Γενοκτονία Ποντίων (1916-1923)

Η γενοκτονία των Ποντίων με περισσότερος από 350.000 νεκρούς αποτελεί την δεύτερη μεγάλη γενοκτονία του 20^ου αιώνα. Η διεθνής κοινότητα αναγνώρισε άμεσα ή έμμεσα τις άλλες δυο γενοκτονίες τον 20^ου αιώνα των Εβραίων και των Αρμενίων.

Η γενοκτονία των Ποντίων έχει τις ίδιες ηθικές αναλογίες με αυτές των άλλων δυο, δυστυχώς όμως έχει αποτελέσει τη λιγότερο μνημονεμένη και περισσότερο λησμονημένη από τους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.

Ο ποντιακός ελληνισμός από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας το 1461 γνώρισε συνεχείς διωγμούς σφαγές και ξεριζωμούς  και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του με αποκορύφωμα την συστηματική και μεθοδευμένη εξόντωση – γενοκτονία του 20ου αιώνα. Η συστηματική εξόντωση των Ποντίων όπως και των γειτόνων τους Αρμενίων ήταν προσχεδιασμένο έγκλημα.

Η απόφαση για την εξόντωση τους πάρθηκε από τους Νεότουρκους 1911, εφαρμόστηκε κατά την διάρκεια του α’ παγκοσμίου πολέμου και ολοκληρώθηκε από τον Μουσταφά Κεμαλ. ( Να υπενθυμίσουμε ότι οι Γερμανοί ήταν αυτοί που υποκινούσαν τους Τούρκους).

Οι σποραδικές δολοφονίες άρχισαν να αυξάνονται. Χωρικοί που πήγαιναν να δουλέψουν στα χωράφια τους βρίσκονταν καθημερινά δολοφονημένοι. Οργανωμένες τουρκικές συμμορίες κατά τη διάρκεια της νύχτας λεηλατούσαν πόλεις και χωριά. Εμπνευστής και εγκέφαλος αυτής της επιχείρησης γενοκτονίας ήταν ο Μεχμέτ Ταλάατ υπουργός των εσωτερικών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κανένα έλεος στους χριστιανούς ήταν το σύνθημα του. Σκοπός των Τούρκων με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολήσεις χωρίων και τις λεηλασίες ήταν να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα τον εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμειναν.

Στις 19. Μάιου 1919 άρχιζε η δεύτερη και σκληρότερη φάση της ποντιακής γενοκτονίας. Ο Μουσταφά Κεμαλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα ως απεσταλμένος της κυβέρνησης. Ο Κεμαλ ανέλαβε να αποκαταστήσει την τάξη στην περιοχή του Πόντου αλλά αυτός έκανε το αντίθετο. Κήρυξε το μίσος εναντίων των Ελλήνων και σχεδίασε την ολοκλήρωση της εξόντωσης.

Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησης του, να εκτονώσει τον Ελληνισμό Πόντου και Ιώνιας το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια με τους Τσέτες του ο Κεμάλ. Μέλος της Κεμαλικής οργάνωσης ήταν ο Τοπάλ Οσμάν γνωστός στην Ιστορία ως ο μεγαλύτερος δήμιος των Ελλήνων του Πόντου. (τοπαλ = κουτσός). Για την εγκληματική του δράση γράφουν τα βιβλία πως τα θύματα του ξεπερνούσαν τις 70.000 περίπου.

Ο Κεμαλ αναδεικνύοντας τον Οσμάν Γενικό Αντιπρόσωπο στην παραλιακή ζώνη του Πόντου, με απεριόριστο δικαίωμα ζωής και θανάτου στους Πόντιους, υπήρξε ο ηθικός αυτουργός των απερίγραπτων εγκλημάτων του. Ο Τοπάλ Οσμάν κάθε τόσο έστελνε φορτία από νομίσματα, χρυσαφικά που άρπαζε από τους πλουσίους Πόντιους.

Η τρομοκρατία, τα εργατικά τάγματα, οι εξορίες, οι κρεμάλες και ότι φρικτό που δεν το χωράει ο νους ανάγκασαν τους Έλληνες να ανέβουν στα βουνά κάνοντας αντάρτικο. Το ποντιακό αντάρτικο έδρασε ακριβώς στο δυτικό Πόντο ενώ στον ανατολικό είναι γνωστό το περήφανο ανταρτικό της Σάντας.

Έγιναν τόσα πολλά που δεν περιγράφονται εδώ και τονίσαμε περιληπτικά γιατί δεν χωράνε σε μια σελίδα. Τον επίλογο της τραγικής ποντιακής γενοκτονίας αποτέλεσε ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων μετά τη νίκη της Τουρκίας.

Με την συνθήκη της ανταλλαγής των πληθυσμών ήρθαν στην Ελλάδα και τα τελευταία ζωντανά υπολείμματα. Κανείς Πόντιος δεν απέμεινε στην ιστορική του πατρίδα εκτός από αυτούς που βίαια εκτουρκίστηκαν και εξισλαμίστηκαν. Και όλα αυτά που κατάφεραν, το κατάφεραν πρώτα με την πίστη στον θεό και μετά στην Ελλάδα.

Η Βουλή των Ελλήνων τον Φεβρουάριο του 1994 ψήφισε ομόφωνα τον ορισμό της 19^ης Μαΐου ως ημέρα Μνήμης για την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου την Περίοδο 1916-1923. Η Αναγνώριση αυτή δικαίωσε ηθικά τον ποντιακό Ελληνισμό.

Ξεριζωμός

57 χωριά επαρχίας Αμάσειας

26 χωριά της Καβζας

24 χωριά της Παφρας

Και άλλα τόσα τις Νεοκαισαρείας, Τρίπολης, Νικόπολης, Κολωνός, Τοκατης, Αμισού, Φάτσας, Οίνους, Κασταμονης, Σαντας και πόσες άλλες περιοχές.

Μαρία Αγγελίδου

Ταμίας του Πολιτικού Συλλόγου Στίβος ‘Άγιος Γεώργιος’

Με εκτίμηση

Το Δ.Σ.