Οι αρχειακές φωτογραφίες που έρχονται στο φως είναι φορτισμένες με συναίσθημα. Πάλλονται ως καρδιές που καταγράφουν μια κοινή πορεία ζωής του Τζον Λένον που γεννήθηκε σαν σήμερα στις 9 Οκτωβρίου του 1940 για να παλέψει για έναν κόσμο καλύτερο μαζί με τη μούσα και σύντροφο ζωής του, τη Γιόκο Όνο. Αυτά τα ανέκδοτα στιγμιότυπα ενός έρωτα με πασιφιστική ατζέντα είναι κομμάτι των επετειακών πρωτοβουλιών που πήρε η Όνο για να γιορτάσει τα 78α γενέθλια του Σκαθαριού της Ειρήνης.

Με ένα βιβλίο, το “Imagine John Yoko” (εκδόσεις Grand Central) που είναι ουσιαστικά ένα λεύκωμα που μας αποκαλύπτει την ιστορία πίσω από την ηχογράφηση του εμβληματικού άλμπουμ “Imagine” το 1971, ένα box set έξι remastered δίσκων, την επανακυκλοφορία των ταινιών τους “Imagine” και “Gimme Some Truth” και ένα γραμματόσημο με το κεφάλι του Λένον που μόλις κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ η 85χρονη καλλιτέχνης τιμά με τον δικό της τρόπο τον “αιώνιο εραστή” της.

Οι πιο φανατικοί οπαδοί του Λένον θα ενθουσιαστούν με το εντυπωσιακό, μεγάλων διαστάσεων coffee-table book που κυκλοφορεί σήμερα, ανήμερα της ημερομηνίας γέννησης του Λένον που εξιστορεί όλα όσα συνέβησαν στο Tittenhurst Park, το σπίτι του ζευγαριού στο Berkshire της Αγγλίας όπου και ηχογραφήθηκε το Imagine.

Το βιβλίο περιλαμβάνει φωτογραφίες (με το 80% από αυτές να είναι ανέκδοτες), χειρόγραφους στίχους του Λένον και σημειώσεις από όλους όσοι έγιναν κομμάτι μια ηχογράφησης που άλλαξε τους ίδιους αλλά και τη μουσική βιομηχανία.

Ένα ταξίδι στο χρόνο για μια πασιφιστική πολιτιστική παρακαταθήκη και μια κραυγή λυρική για τον κόσμο και τα τέρατα που ευτελίζουν αυτό που θα έπρεπε να είναι ο Άνθρωπος.

Αυτός ήταν ο Λένον

O Τζον Γουίνστον Όνο Λένον, (αγγλ. John Winston Ono Lennon, 9 Οκτωβρίου 1940 – 8 Δεκεμβρίου 1980), ‘Τζον Λένον’ εν συντομία, ήταν Άγγλος μουσικός και ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος των Beatles.

Εκτός από την επιτυχημένη μουσική του σταδιοδρομία, διακρίθηκε επίσης ως ακτιβιστής του 20ου αιώνα, υιοθετώντας έντονη δράση σε κοινωνικά ζητήματα, ειδικότερα ως ηγετική μορφή του κινήματος ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Η μουσική του επηρέασε πολλούς δημιουργούς και θεωρείται από τους πιο δημοφιλείς και πολυδιασκευασμένους τραγουδοποιούς.

Ως μέλος των Beatles, τα τραγούδια του αποτέλεσαν αφορμή για τη δημιουργία μια παγκόσμιας κίνησης εκδήλωσης θαυμασμού που ονομάστηκε Beatlemania. Μετά τη διάλυση των Beatles ακολούθησε ατομική πορεία στη δισκογραφία.

Ανάμεσα στις κορυφαίες δημιουργίες του ανήκει το τραγούδι Imagine καθώς και το Give Peace a chance.

Ο τραγικός επίλογος

Το βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου του 1980, ο Μαρκ Τσάπμαν πυροβόλησε και τραυμάτισε θανάσιμα τον Λένον, έξω από την οικία του (στο ιστορικό κτίριο Dakota της Νέας Υόρκης) και ενώ ο τελευταίος επέστρεφε μετά από την ηχογράφηση των τραγουδιών Walking on Thin Ice και It Happened, που προορίζονταν για τον επόμενο δίσκο του.

Ο Τσάπμαν είχε προσεγγίσει τον Λένον νωρίτερα την ίδια ημέρα, κατά την αναχώρησή του από το σπίτι του, αποσπώντας μάλιστα ένα αυτόγραφο του.

Μετά την επιστροφή του Λένον από το στούντιο ηχογράφησης, ο Τσάπμαν τον πυροβόλησε πισώπλατα, συνολικά τέσσερις φορές.

Σύμφωνα με την αυτοψία, οι μισές σφαίρες διαπέρασαν το αριστερό μέρος του σώματός του στο ύψος του στήθους, ενώ οι υπόλοιπες τον τραυμάτισαν κοντά στον αριστερό ώμο.

Όλες προκάλεσαν εσωτερική αιμορραγία, ενώ η θανάσιμη σφαίρα διαπέρασε την αορτή του.

Σύμφωνα με τις αναφορές των μαρτύρων και των αστυνομικών αρχών, μετά τη δολοφονία, ο Τσάπμαν παρέμεινε στον τόπο του εγκλήματος μέχρι την άφιξη της αστυνομίας.

Εκτός από το όπλο του εγκλήματος, στην κατοχή του υπήρχαν ένα αντίτυπο του δίσκου Double Fantasy, στο εξώφυλλο του οποίου είχε υπογράψει νωρίτερα ο Λένον, ένα αντίτυπο του μυθιστορήματος The Catcher in the Rye του Τ. Ν. Σάλιντζερ, καθώς και κασέτες με τραγούδια των Beatles.

O Λένον οδηγήθηκε αμέσως στο νοσοκομείο Ρούζβελτ, όπου με την άφιξή του επισημοποιήθηκε ο θάνατός του από υποογκαιμικό σοκ, που προκλήθηκε λόγω της μεγάλης απώλειας αίματος. Δύο ημέρες αργότερα, η σορός του αποτεφρώθηκε στο κοιμητήριο του Φέρνκλιφ, στη Νέα Υόρκη.

Ο Μαρκ Τσάπμαν καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Σε ψυχιάτρους του δικαστηρίου διηγήθηκε πως “κακά πνεύματα” τον παρότρυναν να δολοφονήσει τον Λένον ενώ το 2004 ομολόγησε επίσης πως ένας από τους λόγους που τον ώθησαν στην εγκληματική του ενέργεια ήταν η επιθυμία του να προβληθεί, αισθανόμενος πως μέχρι τότε ήταν ασήμαντος.

“Προσπαθούσα να κάνω θετικές σκέψεις στη ζωή μου, αλλά έπαθα κατάθλιψη. Έπινα κι απομονώθηκα από τον εαυτό μου, την οικογένεια μου. Είχα τάσεις αυτοκτονίας κι ίσως αυτός ήταν ακόμα ένας λόγος που έφτασα στην απόφαση να σκοτώσω κάποιον. Ίσως απλώς ήθελα να τελειώσουν όλα για μένα. Για άλλη μια φορά θέλω να πω ότι δεν ψάχνω για δικαιολογίες. Ημουν εκεί, το έκανα, θα μπορούσα να κάνω μεταβολή και να φύγω, όμως είχα κάνει την επιλογή μου. Η λάμψη της δόξας ήταν εκεί. Δεν μπόρεσα να της αντισταθώ. Η αυτοεκτίμησή μου ήταν πληγωμένη. Έψαχνα να βρω διέξοδο. Επέλεξα τη χειρότερη και ήταν τρομερό…” αναφέρει στην κατάθεσή του.

Οι δικηγόροι που ανέλαβαν την υπεράσπισή του ισχυρίστηκαν ότι έπασχε από ψυχική διαταραχή, βασισμένοι σε μαρτυρία ειδικών ιατρών ότι ο Τσάπμαν βρισκόταν σε παραλήρημα και ψύχωση όταν διέπραξε το έγκλημα. Ο ίδιος όμως είπε στο δικηγόρο του ότι θα δήλωνε ένοχος καθώς “η απόφασή του ήταν θέλημα Θεού” και πως “κακά πνεύματα” τον παρότρυναν να δολοφονήσει τον Λένον, ενώ το 2004 ομολόγησε επίσης πως ένας από τους λόγους που τον ώθησαν στην εγκληματική του ενέργεια ήταν η επιθυμία του να προβληθεί, αισθανόμενος πως μέχρι τότε ήταν ασήμαντος.

Καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη με όρο την παροχή ψυχιατρικής φροντίδας. Ο Τσάπμαν βρίσκεται στη φυλακή από το 1981 παρά τις διάφορες εκστρατείες για την αποφυλάκισή του και τις εννέα εφέσεις που έχει ασκήσει.

Ύμνος στο πνεύμα

Το τραγούδι Imagine κυκλοφόρησε στις 11 Οκτωβρίου 1971. Ο ίδιος ο Λένον είχε πει αστειευόμενος ότι δεν είχε σκοπό να γράψει ένα ακόμη αντιπολεμικό τραγούδι αλλά το δικός του “Κομμουνιστικό Μανιφέστο”.

O Τζον Λένον, πάντα πνευματώδης, πίστευε ότι σύντομα το τραγούδι αυτό θα περνούσε από την “πλήξη” στην απόλυτη δυσπιστία. Εύλογα, διαψεύστηκε.

“Tο τραγούδι αυτό απολαμβάνει τον ίδιο σεβασμό με τους εθνικούς ύμνους” είχε πει ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ για το τραγούδι που χρωστάει κάτι και στη σύντροφο του Λένον, τη Γιόκο Όνο. Το Imagine παρέμεινε για μήνες Νο1 στις λίστες επιτυχιών καθώς ήταν κάτι πολύ περισσότερο από έναν αντιπολεμικό ύμνο που έκρυβε μέσα του τη θλίψη του πολέμου στο Βιετνάμ που τερματίσθηκε το 1975.

Όταν στις 8 Δεκεμβρίου του 1980 ο Τζον Λένον έπεφτε νεκρός από τα πυρά του θαυμαστή του Μαρκ Τσάμπαν, οι Queen τραγουδούσαν το Imagine, αποτείνοντας φόρο τιμής στον διάσημο δημιουργό του. Το 2001 ο Τζορτζ Μάικλ αγόρασε αντί δύο εκατ. δολαρίων, σε μια δημοπρασία, το λευκό πιάνο στο οποίο ο Λένον συνέθεσε το τραγούδι-ορόσημο και στη συνέχεια το δώρισε στο Μουσείο των Μπιτλς, στο Λίβερπουλ.

Τον Ιανουάριο του 2015 στην Πορεία Ενότητας, την πιο ιστορική συγκέντρωση που έζησε το Παρίσι και τη μεγαλύτερη από την απελευθέρωση της πόλης από τους Ναζί το 1944, το πλήθος των δύο εκατομμυρίων ανθρώπων που βγήκαν στους δρόμους για να υπερασπιστούν τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας απέναντι στον κίνδυνο της τρομοκρατίας και του θρησκευτικού εξτρεμισμού, τραγούδησε το Imagine.

Το περιοδικό Rolling Stone περιέγραψε τους στίχους ως “22 γραμμές γλυκιάς και απλά ειπωμένης πίστης στη δύναμη ενός κόσμου, ενωμένου με σκοπό να επισκευάσει και να αλλάξει τον εαυτό του” προτού το τοποθετήσει στην 76η θέση του καταλόγου με τα 500 καλύτερα άλμπουμ της ποπ μουσικής.

Το τραγούδι γράφτηκε ένα πρωινό του 1971 στο δωμάτιο του Λένον στο Tittenhurst Park της Αγγλίας. “Η σύνθεση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν ένα τραγούδι από τον Λένον και την Όνο. Πολλά στοιχεία του, όπως ο στίχος και το θέμα, είναι της Γιόκο. Εκείνη την εποχή ήμουν περισσότερο εγωιστής και δεν ανέφερα τη συνεισφορά της” είχε πει ο βρετανός καλλιτέχνης.

“Δεν το δημιούργησε για να γίνει ύμνος. Το Imagine αντικατοπτρίζει όσα πίστευε στ’ αλήθεια ο Λένον. Ότι όλοι είμαστε μια χώρα, ένας κόσμος, ένας άνθρωπος. Ήθελε απλώς να εκφράσει αυτή την ιδέα” είπε η ίδια για το τραγούδι που ακούστηκε για πρώτη φορά σαν σήμερα και συνεχίζει να μένει μετέωρο γιατί… φαντάσου.

Αντί επιλόγου

H Γιόκο Όνο δεν ήταν μόνο η μούσα του Τζον Λένον. Ήταν η σύντροφος του στη ζωή και η συνοδοιπόρος του στην τέχνη που και οι δύο υπηρέτησαν με πάθος.

Αυτό επιβεβαιώνει με απόφαση της η Ένωση Εθνικών Εκδοτών Μουσικής που δικαίωσε την Όνο για τους στίχους του ύμνου της μουσικής βιομηχανίας Imagine, τους στίχους του οποίου συνυπογράφει πλέον και η Όνο μαζί με τον Λένον.

“Απόψε, αισθάνομαι μία ξεχωριστή τιμή για να διορθώσω μία καταχώρηση χρόνια αργότερα και να αναγνωρίσω την Γιόκο Όνο ως συν-συγγραφέα” δήλωσε ο Ντέιβιντ Ίσραλαϊτ. Η ανακοίνωση έγινε σε μία τελετή βράβευσης της Ένωσης κατά την οποία το Imagine, απέσπασε το βραβείο Centennial Song, από τον διευθύνοντα σύμβουλο Ίσραλαϊτ.

Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε ένα απόσπασμα από μία συνέντευξη του Λένον στο BBC το 1980, στο οποίο λέει ότι η Γιόκο Όνο θα πρέπει να εμφανίζεται ως συν-ιδιοκτήτρια του Imagine.

“Το τραγούδι θα έπρεπε να γράφει ότι ανήκει στον Λένον και την Όνο, γιατί πολλά στοιχεία του, όπως η λυρικότητα και οι έννοιές του είναι έμπνευση τής Γιόκο” είχε δηλώσει τότε ο Λένον.

“Εκείνη την εποχή ήμουν λίγο παραπάνω εγωιστής, λίγο πιο σατράπης και παρέλειψα να αναφέρω τη συνεισφορά της” πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι το τραγούδι κάνει άμεση αναφορά στο βιβλίο της Γιόκο Όνο Grapefruit, που κυκλοφόρησε το 1964.

“Μία αδελφοσύνη”

Φαντάσου να μην υπάρχει παράδεισος
είναι εύκολο αν το προσπαθήσεις.

Καμία κόλαση κάτω από εμάς
Από πάνω μας μόνο ουρανός.

Φαντάσου όλους τους ανθρώπους
να ζουν για το σήμερα.

Φαντάσου να μην υπάρχουν χώρες
δεν είναι δύσκολο να το κάνεις.

Τίποτα για να σκοτώσεις ή για να πεθάνεις
και καμία θρησκεία επίσης.

Φαντάσου όλους τους ανθρώπους
να ζουν τη ζωή με ειρήνη.

Μπορεί να πεις πως είμαι ονειροπόλος
αλλά δεν είμαι ο μόνος.

Ελπίζω κάποια μέρα να ΄ρθεις και συ μαζί μας
και ο κόσμος θα ζει σαν ένας.

Φαντάσου πως δεν υπάρχουν ιδιοκτησίες

Αναρωτιέμαι αν μπορείς.

Καμία ανάγκη για απληστία ή πείνα.
Μία αδελφοσύνη.

Φαντάσου όλους τους ανθρώπους
να μοιράζονται όλο το κόσμο.

Μπορεί να πεις πως είμαι ονειροπόλος
αλλά δεν είμαι ο μόνος.

Ελπίζω κάποια μέρα να ΄ρθεις και συ μαζί μας
και ο κόσμος θα ζει σαν ένας.

Λουκάς Καρνής , CNN Greece