Εποχικές αλλεργίες: ο αόρατος εχθρός της άνοιξης
Γράφει η παιδίατρος Βικελούδα Κατερίνα
τηλ. επικοινωνίας: 693-27-27-267
διεύθυνση Ιατρείου: Φ.Βαρβαλιού 5 (έναντι ΚΕΠ) Λαγκαδάς
f: https://www.facebook.com/ped.kvikelouda
Η Άνοιξη έφτασε και το ηθικό μας σιγά σιγά αναπτερώνεται: ήλιος, λουλούδια, βόλτες για παιχνίδι και περίπατοι στην εξοχή με ασφάλεια! “Τι είναι όμως αυτά τα εξανθήματα που εμφανίστηκαν στο παιδί μου μετά τη βόλτα μας;”, “Γιατί φταρνίζεται ή έχει κόκκινα μάτια;” και “Γιατί βήχει;”
Δυστυχώς η άνοιξη δεν είναι μια όμορφη και ανέμελη εποχή για όλους. Κι αυτό, γιατί όλο και περισσότεροι άνθρωποι ταλαιπωρούνται εξαιτίας κάποιας αλλεργίας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται παγκόσμια αύξηση της συχνότητας των αλλεργικών παθήσεων και υπολογίζεται μάλιστα οτι περίπου 1 στα 4 παιδιά υποφέρει από κάποια αλλεργία.
Τι είναι η αλλεργία; Αλλεργία είναι το αποτέλεσμα της υπερ-αντίδρασης του ανοσοποιητικού μας συστήματος σε διάφορες ουσίες (π.χ. γύρεις δένδρων, τροφές) που φυσιολογικά δε θεωρούνται επιβλαβείς για τον οργανισμό.
Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και δεν είναι απαραίτητο το άτομο που την εμφανίζει να αντιδρούσε στη συγκεκριμένη ουσία προηγουμένως.
Τι είναι τα αλλεργιογόνα; Τα αλλεργιογόνα είναι οι ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν τις αλλεργίες.
Οι κυριότερες κατηγορίες είναι τα αερο-αλλεργιογόνα, τα τροφικά αλλεργιογόνα, τα φάρμακα και τα δηλητήρια υμενόπτερων. Τα αλλεργιογόνα εισέρχονται στον οργανισμό κυρίως με την εισπνοή, την κατάποση και την επαφή με το δέρμα.
Κύριες «ανοιξιάτικες» αλλεργικές παθήσεις και πώς εκδηλώνονται:
Αλλεργική ρινίτιδα
Η ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχική (π.χ. να εμφανίζεται την άνοιξη) ή να εμφανίζεται και να ταλαιπωρεί το παιδί καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Εμφανίζεται συνήθως στα παιδιά σχολικής ηλικίας. Η αλλεργική ρινίτιδα θεωρείται σοβαρής μορφής όταν τα συμπτώματα επηρεάζουν τον ύπνο ή τις καθημερινές δραστηριότητες του παιδιού.
Συμπτώματα:
Πταρμοί, ρινίτιδα – ρινική συμφόρηση, κνησμός στη μύτη, στον ουρανίσκο, στο φάρυγγα, στα αυτιά. Η μη αποτελεσματική αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας μπορεί να προδιαθέσει σε ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, διαταραχές της ακοής ή του ύπνου με σημαντική επίπτωση στη σχολική επίδοση.
Αλλεργική επιπεφυκίτιδα
Η κλασσική εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα συνοδεύεται συνήθως και από επιπεφυκίτιδα.
Συμπτώματα:
ερυθρότητα των ματιών, φαγούρα στην περιοχή, δακρύρροια, οίδημα των βλεφάρων και σε πιο βαριές περιπτώσεις φωτοφοβία.
Αλλεργικό άσθμα
Το άσθμα αποτελεί τη συχνότερη χρόνια πάθηση της παιδικής ηλικίας και εκδηλώνεται με διάφορες μορφές. Το αλλεργικό άσθμα οφείλεται στον ερεθισμό των βρόγχων από την έκθεση σε εισπνεόμενα αερο-αλλεργιογόνα. Παιδιά με γνωστό ιστορικό άσθματος εμφανίζουν ασθματικούς παροξυσμούς την άνοιξη.
Συχνά υπάρχει οικογενειακό ιστορικό άσθματος ή άλλων αλλεργικών παθήσεων, ατομικό ιστορικό εκζέματος, αλλεργικής ρινίτιδας ή τροφικής αλλεργίας και ευαισθητοποίηση του παιδιού σε διάφορα περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα.
Συμπτώματα:
Ξηρός βήχας κατά τη διάρκεια της ημέρας, τη νύχτα (πριν αλλά και κατά τον ύπνο) ή μετά από άσκηση, δύσπνοια, συριγμός κατά την αναπνοή, αίσθημα σύσφιξης ή πόνου στο στήθος ακόμα κι όταν το παιδί δεν έχει αρρωστήσει.
Δερματικές βλάβες – Αλλεργική Κνίδωση
Προέρχονται από την επαφή με αλλεργιογόνα ή τσιμπήματα εντόμων κυρίως υμενόπτερων και κάμπιας.
Συμπτώματα:
Οι δερματικές βλάβες χαρακτηρίζονται συνήθως από έντονο κνησμό, ερυθρότητα, οίδημα και ξεφλούδισμα της επιδερμίδας. Το ανεξέλεγκτο ξύσιμο προδιαθέτει συχνά σε επιμόλυνση των βλαβών. Οι βλάβες είναι συνήθως διάσπαρτες και εντοπίζονται, κυρίως, στα ακάλυπτα μέρη του σώματος, ιδιαίτερα στα κάτω άκρα που είναι πιο προσιτά.
Δερματικές αντιδράσεις στις κάμπιες:
Οι κάμπιες των πεύκων -που σηματοδοτούν την έναρξη της άνοιξης- προκαλούν άμεση αντίδραση ή δερματίτιδα εξ επαφής μερικές ώρες μετά και σπάνια μπορεί να προκαλέσουν και αναφυλακτική αντίδραση.
Τα κύρια συμπτώματά τους είναι η εμφάνιση βλατίδων και φυσαλίδων στον κορμό και τα άκρα συνήθως.
Κάποιες φορές τα δερματικά συμπτώματα μπορεί να συνοδεύονται από ρινίτιδα ή επιπεφυκίτιδα.
Τσιμπήματα από υμενόπτερα:
Τα τσιμπήματα από υμενόπτερα (μέλισσες-σφήκες) είναι συνήθως αθώα και προκαλούν τοπικά συμπτώματα: ερυθρότητα, πόνο, κνησμό και τοπικό οίδημα. Σπάνια σε ευαισθητοποιημένα άτομα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις ήπιες ως αναφυλαξία. Σε περίπτωση ιστορικού σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης σε τέτοια τσιμπήματα είναι απαραίτητη η επίσκεψη σε ειδικό αλλεργιολόγο για περαιτέρω καθοδήγηση.
Οι περισσότερες από τις αλλεργικές παθήσεις είναι χρόνιες και ορισμένες είναι δυνατό να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή του παιδιού αν δεν διαγνωσθούν έγκαιρα και δεν αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά. Είναι σημαντικό να συμβουλευόμαστε τον παιδίατρό μας για τα συμπτώματα που εμφανίζονται.
Μέτρα πρόληψης για τις εποχικές αλλεργίες
- Αλλάζουμε ρούχα και πλενόμαστε καλά μετά τη βόλτα και το παιχνίδι στην ύπαιθρο για να απομακρύνουμε τα αλλεργιογόνα που υπάρχουν στο δέρμα
- Αποφεύγουμε τις βόλτες στην ύπαιθρο τις πρώτες πρωινές ώρες (πριν τις δέκα το πρωί) και αργά το απόγευμα, οπότε παρατηρείται η μεγαλύτερη παραγωγή γύρης.
- Φοράμε γυαλιά ηλίου
- Χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικό
- Αερίζουμε καθημερινά το σπίτι, τα υπνοδωμάτια και τα σκεπάσματα των κρεβατιών κυρίως μεσημεριανές ώρες
- Απομακρύνουμε τα παιδιά κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων όπως το κούρεμα του γρασιδιού γιατί ανασηκώνει στον αέρα γύρεις και σπόρια μυκήτων
- Χρησιμοποιούμε βαμβακερά υφάσματα αντί συνθετικών
Επείγοντα περιστατικά
Αν ξαφνικά το παιδί παρουσιάσει πολύ έντονο, οίδημα, δυσκολία στην αναπνοή ή εμέτους, χρειάζεται να μεταφερθεί αμέσως στο νοσοκομείο.
Εφόσον γνωρίζετε ότι το παιδί είναι αλλεργικό, να έχετε πάντα μαζί σας τα φάρμακα του για την αποφυγή αλλεργικού σοκ.
Αν γνωρίζετε ότι το παιδί σας εμφανίζει αλλεργικές αντιδράσεις ή ότι υπάρχει οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, είναι σκόπιμο να προγραμματίσετε μια επίσκεψη σε αλλεργιολόγο