Ποιο είναι το αντίδοτο στη σήψη της κοινωνίας;
Για να επαναπροσδιορίσει μια ολόκληρη κοινωνία το αξιακό της σύστημα απαιτούνται τομές βαθύτατες. Για να σώσεις οτιδήποτε από τη σήψη απαιτούνται παρεμβάσεις δυναμικές.
Οργή και αποτροπιασμό προκαλούν τα όσα ανατριχιαστικά βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας αναφορικά με τον βιασμό και την εξώθηση στην πορνεία ενός 12χρονου κοριτσιού. Η αγανάκτηση πλέον ξεχειλίζει και το ερώτημα είναι γιατί άραγε η σύγχρονη ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε μία τόσο βαθιά κρίση, που χαρακτηρίζει όχι μόνο βασικούς θεσμούς του κράτους, αλλά την ίδια την έννοια «άνθρωπος».
Αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει 12 ετών; Παιδί Δημοτικού, αγνότητα, αθωότητα…
Αναρωτηθήκαμε, όμως, ποτέ τι κάνουμε όλοι εμείς; Σκέφτηκε κανείς τι πάει λάθος; Με ποιο τρόπο βοηθάμε στην εξάλειψη τέτοιων φαινομένων στην κοινωνία; Τι προσπαθούμε να καταγράψουμε όλοι εμείς οι δημοσιογράφοι; Τι επιχειρεί να σχολιάσει η κοινωνία; Τα ασχολίαστα; Ουσιαστικά μοιραζόμαστε όλοι τις ενοχές γι’ αυτά που έχουμε αφήσει να γίνονται γύρω μας και δεν τολμάμε να σταματήσουμε. Όσα ακούμε, βλέπουμε, ζούμε ως κοινωνία αποδεικνύουν πως βρισκόμαστε στα πρόθυρα της κατάρρευσης αξιών, αρχών, ηθικής.
Είναι προφανές πως πορευόμαστε χωρίς πυξίδα, μικροί – μεγάλοι. Μια κοινωνία που οδηγείται σε αποσύνθεση, με πολλά τραύματα, πολλά απωθημένα, και μυριάδες παραβατικές συμπεριφορές. Νέοι γονείς, ανίκανοι να αναθρέψουν τα παιδιά τους, τα χρησιμοποιούν με κάθε τρόπο για να πετύχουν το δικό τους προσωπικό κέρδος. Πορνεία, ζητιανιά, κεταμίνη…
Μια κοινωνία σε πλήρη ένδεια, όχι μόνο οικονομική αλλά και κοινωνική. Μια κοινωνία τραυματισμένη, συναισθηματικά απογυμνωμένη, έρμαιο των πάσης φύσεως «σκουπιδιών» της τηλεόρασης, της εύκολης ζωής, του εύκολου χρήματος.
Το χειρότερο ξέρετε ποιο είναι; Πως αυτή η κοινωνία δεν αποζητά τη θεραπεία, δεν δείχνει την ανάγκη να επουλώσει τα τραύματά της. Και είναι αλήθεια βεβαίως πως για να επαναπροσδιορίσει μια ολόκληρη κοινωνία το αξιακό της σύστημα απαιτούνται τομές βαθύτατες. Για να σώσεις οτιδήποτε από τη σήψη απαιτούνται δυναμικές παρεμβάσεις, αποφασιστικές.
Από πού λοιπόν ξεκινούν όλα; Από την Παιδεία. Η Παιδεία που με την αριστοτελική έννοια, σε αυτή τη φάση μοιάζει το μόνο αντίδοτο στην σήψη που κατατρώει την κοινωνία μας. Ο κύριος σκοπός της εκπαίδευσης για τον Αριστοτέλη είναι να δημιουργήσει ανθρώπους με ποιοτικό χαρακτήρα. Επιπλέον, αναφέρει πως πρέπει να επιλέγουμε αυτά που θα καθιστούν έναν άνθρωπο ηθικότερο, όχι έρμαιο των κακών πράξεων και ευτελών επιθυμιών του. Και το κυριότερο για τον σπουδαίο φιλόσοφο: η εκπαίδευση οφείλει να έχει χαρακτήρα περισσότερο ηθικό και λιγότερο πρακτικό. Η διαμόρφωση ποιοτικού χαρακτήρα είναι το κεντρικό ενδιαφέρον της παιδείας, η παράλληλη και ισότιμη εξάσκηση της ηθικής και διανοητικής αρετής η οποία θα οδηγήσει την κοινωνία συλλογικά στην ευδαιμονία.
Αναρωτιόμαστε λοιπόν πώς μεγαλώνουμε τα παιδιά μας; Πώς τα προετοιμάζουμε για να γίνουν υγιή μέλη της κοινωνίας και πώς τα διδάσκουμε να αυτοπροστατεύονται από κάθε είδους κακές τάσεις και επιρροές;
Οφείλουμε να επαναξιολογήσουμε το αξιακό μας πλαίσιο, να προτεραιοποιήσουμε τις δομικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν σε επίπεδο θεσμών, κοινωνίας και κουλτούρας. Πολιτεία, Εκκλησία, Αυτοδιοίκηση, ο κάθε πολίτης, θα πρέπει να σταματήσουμε να στρουθοκαμηλίζουμε και να σιωπούμε ή ακόμα χειρότερα να κουκουλώνουμε καθετί έκνομο. Ουτοπία; Ίσως… όμως είναι η μόνη λύση για να μπει επιτέλους ένα «φρένο» σε αυτή την καρκινική σήψη της κοινωνίας μας.
Βασίλης Σκουλαράκος