Τι είναι ο ιός Έμπολα – Πώς εμφανίστηκε – Πώς μεταδίδεται
Ο αιμορραγικός πυρετός Έμπολα είναι ιογενής νόσος, η οποία εμφανίζεται σποραδικά κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Αφρικής.
Οι χώρες με την τρέχουσα επιδημία αιμορραγικού πυρετού από ιό Έμπολα είναι η Γουινέα, η Λιβερία, η Σιέρα Λεόνε και η Νιγηρία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιδημία της νόσου μέχρι σήμερα. Δεδομένου δε του γεγονότος ότι η επιδημία εξελίσσεται, οι χώρες ενδέχεται να τροποποιηθούν.
Πρόκειται κατά βάση, για ζωονόσο και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η δεξαμενή του ιού είναι διάφοροι τύποι νυχτερίδων της Αφρικής. Ο ιός από τις νυχτερίδες μεταφέρεται σε άγρια ζώα, τα οποία στη συνέχεια μεταφέρουν τον ιό στον άνθρωπο.
Η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων στην Αφρική συνήθως ακολουθείται από επιδημίες, τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Η νοσοκομειακή εξάπλωση στις χώρες της Αφρικής σχετίζεται με την πολλαπλή χρήση μη αποστειρωμένων βελονών, όπως και με την έλλειψη των απαραίτητων Μέτρων Ατομικής Προστασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Πώς μεταδίδεται
Ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και με σωματικά υγρά (σάλιο, ούρα, αίμα, σπέρμα κλπ) με στενή – άμεση επαφή, αλλά και με έμμεση επαφή με αντικείμενα (ρούχα, σεντόνια, χρησιμοποιημένες βελόνες) που έχουν μολυνθεί από σωματικά υγρά ασθενών. Ο ιός δεν είναι αερογενής, δηλαδή δεν μεταδίδεται όπως η γρίπη με τον αέρα. Μέχρι στιγμής, τα στοιχεία δεν δείχνουν, ότι ο ιός μεταδίδεται και από ζώα (σημειώνεται, ότι στην Ισπανία, θανατώθηκε ο σκύλος της νοσοκόμας που νόσησε). “Στοιχεία που να αποδεικνύουν, ότι μπορεί να μεταδοθεί και από ζώο δεν υπάρχουν, χωρίς όμως κάτι τέτοιο να αποκλείεται”.
Σημειώνεται δε, πως η πιθανότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο αυξάνει στα τελευταία στάδια της νόσου και κυρίως στο αιμορραγικό στάδιο, αλλά ακόμη και μεταθανάτια, λόγω της συνεχιζόμενης ιαιμίας.
Ακόμη και αν ζει κανείς ή έχει ταξιδέψει σε περιοχές που έχουν πληγεί, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός, εκτός αν έχει εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού ή ζωντανού ατόμου ή ζώου που έχει μολυνθεί. Στην επαφή με σωματικά υγρά περιλαμβάνεται και η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς έως και τρεις μήνες μετά την ανάρρωσή τους.
Η συνήθης επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του Έμπολα. ∆εν κινδυνεύει να μολυνθεί με τον ιό κανείς, ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα.
Ο ιός σκοτώνεται εύκολα με σαπούνι, χλωρίνη, το φως του ήλιου, την υψηλή θερμοκρασία ή το στέγνωμα. Αν τα ρούχα μολυνθούν με υγρά, ο ιός σκοτώνεται, με το πλύσιμό τους στο πλυντήριο. Ο ιός δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει. Μπορεί να επιβιώσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε ρούχα ή υλικά που λερώθηκαν με αίμα ή άλλα σωματικά υγρά.
Υπάρχει ακόμα κίνδυνος μετάδοσης του ιού, μέσω της επαφής με σκεύη ή μολυσμένα υλικά σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, αν δεν εφαρμοστούν σωστά οι κατάλληλες διαδικασίες ελέγχου της μόλυνσης.
Τι παθαίνει ο οργανισμός – Συμπτώματα της νόσου
Αρχικά και μετά από μία περίοδο επώασης (2 έως 21 ημέρες – κατά μέσο όρο 1 εβδομάδας), ο ασθενής αισθάνεται καταβολή, κόπωση, πονοκεφάλους και στη συνέχεια πυρετό, πονοκέφαλο, πονόλαιμο μυαλγίες, πόνο στη μέση, αδυναμία και προοδευτικά, εμετούς, διάρροιες, νεφρική ανεπάρκεια, αιμορραγίες που επιδεινώνονται, με αποτέλεσμα ο ασθενής να καταλήγει από αυτήν την αιμορραγία.
Θεραπεία και ποσοστά θνησιμότητας
Με δεδομένα τα στοιχεία που δίνονται στη δημοσιότητα και δεδομένου ότι πολλές οικογένειες κρύβουν τους ασθενείς και δεν αναφέρουν τα κρούσματα, τα ποσοστά θνησιμότητας ανέρχονται στο 50% των κρουσμάτων.
Θεραπεία, δεν υπάρχει. Υπάρχουν μόνο κάποια εμβόλια, που βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Επίσημα δεν υπάρχει κάτι, για την καταπολέμηση του ιού. Η υπάρχουσα θεραπεία είναι υποστηρικτική και συμπτωματική.
Άλλες χρήσιμες πληροφορίες για τον ιό
Συμβουλές για ταξιδιώτες που μεταβαίνουν στη Γουινέα, τη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε και τη Νιγηρία
Παλαιότερες συστάσεις αναφέρουν ότι θα πρέπει να αποφεύγεται η επίσκεψη σε χώρες της Δυτικής Αφρικής όπως, Γουινέα, Λιβερία, Σιέρα Λεόνε και Νιγηρία.
Σε περίπτωση που θεωρηθεί ανέφικτη αυτή η επιλογή, θα πρέπει να λαμβάνονται αυστηρά μέτρα προφύλαξης στη χώρα προορισμού για την αποφυγή μόλυνσης από τον ιό:
Αν ταξιδέψει κανείς στις μολυσμένες χώρες, μπορεί να εξουδετερώσει τον κίνδυνο μόλυνσης λαμβάνοντας τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
- να αποφεύγεται η άμεση επαφή με το αίμα ή τα σωματικά υγρά ασθενούς ή ατόμου που έχει αποβιώσει, καθώς και με αντικείμενα που μπορεί να έχουν μολυνθεί
- να αποφεύγεται η επαφή με άγρια ζώα, ζωντανά ή νεκρά, και την κατανάλωση κρέατος θηραμάτων
- να αποφεύγεται η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις
- να αποφεύγονται χώροι που θα μπορούσαν να κατοικούνται από νυχτερίδες, όπως σπήλαια, απομονωμένα καταφύγια ή ορυχεία
- να πλένονται τα χέρια τακτικά, με σαπούνι ή αντισηπτικά.
Αυξημένος είναι ο κίνδυνος στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψη. Συνεπώς, είναι φρόνιμο:
- να εντοπίζονται κατάλληλες εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης στη χώρα μετάβασης, μέσω τοπικών επιχειρηματικών επαφών, φίλων ή συγγενών
- να εξασφαλίζεται ότι, σε περίπτωση ασθένειας ή ατυχήματος, η ταξιδιωτική ασφάλιση καλύπτει την ιατρική διακομιδή του ταξιδιώτη, εκτός της χώρας
Επιπλέον, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι συμβουλές που παρέχουν οι εθνικές αρχές για τα ταξίδια προς τις πληγείσες χώρες.
Συμβουλές για ταξιδιώτες που φεύγουν από τη Γουινέα, τη Λιβερία, τη Σιέρα Λεόνε και τη Νιγηρία
Ο κίνδυνος να έχει κανείς εκτεθεί στον ιό Έμπολα είναι εξαιρετικά χαμηλός.
Ωστόσο:
Αν εμφανίσει πυρετό, ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, διάρροια ή άλλα σοβαρά συμπτώματα (π.χ. εμετός, ανεξήγητη αιμορραγία, σοβαρή κεφαλαλγία) μέσα στις επόμενες εβδομάδες μετά την αναχώρησή σας από μια τροπική περιοχή, πρέπει:
- να ζητήσει αμέσως ιατρική περίθαλψη αναφέροντας το ιστορικό των ταξιδιών του, καθώς τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται σε ασθένεια όπως η ελονοσία, η οποία απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία.
Αν έχει εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου ή ζώου, καθώς και αν είχε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις με ασθενείς που έχουν αναρρώσει, πρέπει:
- να ζητήσει αμέσως ιατρική περίθαλψη αναφέροντας το ιστορικό των ταξιδιών σας
- να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τη μονάδα ιατρικής περίθαλψης προτού πάει εκεί, προκειμένου να δώσει τη δυνατότητα στο νοσηλευτικό προσωπικό να χρησιμοποιήσει κατάλληλη προστασία κατά την εισαγωγή σας.
Εντείνονται τα προληπτικά μέτρα στην Ελλάδα
Όπως αποφασίστηκε σε ευρεία σύσκεψη με τη συμμετοχή της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας και όλων των αρμόδιων φορέων, μεταξύ των οποίων, επιστημόνων από το ΚΕΕΛΠΝΟ και στελεχών του ΕΚΕΠΥ, στελεχώνονται άμεσα οι πύλες εισόδου της χώρας με επιπλέον υγειονομικό προσωπικό, πλήρως ενημερωμένο για τον νέο ιό.
Επίσης, επιβάτες που προέρχονται από “ύποπτες” περιοχές θα συμπληρώνουν μία κάρτα- ερωτηματολόγιο και ανάλογα, θα κρίνεται το επίπεδο επικινδυνότητας για μόλυνση από τον ιό Έμπολα, ενώ θα πρέπει να ενημερωθούν άμεσα και σε βάθος για τον ιό, τον τρόπο μετάδοσής του και τα συμπτώματα των ασθενών, όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με μετανάστες.
Οι επιστήμονες αποφάσισαν ακόμη να εκδίδουν επικαιροποιημένες συστάσεις στους εμπλεκόμενους φορείς και τους πολίτες για τον ιό Έμπολα σύμφωνα με όλα τα νεότερα δεδομένα που θα προκύπτουν.
Ήδη έχει τοποθετηθεί αφίσα στις πύλες εισόδου της χώρας, η οποία αναφέρει χρήσιμες πληροφορίες για τον ιό, στα ελληνικά και τα αγγλικά.
Επιπλέον, έχουν ήδη καθοριστεί και τελούν σε πλήρη ετοιμότητα τα Κέντρα Εργαστηριακού Ελέγχου για τη διερεύνηση κλινικών δειγμάτων, τα οποία είναι το Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ και επικουρικά, το Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών).
Σε ό,τι αφορά την ενημέρωση και διαχείριση τυχόν ύποπτων περιστατικών, επιβατών που μπορεί να εισέρχονται με πυρετό ή και άλλα συμπτώματα στη χώρα, έχει καταρτιστεί λεπτομερής σχεδιασμός για τις οδηγίες ατομικών και συλλογικών μέτρων αποφυγής μετάδοσης του ιού , μεταφοράς μέσω ΕΚΑΒ, παρακολούθησης και κλινικής αντιμετώπισης.
news247.gr