Σκουριές: Τι ακριβώς συμβαίνει

Μετά το ζήτημα των οικονομικών συμφωνιών με τους Ευρωπαίους εταίρους και το μεγάλο μεταναστευτικό κύμα στα νησιά μας, άλλο ένα θέμα έρχεται να προστεθεί στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης: η υπόθεση των μεταλλείων στις Σκουριές. Ειδικά μετά τη διαδήλωση των μεταλλωρύχων στην Αθήνα, που πρόκειται για την πρώτη διαδήλωση στην Ευρώπη που ο κόσμος ζητάει να δουλέψει, η επέμβαση της κυβέρνησης κρίνεται όλο και πιο αναγκαία. Αρχικά, όμως, ας δούμε με χρονολογική σειρά πως έγιναν τα πράγματα.

• Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 η καναδική εταιρεία TVX Gold θέλησε να κατασκευάσει στην περιοχή ένα ορυχείο χρυσού και τότε οι κάτοικοι είχαν ανατρέψει τα σχέδιά της με ένα δυναμικό κίνημα αντίστασης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πτωχεύσει η εταιρεία και υπερχρεωμένη φεύγει από τη χώρα αφήνοντας απλήρωτους εκατοντάδες εργαζόμενους επί μήνες. Για να μην χαθεί αυτή η επιχειρηματική δραστηριότητα και μείνουν άνεργοι τόσοι άνθρωποι, το ελληνικό δημόσιο αγόρασε τα μεταλλεία από την TVX για 11.000.000€ και την ίδια μέρα τα πούλησε στην ίδια ακριβώς τιμή στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός, της οποίας το 95% ανήκει στην καναδική Eldorado Gold και το υπόλοιπο 5% στην ελληνική κατασκευαστική εταιρεία ΑΚΤΩΡ, του ομίλου Μπόμπολα. Αυτά έγιναν τον Δεκέμβριο του 2003 από τον δήμαρχο του δήμου Αριστοτέλη, όπου και σχεδιάζεται το χρυσωρυχείο, κύριο Πάχτα , την περίοδο που ήταν ο ίδιος υφυπουργός οικονομικών.
• Το 2004 τα μεταλλευτικά δικαιώματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας που περιλαμβάνουν και το κοίτασμα των Σκουριών περνούν με ειδικό νόμο που επικυρώνεται στη Βουλή στην εταιρεία Ελληνικός Χρυσός.
• Τον Ιούλιο του 2011, μέσα σε είκοσι μέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο κύριος Παπακωνσταντίνου –τότε Υπουργός Περιβάλλοντος- εγκρίνει με Κοινή Υπουργική Απόφαση τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός στα Μεταλλεία της Κασσάνδρας. Οι Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) του έργου αφορούν την Ολυμπιάδα, τις Σκουριές και το Στρατώνι.
• Το ΣτΕ εγκρίνει στο σύνολό της, την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός το 2013 κι επισφραγίζει τη νομιμότητα της επένδυσης στις Σκουριές.

Πλέον η σχετική περιβαλλοντική μελέτη έχει εγκριθεί από το Ελληνικό Κράτος και η αποψίλωση του δάσους έχει ήδη ξεκινήσει. Όμως, το έργο συναντά την αντίσταση κατοίκων της περιοχής που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωσή του. Από την άλλη πλευρά, οι μεταλλωρύχοι ζητούν απάντηση για το τι θα γίνει σχετικά με την επένδυση του καναδικού ομίλου Eldorado Gold, έπειτα από την απόφαση του υπουργείου να «παγώσει» την υλοποίηση των πρωτοκόλλων υλοτόμησης 300 στρεμμάτων στις Σκουριές, διαδικασία απαραίτητη για την κατασκευή του εργοστασίου εμπλουτισμού και την υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος της εταιρείας. Είχε προηγηθεί ο έλεγχος νομιμότητας των πρωτοκόλλων που μολονότι δεν έφερε στο φως παρατυπίες, το ΥΠΑΠΕΝ αποφάσισε να μπλοκάρει την υλοτόμηση, κίνηση που εργαζόμενοι κι επενδυτές θεωρούν αστήρικτη νομικά.

Τα επιχειρήματα όσων είναι υπέρ είναι κυρίως οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται, οι οποίες σύμφωνα με τον δήμαρχο, κύριο Πάχτα, υπολογίζονται γύρω στις 1500- 1600 μαζί με άλλες 3000 άμεσα παρελκόμενες. Επιπλέον, αν και ο μεταλλευτικός κώδικας της Ελλάδας, που γράφτηκε επί Χούντας, δεν προβλέπει κάτι τέτοιο σε αντίθεση με άλλα κράτη του κόσμου, θα βοηθήσει στη φορολογία. Σύμφωνα με τον κύριο Παπακωνσταντίνου: «Το κράτος κερδίζει γιατί παίρνει φόρους, γιατί προσλαμβάνονται πάνω από 1000 άτομα και αυτά τα άτομα έχουν εισοδήματα άρα πληρώνουν φόρους, υπάρχουν ασφαλιστικές εισφορές. Το κράτος σίγουρα δεν κερδίζει μην αξιοποιώντας τα κοιτάσματα που έχει». Επίσης, σύμφωνα με τους υπεύθυνους των μεταλλείων, σε όλο το φάσμα των εργασιών εφαρμόζεται η Αρχή της Παράλληλης Αποκατάστασης. Οι περιοχές στις οποίες ολοκληρώνεται η λειτουργικότητα των επιμέρους έργων, αποκαθίστανται άμεσα και παράλληλα με την εξέλιξη των υπόλοιπων έργων. Όλα τα κενά της εκμετάλλευσης ξανακλείνουν με επαναφορά του υπολείμματος της κατεργασίας του μεταλλεύματος μετά από ανάμειξη με τσιμέντο. Ακόμα και η επιφανειακή εκσκαφή αναπληρώνεται για να επανέλθει στην αρχική της μορφολογία. Ολόκληρη η περιοχή αποκαθίστανται με έργα αναδάσωσης.

Ωστόσο, υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος. Οι κάτοικοι, που δεν φαίνονται να πείθονται από την εφαρμογή της Αρχής της Παράλληλης Αποκατάστασης, υποστηρίζουν πως πρόκειται για καταστροφή του δάσους και γενικότερα του περιβάλλοντος. Την ίδια ώρα, επιστήμονες προειδοποιούν πως οι επεμβάσεις στο όρος Κάκαβος για το ορυχείο των Σκουριών θα πλήξουν ανεπανόρθωτα τους υδάτινους πόρους της περιοχής. Ο Τόλης Παπαγεωργίου από το παρατηρητήριο μεταλλευτικών δραστηριοτήτων μας επισημαίνει έναν ακόμα ουσιαστικό παράγοντα: «Υπάρχει ένας βασικός παράγοντας που λέγεται αειφορία. Το μετάλλευμα έχει την εξής ιδιότητα, το βγάζεις μια φορά από τη γη, το επεξεργάζεσαι, το πουλάς και χάθηκε. Αυτό που αφήνεις μετά στον τόπο είναι απόβλητα. […] Φαντάζεστε ότι θα γίνει το ορυχείο και θα αγοράσει κανείς το τυρί από εδώ; Ή θα πάρει το γάλα, θα πάρει το λαχανικό, ή θα πάρει τα μύδια της περιοχής ή τα ψάρια; Ή θα έρθει κανένας τρελός εδώ να κάνει τουρισμό;».

Αυτές είναι οι δύο κυρίαρχες απόψεις για το θέμα των μεταλλείων στις Σκουριές που δημιουργούν εμφύλιο κλίμα στη χώρα, τώρα μένει τι θα πράξει η κυβέρνηση. Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Σκουρλέτης, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Εγκλωβιζόμαστε σε διλήμματα που δεν είναι γόνιμα αλλά αντίθετα αποπροσανατολιστικά. Εγώ είμαι οπαδός του ότι η επένδυση στις Σκουριές βλάπτει τόσο το περιβάλλον όσο και την τοπική οικονομία. Δεν συμφωνώ ότι βοηθάει την περιοχή σε όλα τα επίπεδα. Είναι αμφισβητούμενη η σκοπιμότητα αυτής της επένδυσης και οφείλουμε να την ξαναδούμε».  Σύμφωνα με το κίνημα που αντιτίθεται, κάθε καθυστέρηση όχι μόνο ευνοεί την εταιρεία αλλά οδηγεί και στην απαξίωση της κυβέρνησης που ήλθε στην εξουσία στη βάση της προτεραιότητας των συμφερόντων του λαού. Συνεχίζουν, ζητώντας να δεσμευτεί η κυβέρνηση στο άμεσο μέλλον για τη συγκεκριμένη ημερομηνία κατάθεσης νομοσχεδίου που να αποχαρακτηρίζει την περιοχή από μεταλλευτική. Κλείνουν, τονίζοντας  πως αυτό το σκέλος δεν έχει τεχνικές δυσκολίες, αλλά χρειάζεται μόνο πολιτική βούληση.

Τι στάση, όμως, θα ακολουθήσει η κυβέρνηση; Θα προχωρήσει υπέρ των μεταλλείων προκειμένου να αντιμετωπιστεί πρακτικά, έστω και περιορισμένα, το πρόβλημα της ανεργίας; Ή μήπως θα στηρίξει τις ριζοσπαστικές προεκλογικές της δηλώσεις καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο τον κύριο Σκουρλέτη και ικανοποιώντας ένα αίτημα μερίδας της εκλογικής της βάσης; Αναμένουμε τις εξελίξεις…

hashmag.gr