Προτάσεις βελτίωσης της αντιπλημμυρικής προστασίας του δήμου Βόλβης

 ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ : ΕΝΑΣ ΑΕΝΑΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΜΕΤΑΘΕΣΗΣ ΕΥΘΥΝΩΝ ΠΟΥ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ, ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΖΩΕΣ!!! 

Τα αντιπλημμυρικά έργα βρίσκονται σταθερά, ιδίως τα τελευταία χρόνια της κρίσης, εκτός των βασικών προτεραιοτήτων του υπουργείου Υποδομών, λόγω έλλειψης χρηματοδότησης, ενώ συνεχίζεται για έβδομη χρονιά η συρρίκνωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Το πρόβλημα της χρηματοδότησης των αντιπλημμυρικών έργων γίνεται αξεπέραστο, όχι μόνον διότι η κυβέρνηση δίνει το βάρος της χρηματοδότησης στα μεγάλα οδικά έργα με συμβάσεις παραχώρησης και συρρικνώνονται οι διαθέσιμοι πόροι για δημόσια έργα, αλλά και διότι παράλληλα τα κλασσικά αντιπλημμυρικά αστικά έργα δεν είναι πλέον επιλέξιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το νέο ΕΣΠΑ, το οποίο διοχετεύει πόρους σε άλλους τομείς.

Σε αυτές τις συνθήκες αποτυχίας του καθιερωμένου μοντέλου αντιπλημμυρικού σχεδιασμού και αδυναμίας από την πλευρά της πολιτείας να ολοκληρώσει τα βασικά αντιπλημμυρικά έργα, έχει στηθεί ένα γαϊτανάκι μετάθεσης των ευθυνών μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης, μεταξύ των συναρμοδίων υπουργείων Εσωτερικών, Υποδομών, Περιβάλλοντος, και των φορέων της Αυτοδιοίκησης, κανένας από τα οποίους δεν έχει ολοκληρωμένη ευθύνη για την αντιμετώπιση των πλημμυρών.

Ο κλασικός αντιπλημμυρικός σχεδιασμός μεγάλων έργων εξελίχθηκε σε “εθνική μάστιγα” που εξέθρεψε εργολαβικές αυτοκρατορίες τα τελευταία τριάντα χρόνια, με δημόσιες δαπάνες πολλών δις ευρώ, και αντί να λυθεί το θέμα,  η τοπική αυτοδιοίκηση εξακολουθεί να “πνίγεται” στο νερό!!!.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΩΝ & ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (Π.Κ.Μ.):

Από το 1950 μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καν βάση δεδομένων ανά χείμαρρο στο νομό και προγραμματισμός των απαιτούμενων έργων. Οι υπηρεσίες της ΠΚΜ επεμβαίνουν μόνο στις πλέον επείγουσες καταστάσεις, την ώρα που υπάρχει ανισόρροπη ανάπτυξη και καταπατήσεις.

Ειδικότερα η περιοχή Μελισσουργού &  Νέας Απολλωνίας  πρόκειται για ωρολογιακή βόμβα.

Έχουν μαζευτεί χιλιάδες κυβικά μέτρα φερτών υλικών που απειλούν την ευρύτερη περιοχή.

Πρέπει να ολοκληρωθούν οι σχετικές μελέτες, ώστε να αποφύγουμε τον κίνδυνο να έχουμε ανάλογα αποτελέσματα του Σεπτεμβρίου του 2011 σε ενδεχόμενα αντίστοιχα φαινόμενα.

Όχι μόνο έχει πλημμυρίσει δυο φορές (2006 και 2011), αλλά είχε και τραγικές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Το 2006 βιβλική ήταν επίσης η καταστροφή που προκάλεσε δυνατή νεροποντή σε περιοχές του σημερινού δήμου Βόλβης (Ρεντίνα και Σταυρός). Δρόμοι καταστράφηκαν, γέφυρες γκρεμίστηκαν, πλημμύρισαν απέραντες γεωργικές καλλιέργειες, ενώ σπίτια, οχήματα και αγροικίες βουτήχτηκαν στη λάσπη.

Συγκεκριμένα, το 2011 ο δήμος Βόλβης μπήκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μετά την έντονη βροχόπτωση και τις πλημμύρες που έπληξαν την περιοχή, προκαλώντας βιβλικές καταστροφές.
Οι μεγαλύτερες πλημμύρες είχαν προκληθεί σε Απολλωνία, Μελισσουργό, Ρεντίνα, Μόδι, και Σταυρό όπου μια γέφυρα κατέρρευσε, στα Βρασνά πλημμύρες σημειώθηκαν στις εκβολές του Ρήχιου ποταμού που φούσκωσε, ενώ είχε υποχωρήσει και το οδικό επαρχιακό δίκτυο στην Παραλίμνη που οδηγεί στον Λαγκαδά.

Ιστορικό κατολισθήσεων έχει καταγραφεί στην Εγνατία Οδό, όπου παρά τις διάφορες επεμβάσεις της κατασκευάστριας εταιρείας, παρατηρείται πτώση βράχων στο ύψος της Ρεντίνας και της Βόλβης ενώ σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων, η οδική αρτηρία μετατρέπεται σε ποτάμι.

Και τέλος έχουμε τις καταστροφικές πλημμύρες του Ιουλίου 2018 που επιβεβαιώνουν την «ΑΝΥΠΑΡΞΙΑ» ενός στοχευμένου «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ» του υφιστάμενου αντιπλημμυρικού δικτύου, και τον «ΑΕΝΑΟ ΚΥΚΛΟ ΜΕΤΑΘΕΣΗΣ ΕΥΘΥΝΩΝ»!!! ΠΑΓΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ – ΠΑΝΤΑ ΚΑΝΕΝΑΣ ΝΑ ΜΗΝ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ!!!

Το συμπέρασμα…. «όλοι γνωρίζουμε πού χρειάζονται έργα και όχι «μπαλώματα»,  το ερώτημα όμως παραμένει, «ποιος» θα δώσει την λύση!!!

Τα συμπεράσματα δικά σας!!!

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΝΟΣ ΚΟΙΝΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΟΝ Δ.ΒΟΛΒΗΣ:

1.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΠΛΗΜΜΥΡΑΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟ ΒΟΛΒΗΣ:

α) Διόδευση πλημμυρών -Καταγραφή  Ζωνών Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ):

Πολυάριθμα είναι τα ρέματα και οι χείμαρροι της περιοχής με πιο γνωστά τον Ρήχιο, τον Μπογδάνα, και τα ρέματα του Μελισσουργού και της Απολλωνίας.

Η ροή τους παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις κι έτσι μπορεί να τα δούμε πλημμυρισμένα να κατεβάζουν μεγάλες ποσότητες νερού ή και εντελώς ξερά.

Έντονα πλημμυρικά προβλήματα καταγράφονται στους  χειμάρρους των παράκτιων οικισμών του Κόλπου. Προβλήματα δημιουργούνται συχνά στην πεδινή κοίτη, κάτω από την εθνική οδό Θεσσαλονίκης ‐ Καβάλας με κατακλύσεις κατοικημένων περιοχών και γεωργικών εκτάσεων.

β) Αίτια και μηχανισμοί πλημμύρας:

Το κύριο αίτιο εμφάνισης πλημμυρικών επεισοδίων  είναι η υπερχείλιση . Ο κύριος μηχανισμός είναι η παρεμπόδιση της ροής λόγω μπαζώματος τμημάτων των ρεμάτων, όπως για παράδειγμα η μετατροπή των κοιτών τους σε χώρους στάθμευσης, αλλά και αδυναμίας παροχετευτικότητας των υπόγειων οχετών της Εγνατίας Οδού (στα Άνω Βρασνά) λόγω φερτών υλικών.

Η υπερχείλιση χειμάρρων, αλλά και των οχετών απορροής κατά μήκος της Εγνατίας Οδού, είχαν σαν αποτέλεσμα να υποστούν μεγάλες ζημιές οι οικισμοί της Μικρής και της Μεγάλης Βόλβης, ο κόμβος Ρεντίνας και η Εγνατία Οδός.

Πιο συγκεκριμένα στην Ασπροβάλτα μπαζωμένα ρέματα, αλλά και αυθαίρετες παλιές κατασκευές κυρίως κοντά στην παραλία, έχουν προκαλέσει πολλές φορές καταστροφικές πλημμύρες.

Στην παραλία της Ασπροβάλτας έχουν καταγραφεί σκηνές όπου δέντρα έχουν καταλήξει στη θάλασσα από τα ορμητικά νερά χειμάρρων. Το πρόβλημα περιορίστηκε με την κατασκευή αντιπλημμυρικής τάφρου.

Στα Βρασνά έχει παρατηρηθεί έντονα το φαινόμενο των πλημμυρισμένων ισογείων και υπογείων, καθώς τα νερά των χειμάρρων πλέον δεν έχουν διόδους διαφυγής, ενώ αυτοκίνητα που ήταν σταθμευμένα σε κοίτες χειμάρρων που έχουν μετατραπεί σε χώρους στάθμευσης βρέθηκαν στη θάλασσα.

Στην παραλιακή περιοχή του Σταυρού (είναι στα όρια της ΖΔΥΚΠ, τα προάστιά του εμπίπτουν στη Ζώνη) τα ρέματα που κατεβαίνουν από τον Άνω Σταυρό στάθηκαν πολλές φορές αιτία για να πλημμυρίσουν μεγάλες εκτάσεις ύστερα από παρατεταμένη νεροποντή και σε πολλές περιπτώσεις να καταστραφούν περιουσίες.

Μεταξύ των δύο χωριών έχει καταγραφεί μέχρι και μεταφορά κοίτης παλιού χειμάρρου και μάλιστα δύο φορές σε διάστημα λίγων χρόνων. Η υψηλή τρωτότητα εμφανίζεται κοντά στον οικισμό Νέα Βρασνά, και στο τμήμα μεταξύ των οικισμών Ασπροβάλτα και Ριβιέρα.

Αυξημένο ποσοστό μεταφερόμενων ιζημάτων και  ροή λάσπης εντοπίζεται από τον οικισμό Βρασνών μέχρι την ομώνυμη παραλία και βόρεια του οικισμού της Ασπροβάλτας στον οικισμό της Σερραϊκής Ακτής.

γ) Αποτίμηση μέγιστων δυνητικών επιπτώσεων από πλημμύρα :

Οι δυνητικές επιπτώσεις από την πλημμύρα αφορούν στις εξής κατηγορίες:

*Επιπτώσεις στον πληθυσμό : στην ασφάλεια και την υγεία των πολιτών, στην λειτουργία σημαντικών κοινωφελών και τεχνικών υποδομών,

*οικονομικές επιπτώσεις : στην ακίνητη και κινητή ιδιοκτησία, σε εμπορικές, τουριστικές, βιομηχανικές και αγροτικές δραστηριότητες και σε υποδομές μεταφορών,

*περιβαλλοντικές επιπτώσεις : στο φυσικό περιβάλλον και τους οικοτόπους,

*πολιτιστικές επιπτώσεις : σε μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους.

δ) Εκτίμηση Ανύψωσης της Μέσης Στάθμης της Θάλασσας :

Η εισροή υδάτων από τη θάλασσα στο παραλιακό μέτωπο του Δήμου συμβαίνει είτε με τη μορφή κυματισμών λόγω αύξησης της έντασης των ανέμων, είτε με την ανύψωση της μέσης στάθμης της θάλασσας μέσω  παλιρροϊκών φαινομένων.

Η προστασία της παράκτιας περιοχής γίνεται συνήθως με παράκτια αναχώματα και άντληση των ομβρίων, ώστε να επιτευχθεί η αποστράγγιση και προστασία των παράκτιων κατασκευών.

Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων όρισε ως επικίνδυνη για τις παράκτιες περιοχές,  την ανύψωση της θάλασσας στο ύψος του 1 m.

2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ :

Συνήθως εφαρμόζεται το μοντέλο  διατήρησης του ορίου (hold the line): με την οποία ενισχύεται η υπάρχουσα γραμμή προστασίας.

Στο μοντέλο αυτό ανήκουν τα κατασκευαστικά έργα που δεν αφήνουν την ακτογραμμή (σε παραλιακές περιοχές) ή τα πρανή των χειμάρρων (σε πεδινές περιοχές) να διαμορφωθούν μέσω των φυσικών διαδικασιών, με στοχευμένο αποτέλεσμα την αδρανοποίηση τους.

Περιοχές παρέμβασης για την διευθέτηση ποταμών και χειμάρρων :

Σε όλες τις κατωτέρω θέσεις εντοπίζεται πλημμυρικός κίνδυνος λόγω της αδυναμίας  να απορροφήσουν ποσότητες ομβρίων υδάτων της τάξης των 350 – 400 χιλιοστών νερού διάρκειας 30 – 40 ωρών, και κανένα αντιπλημμυρικό υφιστάμενο έργο δεν μπορεί να  λειτουργήσει χωρίς αστοχίες και καταστροφές. Τα προτεινόμενα έργα εστιάζονται στις εξής θέσεις :

*Μόδι έως παλαιά εθνική οδό (μήκος 2.5 km) με απορροή Λ.Βόλβη.

*Μελισσουργός έως Απολλωνία (μήκος 7.5 km) με απορροή Λ.Βόλβη.

*Βρασνά έως παλαιά εθνική οδό (μήκος 2.5 km) με απορροή Κ.Ορφανού

*Βαμβακιά έως Ρεντίνα  (μήκος 5.5 km) με απορροή Λ.Βόλβη

*Ν.Απολλωνία έως παλαιά εθνική οδό  (μήκος 5.5 km) με απορροή Λ.Βόλβη

Επιλέξιμα έργα :

Οι κατασκευαστικές παρεμβάσεις κατευθύνονται στον συνδυασμό αναχωμάτων, μικροφραγμάτων και αντιπλημμυρικών διαχωριστικών.

Στόχος η λειτουργία τους  να εξομαλύνει  τις πλημμυρικές  αιχμές σε έντονες καταιγίδες που εισέρχονται στο δίκτυο και να αποτρέψει τη μεταφορά φερτών υλικών (λάσπη κλπ).

Τα προτεινόμενα έργα εστιάζονται :

*Έργα σταθεροποίησης του εδάφους (πυθμένα και πρανών) σε κάθε επικίνδυνο σημείο.

*Έργα διευθέτησης και καθοδήγησης των κυρίων ρευμάτων (μέσα σε προκαθορισμένες ζώνες).

*Εγκάρσιοι αναβαθμοί και φραγμάτια ανάσχεσης (συγκράτησης) της πλημμυρικών φιανομένων.

*Δεξαμενές ή ταμιευτήρες ανάσχεσης πλημμυρών με συνδυασμό εσωτερικών καναλιών, και αποστραγγιστικών αγωγών.

*Ενίσχυση των αποστραγγιστικών αντλιοστασίων με κατασκευή νέων.

*Άμεση προστασία των περιοχών που πλημμυρίζουν με φράγματα ταχείας ανάπτυξης ή φουσκωτά φράγματα.

Τα προτεινόμενα μέτρα εστιάζονται :

*Η ανάπτυξη συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρών, όπως περιγράφονται στην οδηγία 2007/60/ΕΚ, τα οποία θα λαμβάνουν υπόψη τα χαρακτηριστικά της κάθε λεκάνης απορροής ποταμού είναι πλέον άμεση προτεραιότητα στον νέο αντιπλημμυρικό σχεδιασμό.

*Τα δημοσιευμένα προσχέδια διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας είναι γεμάτα με αντιπλημμυρικά έργα και ακόμα περισσότερες μελέτες. Λείπουν τα ζωτικής σημασίας μέτρα για τη χωροταξία, το έδαφος, την προστασία των εκτάσεων και οδών αποστράγγισης της πλημμύρας και των ζωνών με δυνατότητα συγκράτησης του νερού (φυσικών πλημμυρικών πεδίων).

Τέτοια μέτρα πλέον θα θεσπίζονται με άμεση ισχύ από τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας, και να δεν θα  παραπέμπονται σε μελλοντικές μελέτες.

*Η αυστηροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την αστική και ποινική ευθύνη όσων συμβάλλουν στην ενίσχυση των κινδύνων πλημμύρας και άλλων φυσικών/περιβαλλοντικών καταστροφών θα αποτελεί άμεση προτεραιότητα, με αποσαφήνιση της επαγγελματικής ευθύνης όσων ειδικών εμπλέκονται στα θέματα αυτά (π.χ μηχανικών, μελετητών, ιδιοκτητών).

ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΥΘΥΝΩΝ!!!

ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΟΛΒΗΣ:

1.Επείγουσα ίδρυση ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ

Θα είναι εφοδιασμένη με χωματουργικά μηχανήματα ειδικής & γενικής χρήσης (όπως εκσκαφείς,οδοποιίας, φορτηγά, μπετονιέρες κλπ.), με στόχο την απεξάρτηση του Δήμου απο την περιφέρεια της Κ.Μακεδονίας, και των ιδιωτών εργολάβων.

Είναι απαράδεκτο ένας τεράστιος οργανισμός όπως ο Δήμος Βόλβης να είναι έρμαιο στον κάθε «εθνικό εργολάβο» που έχει στη ιδιοκτησία του κάποια χωματουργικά μηχανήματα και μπετονιέρες, για να καθαρίσει έναν χείμαρρο και να επενδύσει τα πρανή με σκυρόδεμα!!!

2.Επείγουσα δημιουργία  ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΤΟΙΜΟΥ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ  

Στόχος η παραγωγή εργοταξιακού  σκυροδέματος υψηλών απαιτήσεων, με εκμετάλλευση των λατομείων της ευρύτερης περιοχής προς ελαχιστοποίηση των δαπανών μεταφοράς.

Η μονάδα αυτή παράλληλα θα κατασκευάζει “prefab blocks” προκατασκευασμένα στοιχεία σκυροδέματος σε διάφορες μορφές για την ταχεία κατασκευή νέων αντιπλημμυρικών έργων με μειωμένο κόστος, και θα παρέχει τα υλικά για την εφαρμογή του προγράμματος προληπτικής συντήρησης (ενίσχυσης πρανών κλπ),

3.Επικουρική αξιοποίηση όλων των τοπικών επιχειρήσεων

Η περιοχή διαθέτει μεγάλο δυναμικό ιδιωτικών επιχειρήσεων χωματουργικών εργασιών που είναι στο σύνολο τους «αποκλεισμένες» από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Επιβάλλεται η άμεση αξιοποίηση τους μέσα από ένα δημοτικό πρόγραμμα προληπτικής συντήρησης των υφιστάμενων αντιπλημμυρικών έργων.

4.Αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων

Στόχος η συστηματική αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων Ευρωπαικών & Εθνικών, για την ωρίμανση των σχετικών μελετών που αφορούν «ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ», και την παράλληλη χρηματοδότηση του «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ» των υφιστάμενων αντιπλημμυρικών έργων εντός της δημοτικής επικράτειας.

Επισήμανση…

Οι προτάσεις που δημοσιεύουμε σήμερα είναι μέρος της μελέτης Σκοπιμότητος – Βιωσιμότητος στην θεματική ενότητα «ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ» στον Δ.Βόλβης,  που εκπονήθηκε το 2015 από την τεχνική ομάδα του συνδυασμού «ΜΕΝΟΥΜΕ ΔΗΜΟ ΒΟΛΒΗΣ», και βελτιώθηκε με πρόσθετα στοιχεία  και υποδείξεις από την ομάδα εργασίας του συνδυασμού «ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ», στα πλαίσια μιάς συλλογικής προσπάθειας.

Συνδημότη, Συνδημότισα….

Εκμεταλλευτείτε μαζί μας το διάστημα έως τις εκλογές και αφιερώστε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο σας στα κοινά… διαβάστε τις προτάσεις μας… προτείνετε τις απόψεις σας… και διαδώστε την συλλογική προσπάθεια μας!!!

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!!!

ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ «ΜΕΝΟΥΜΕ ΔΗΜΟ ΒΟΛΒΗΣ & ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ»