεξαρτητοποιείται ή διαγράφεται από την παράταξη με την οποία εκλέχθηκε, να ενταχθεί σε άλλη παράταξη – με σχετική δήλωσή του προς το προεδρείο του Δ.Σ., η οποία υπογράφεται από το ίδιο και τα 2/3 τουλάχιστον των μελών της παράταξης στην οποία προσχωρεί, εφόσον αυτή έχει περισσότερα από 3 μέλη ή από όλα τα μέλη, εφ’ όσον αυτή έχει λιγότερα από 3 μέλη.

4.Μέλος του δημοτικού συμβουλίου μπορεί με γραπτή δήλωσή του προς το προεδρείο να ανεξαρτητοποιηθεί από τη δημοτική παράταξη, με την οποία έχει εκλεγεί.
5. Εάν η δημοτική παράταξη έχει τουλάχιστον τρία (3) μέλη, με αιτιολογημένη απόφαση και με πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) αυτών, είναι δυνατόν να διαγραφεί σύμβουλος, ο οποίος είναι μέλος της.
6. Μέλος του δημοτικού συμβουλίου που ανεξαρτητοποιήθηκε ή διαγράφηκε από την παράταξή του, μπορεί να ενταχθεί σε άλλη, με γραπτή δήλωση που υποβάλλεται στο προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου και υπογράφεται από τον ίδιο και τα δύο τρίτα (2/3) τουλάχιστον των μελών της παράταξης στην οποία προσχωρεί, εφόσον αυτή έχει τουλάχιστον τρία (3) μέλη, ή από όλα τα μέλη της παράταξης στην οποία προσχωρεί, εφόσον αυτή έχει λιγότερα από τρία (3) μέλη.

Και το αποκορύφωμα είναι η δυνατότητα παρατάξεων να συνενωθούν και να δημιουργήσουν νέα παράταξη!

7. Υφιστάμενες παρατάξεις μπορούν να συνενωθούν σχηματίζοντας νέα παράταξη, με γραπτή δήλωση προς το προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου, την οποία υπογράφει το σύνολο των μελών των συνενούμενων παρατάξεων.

Στην πράξη ο Νόμος ευνοεί «μεταγραφές» συμβούλων από παράταξη σε παράταξη καθώς και την δυνατότητα π.χ. της παράταξης του Δημάρχου που έχει μειοψηφία να συνενωθεί με άλλη ή άλλες παρατάξεις σε μιαν νέα παράταξη η οποία θα έχει την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο.

Δήμαρχος και από την δεύτερη παράταξη! (Άρθρο 69)

Αξιοσημείωτο είναι επίσης και η πρόβλεψη του άρθρου 69 σύμφωνα με την οποία «αν η θέση του δημάρχου κενωθεί για οποιονδήποτε λόγο, το δημοτικό συμβούλιο εκλέγει νέο δήμαρχο, μεταξύ των συμβούλων που έχουν εκλεγεί με τον πρώτο ή δεύτερο σε ψήφους συνδυασμό.»
Δηλαδή δίδεται η δυνατότητα σε περίπτωση παραίτησης του Δημάρχου, να εκλεγεί Δήμαρχος, όχι από τον συνδυασμό που ήρθε πρώτος ή από τον συνδυασμό που εξέλεξε Δήμαρχο στις επαναληπτικές εκλογές, αλλά από τον δεύτερο συνδυασμό.

Επιπλέον να σημειωθεί πως ο Νόμος στο άρθρο 71 αναφορικά με την ανάδειξη του Προεδρείου του Δημοτικού Συμβουλίου ορίζει τα εξής:

α) Ο πρόεδρος προέρχεται από την παράταξη του εκλεγέντος δημάρχου, είτε αναδείχθηκε πρώτη είτε δεύτερη σε εκλογική δύναμη.
β) Ο αντιπρόεδρος προέρχεται από την παράταξη που αναδείχθηκε, αντίστοιχα, δεύτερη ή πρώτη σε εκλογική δύναμη, αλλά δεν ανέδειξε τον δήμαρχο.
γ) Ο γραμματέας προέρχεται από την τρίτη σε εκλογική δύναμη παράταξη.

Το αν οι προβλέψεις αυτές του «Κλεισθένη» θα εφαρμοστούν προκειμένου να μην οδηγηθούν οι Δήμοι σε «τέλμα» μάλλον θα φανεί είτε στην διάρκεια του καλοκαιριού, είτε με την έναρξη της θητείας των νέων δημοτικών αρχών από την 1η Σεπτεμβρίου, αν και δυνατότητα αλλαγών και συμπράξεων υπάρχει και στην διάρκεια της θητείας που λήγει τον Δεκέμβριο του 2023.