Αναμονή για οριστικό τέλος στο σκάνδαλο των παράνομων κτηματογραφήσεων στους πρώην δήμους Αρέθουσας και Εγνατίας
Λύση που αναμένεται να βάλει οριστικό τέλος σε ένα 15ετές σκάνδαλο διαφθοράς γλιτώνοντας το ελληνικό Δημόσιο από πιθανά πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ δίνει πρόσφατη απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης σχετικά με την υπόθεση των παράνομων κτηματογραφήσεων σε τρεις δήμους της Β. Ελλάδας
Σύμφωνα με την απόφαση 1467/2018 (και άλλες πέντε με ανάλογο περιεχόμενο) του Εφετείου, δικαιώνονται πλήρως το ελληνικό Δημόσιο και ο Δήμος Θέρμης (πρώην «καποδιστριακός» Δήμος Βασιλικών) στη διαμάχη τους με την ανάδοχο μελετητική εταιρεία ΓΑΙΑ Α.Ε.
Παράλληλα, όπως όλα δείχνουν μετά τη συγκεκριμένη απόφαση, απομακρύνεται το ενδεχόμενο επιβολής προστίμου αρκετών εκατομμυρίων ευρώ στη χώρα μας για τη μη συμμόρφωση των Δήμων Βόλβης, Κασσάνδρας και Θέρμης σε καταδικαστική απόφαση Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2011.
Ας πάρουμε την υπόθεση από την αρχή. (Η volvipress.gr έχει δημοσιεύσει μια σειρά από σχετικά άρθρα τα οποία μπορείτε να δείτε κάνοντας κλικ ΕΔΩ) Όλα ξεκινούν το 2001, όταν τρεις δήμοι της Β. Ελλάδας (Θέρμης, Βόλβης και Κασσάνδρας) αποφασίζουν να αναθέσουν συμβάσεις κτηματογράφησης και πολεοδομικού σχεδιασμού με σκοπό να εντάξουν μέσα στο σχέδιο πόλεως περιοχές που βρίσκονταν εκτός σχεδίου. Οι συμβάσεις αυτές ανατέθηκαν έπειτα από διαγωνισμό στην ίδια μελετητική εταιρεία (ΓΑΙΑ Α.Ε.). Για τον δήμο Βόλβης η ανάθεση των συμβάσεων έγινε από τους πρώην δήμους Αρέθουσας και Εγνατίας.
Το πρόβλημα προέκυψε λίγα χρόνια αργότερα, όταν οι δήμοι αποφάσισαν να επεκτείνουν παρανόμως χωρίς διαγωνισμό τις συμβάσεις, αυξάνοντας σκανδαλωδώς το τίμημα μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Σε αυτή τη φάμπρικα των παράνομων κτηματογραφήσεων και των υπερκοστολογήσεων των συγκεκριμένων έργων, όπως φαίνεται από τις δικαστικές αποφάσεις, υπήρξε συνέργεια δημοτικών συμβούλων και υπαλλήλων τουλάχιστον τριών πολεοδομιών στη Βόρεια Ελλάδα.
Για την ίδια υπόθεση έχει ασκηθεί δίωξη κακουργηματικού χαρακτήρα κατά του πρώην δημάρχου Βασιλικών, της πλειοψηφίας παλαιότερου δημοτικού συμβουλίου, δύο υπαλλήλων της πρώην Πολεοδομίας Ανατολικής Θεσσαλονίκης και του νόμιμου εκπροσώπου τής εν λόγω εταιρείας μελετών με την επωνυμία ΓΑΙΑ.
Σύμφωνα με την απόφαση 1467/2018 για τον Δήμο Θέρμης μετά την ανάληψη της νέας δημοτικής αρχής το 2007, αναιρέθηκαν προηγούμενες δημοτικές αποφάσεις, επήλθε η επίμαχη αύξηση της αξίας της κύριας σύμβασης κατά 116% και ανατέθηκαν συμπληρωματικές εργασίες ύψους 1,97 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) για επιπλέον 4.112 στρέμματα.
Σύμφωνα με τη νομολογία, η προϋπολογιζόμενη συνολική αξία των συμβάσεων που ανατίθενται για συμπληρωματικές εργασίες δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% της αξίας της κύριας σύμβασης, κάτι που δεν ίσχυε σε καμία περίπτωση. Εξάλλου σε σχετικό πόρισμα του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης του 2010 κρίθηκαν παράνομες όλες οι επεκτάσεις των συμβάσεων.
Εκείνο το πόρισμα ζητούσε από τα δημοτικά συμβούλια να προχωρήσουν στην άμεση ανάκληση των αποφάσεών τους και από τις διευθύνουσες υπηρεσίες (πολεοδομίες) να αποκαταστήσουν τη νομιμότητα ως προς τους λογαριασμούς των συμπληρωματικών συμβάσεων.
Η απόφαση
Το 2011, κατόπιν καταγγελιών, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης αποφασίζει (υπόθεση C-601/2010) ότι και οι τρεις δήμοι είχαν πράγματι επεκτείνει παρανόμως τις συμβάσεις κτηματογράφησης και πολεοδομικού σχεδιασμού. Από εκείνη τη στιγμή ξεκινά μια χρόνια υπηρεσιακή διαμάχη -επί διαφορετικών κυβερνήσεων- σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να συμμορφωθεί το ελληνικό Δημόσιο, με στόχο να επιστραφούν τα χρήματα που είχαν δοθεί παρανόμως στην εταιρεία για αυτές τις μελέτες κτηματογράφησης.
Οι παράνομες επεκτάσεις προσεβλήθησαν με αίτηση θεραπείας ενώπιον του γενικού γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας και Θράκης. H μελετητική εταιρεία προσέφυγε τόσο κατά του Δήμου Θέρμης όσο και του ελληνικού Δημοσίου, όμως το Διοικητικό Εφετείο με τις τελευταίες αποφάσεις του απέρριψε όλους τους ισχυρισμούς της προσφεύγουσας ως νομικά αβάσιμους, ανατρέποντας παράλληλα προηγούμενη απόφαση του ιδίου δικαστηρίου του 2010, που δικαίωνε τότε εν μέρει τη μελετητική εταιρεία.
Η ιστορία όμως δεν έχει τελειώσει οριστικά για την Ελλάδα. Ο κίνδυνος καταδίκης μπορεί να απομακρύνεται, ωστόσο οι Δήμοι Βόλβης και Κασσάνδρας έχουν καθυστερήσει να προβούν σε δράσεις συμμόρφωσης προς την απόφαση του δικαστηρίου του 2011.
efsyn.gr